Կարլ Մաներհայմ

Կարլ Գուստավ Էմիլ Մաներհեյմ (շվեդերեն և ֆիններեն՝ Carl Gustaf Emil Mannerheim, ( արտասանություն), հունիսի 4 (16), 1867^{[1][2][3][…]}, Louhisaari Manor, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն^[5] - հունվարի 27, 1951(1951-01-27)^[2][4], Լոզան, Շվեյցարիա^[3]), ֆինն պետական և ռազմական գործիչ, բարոն, մարշալ (1933)։

Կարլ Մաներհայմ
շվեդ.՝ Carl Gustaf Emil Mannerheim
հունիսի 4 (16), 1867[1][2][3][…] - հունվարի 27, 1951(1951-01-27)[2][4] (83 տարեկան)
Ծննդավայր	Louhisaari Manor, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն[5]
Մահվան վայր	Լոզան, Շվեյցարիա[3]
Գերեզման	Հիետանիեմի գերեզմանատուն[6]
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  Ֆինլանդիա
Զորատեսակ	Ռուսական կայսերական բանակ, Ֆինլանդիայի զինված ուժեր և Շյուցկոր
Կոչում	Ֆելդմարշալ, գեներալ-լեյտենանտ և Հեծելազորային գեներալ
Զորամաս	Chevalier Guard Regiment?
Մարտեր/ պատերազմներ	Առաջին համաշխարհային պատերազմ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ, Խորհրդա-ֆիննական պատերազմ, Խորհրդա-ֆիննական պատերազմ, Ֆինլանդիայի քաղաքացիական պատերազմ, Ռուս-ճապոնական պատերազմ, First Soviet-Finnish War? և Lapland War?
Կրթություն	Նիկոլաևի հեծելազորային ուսումնարան (1889) և Hamina Cadet School? (1886)
Պարգևներ	[7] [7] [7] [7] [7] [7] [7] [7] [8] [9] [10] [7] [8] [11] [12] [13] [13] [13] [7] [14] [7] [15] [15] [15] [7] [15] [7] [16] [7] [15] [7] [7] [15] [17] [7] [8] [18] [19] [19] [20] [8] [8] [7] [7] [7] [7] [7] [7] [7] [21] [15] և [19]
Ստորագրություն

Մինչև 1917 թվականը ծառայել է ռուսական բանակում։ 1914-1918 թվականների Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ եղել է միավորման հրամանատար։ 1918-1919 թվականներին Ֆինլանդիայի ռեգենտն էր, 1939 թ.-ից՝ ֆինլանդական բանակի գլխավոր հրամանատարը, Պետական պաշտպանության խորհրդի նախագահը (1931 թվականից)։ 1939-1940 թվականներին, Խորհրդա-ֆիննական պատերազմի («Ձմեռային պատերազմ») ժամանակ, և 1941-1944 թվականներին, որպես ֆաշիստական Գերմանիայի դաշնակից, ղեկավարել է ֆինլանդական բանակի գործողությունները։ 1944 թվականին հարկադրված որոշում է ընդունել՝ երկիրը դուրս բերել Բեռլինի ագրեսիվ պակտից և պատերազմից՝ խորհրդային կառավարության առաջադրած պայմաններով։ 1944 թվականի օգոստոսին նշանակվել է Ֆինլանդիայի նախագահ, 1946 թվականի մարտին հեռացել է պաշտոնից։

Ֆինլանդիայում Մաներհայմի մահից 53 տարի անց անցկացված հարցումներից մեկի տվյալների համաձայն, 360 000 ռեսպոնդենտներից 104 244-ը գտնում էր, որ նա բոլոր ժամանակների մեծագույն ֆինլանդացին է^[22]։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Encyclopædia Britannica
3. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
4. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
5. Everyman's Encyclopaedia — Vol. 8. — P. 29.
6. Find A Grave — 1996.
7. Tetri J. E. Kunniamerkkikirja (фин.) — Helsinki: Ajatus Kirjat, 2003. — ISBN 951-9440-23-2
8. Tetri J. E. Kunniamerkkikirja (фин.) — Helsinki: Ajatus Kirjat, 2003. — P. 119. — ISBN 951-9440-23-2
9. Matikkala A. Kunnian ruletti: korkeimmat ulkomaalaisille 1941-1944 annetut suomalaiset kunniamerkit (фин.) — Helsinki: Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, 2017. — P. 327. — ISBN 978-952-222-847-5
10. Kahden presidenttikauden kunnia / Två presidentperioders heder (фин.): Mauno Koiviston kunniamerkit, Mauno Koivistos ordnar och utmärkelsetecken — Hämeenlinna: 2018. — P. 19. — 42 p. — ISBN 978-951-53-3708-5
11. Anaja M. Vala ja velvoite: näkökulmia sotilasperinteeseen III (фин.) — Helsinki: 2015. — P. 109. — ISBN 978-951-98561-3-1
12. https://president.ee/et/teenetemargid/teenetemarkide-kavalerid/19214-karl-gustaf-emil-mannerheim
13. Matikkala A. Kunnian ruletti: korkeimmat ulkomaalaisille 1941-1944 annetut suomalaiset kunniamerkit (фин.) — Helsinki: Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, 2017. — P. 344. — ISBN 978-952-222-847-5
14. Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 488. — ISBN 978-951-37-7005-1
15. http://www.mannerheim.fi/13_erity/kunnmerk.htm
16. Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 491. — ISBN 978-951-37-7005-1
17. Matikkala A. Kunnian ruletti: korkeimmat ulkomaalaisille 1941-1944 annetut suomalaiset kunniamerkit (фин.) — Helsinki: Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, 2017. — P. 328. — ISBN 978-952-222-847-5
18. https://president.ee/et/teenetemargid/teenetemarkide-kavalerid/24073-karl-gustaf-emil-mannerheim
19. Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349
20. Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 214. — ISBN 978-951-37-7005-1
21. Leino P. Kunniamerkkikeräilijän opas (фин.) — Hämeenlinna: Gummerus, 2006. — P. 73. — ISBN 952-92-0033-1
22. Suuret suomalaiset; YLE.fi

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 221)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլ Մաներհայմ» հոդվածին։