Լեռնապար

Լեռնապար, գյուղ Հայաստանի Արագածոտնի մարզում։ Մարզկենտրոնից 57 կմ հեռավորության վրա։

Գյուղական համայնք
Լեռնապար
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ԱրագածոտնիԱրագածոտնի մարզ|Արագածոտնի
Համայնք	Արագածոտնի մարզ, Հայկական մարզ, Ալեքսանդրապոլի գավառ և Արագածի շրջան
Գյուղապետ	Մանվել Հարությունյան
Առաջին հիշատակում	XVIII-XIX դարեր
Այլ անվանումներ	Հայի Փամբ, Հայկական Փամբ, Հայ Փամբ, Յայլա Ղարաքիլիսա
ԲԾՄ	2140 մետր
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	▼536 մարդ (2011)[1]
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	լեռնապարցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Լեռնապար (Հայաստան)
Լեռնապար Վիքիպահեստում

Նախկինում Պամբ Հայկական անվանումով ընդգրկված է եղել Երևանի նահանգի Ալեքսանդրապոլի գավառում^[2]։

Անվանում

Լեռնապար է վերանվանվել 1978 թվականին։ Նախկինում ունեցել է Հայի Փամբ, Հայկական Փամբ, Հայ Փամբ, Յայլա Ղարաքիլիսա անվանումները։

Աշխարհագրություն

Գյուղը տեղադրված է Փամբակի լեռնաշղթայի հարավային լանջին, կանաչապատ հարթավայրում՝ ծովի մակարդակից 2140 մ բարձրության վրա։ Կլիման բարեխառն լեռնային է։ Ձմեռները տևական են, ցուրտ, հաստատուն ձնածածկույթով։ Ամառները տաք են, համեմատաբար խոնավ։ Հուլիսյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է 16-18-ի սահմաններում, հունվարյանը՝ -6, -8-ի սահմաններում։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 450-600 մմ։ Բնական լանդշաֆտները սուահողային տափաստաններ են։ Ունի սառնորակ աղբյուրներ։

Բնակչություն

Բնակչության զգալի մասը 1828թ․ եկել է Ախուրյանի շրջանի Ազատան գյուղից։ Համայնքի բնակչությունը կազմում է 634 մարդ։ Սեռային կազմում կանայք և տղամարդիկ ունեն նույն համամասնությունը՝ կազմելով 50-ական տոկոս։ Ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ, համայնքային կենտրոն, կապի հանգույց։ Լեռնապարի ազգաբնակչության փոփոխությունը.^[3]

Տարի	Բնակչություն
1831	323 մարդ	[4]
1897	577 մարդ	[4]
1926	834 մարդ	[4]
1939	1092 մարդ	[4]
1959	644 մարդ	[4]
1970	668 մարդ	[4]
1979	485 մարդ	[4]
2001	534 մարդ	[4]
2004	553 մարդ	[4]
2011	536 մարդ	[1]

Տնտեսություն

Գյուղն ունի 127 տնտեսություն։ Համայնքի տնտեսության հիմնական ուղղությունը գյուղատնտեսությունն է։ Գյուղատնտեսական հողահանդակների հիմնական մասն ծառայում է որպես վարելահողեր, խոտհարքեր։ Գյուղացիները զբաղվում են բանջարաբոստանային, հացահատիկային, կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Գյուղատնտեսական համախառն բերքի մեծ մասը բաժին է հասնում անասնաբուծությանը։ Գյուղում զբաղվում են խոշոր և մանր եղջերավոր անասնաբուծությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Գյուղն ունի մի եկեղեցի, որը կառուցված է 1866 թվականին։ Գյուղից 1,3 կմ հարավ-արևելք գտնվում է «Բերդի լանջ» ամրոցը (մ.թ.ա. 2-րդ-1-ին հզմ.)։

Տեղական ինքնակառավարում

Համայնքի ղեկավար՝ Մանվել Հարությունյան։

Ավագանու անդամների ցուցակ

1. Գևորգ Միշայի Պետրոսյան
2. Տիգրան Մանուկի Մարգարյան
3. Վաչիկ Ազատի Պողոսյան
4. Բենիկ Ռաֆիկի Հովհաննիսյան
5. Գագիկ Վոլոդյայի Թադևոսյան

Գյուղի տեսարաններ և տեսարժան վայրեր

Հիմնական հոդված՝ Լեռնապարի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Արագածոտնի մարզ)

Լեռնապարի եկեղեցին (1866)

• 
  Լեռնապարի եկեղեցու զարդաքանդակներից
• 
  Մատուռ Լեռնապարում
• 
  Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին (1987) Լեռնապարում
• 
  Լեռնապար գյուղը, հետին պլանում՝ Ծաղկասար լեռը
• 
  Լեռնապարի ջրամբար 1․2 մլն․ խմ տարողությամբ

Փամբի լեռնանցքը Մենակսարի գագաթից

Ծանոթագրություններ

1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
2. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 5, էջ 227
3. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 23» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Հուլիսի 28-ին.
4. Հայաստանի բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.

Աղբյուր

• Արագածոտնի մարզպետարան Արխիվացված 2013-02-17 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեռնապար» հոդվածին։