Կենդանիների հյուսվածքներ

Կենդանիների հյուսվածքներ, բջիջների համակարգ կենդանիների օրգանիզմում, որոնք ընդհանուր ծագում ունեն և բնորոշվում են ընդհանուր ձևաբանաֆիզիոլոգական հատկություններով։ Կախված հիմնական ֆունկցիայից, կառուցվածքի և զարգացման առանձնահատկություններից՝ տարբերում են սահմանային կամ էպիթելային, շարակցային, ոսկրային, աճառային, մկանային, նյարդային և հեղուկ հյուսվածքներ։ Օրգանների կառուցվածքի մեջ մտնում են տարբեր հյուսվածքներ։

Տեսակները և ֆունկցիաները

Էպիթելային հյուսվածքին՝ էպիթելին, բնորոշ է բջիջների խիտ շերտավոր համախմբությունը։ Դրանցից են գոյանում մարմնի ծածկույթները և ներքին օրգանների թաղանթները։ Կատարում է պաշտպանման, ներծծման, հյութազատման, արտազատման ֆունկցիաներ, ծածկում է մարմնի արտաքին մակերևույթը, մարսողական, շնչառական և սեռական օրգանների, միզատար ուղիների խոռոչը, առաջացնում գեղձեր։

Շարակցական հյուսվածքը բնորոշվում է ինչպես բջիջների առկայությամբ, այնպես էլ միջբջջային կառուցվածքներով։ Դրանք հիմնականում կատարում են սնուցողական, պաշտպանման և հենարանային ֆունկցիաներ։ Այդ հյուսվածքներից են արյունը, ավիշը, բուն շարակցային հյուսվածքը, ռեթիկուլային, ճարպային, աճառային և ոսկրային հյուսվածքները։

Ոսկրային հյուսվածքը կազմված է ոսկրային բջիջներից, անօրգանական (հիմնականում՝ կալցիումի) աղերով ներծծված հիմնական նյութից, որը ոսկրին տալիս է ամրություն, և օրգանական նյութերից, որոնցով պայմանավորված են ոսկրի ճկունությունն ու առաձգականությունը։

Աճառային հյուսվածքն իրենից ներկայացնում է միջբջջային նյութում ամփոփված աճառային բջիջների խմբեր (հիալինային, թելքավոր և առաձգական)։

Մկանային հյուսվածքը ստորաբաժանվում է հարթ և միջաձիգ զոլավոր (վերջինները՝ կմախքայինի և սրտայինի)։ Հարթ մկանային հյուսվածքը ձևավորում է ներքին օրգանների, գեղձերի ծորանների և արյան անոթների պատերի մկանային շերտերը, միջաձիգ զոլավորը՝ կմախքային մկանունքը։ Այդ մկանների կծկումներն առաջացնում են ամբողջ օրգանիզմի կամ առանձին օրգանների շարժումներ։

Նյարդային հյուսվածքը կազմված է նյարդաբջիջներից (նեյրոններ), որոնք կատարում են ընկալման ու գրգիռների հաղորդման ֆունկցիաներ, և նեյրոգլիայից, որը կատարում է սնուցողական, մեխանիկական և պաշտպանման ֆունկցիաներ։ Տարբեր հյուսվածքների և օրգանների համաձայնեցված գործունեությունը պայմանավորված է նյարդային և ներզատական համակարգերով։

Հեղուկ հյուսվածքներից է արյունը, որը կազմված է պլազմայից, և նրա մեջ գտնվող արյունային մարմնիկներից։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։