Լաոկոոնն ու իր որդիները (անգլ.՝ Laocoön and His Sons), քանդակախումբ Վատիկանի Պիո-Կլեմենտինո թանգարանում։ Պատկերում է Լաոկոոնի ու նրա որդիների կենաց-մահու պայքարը օձերի դեմ։ Արձանը հեղինակել են հռոդոսցի հույն քանդակագործներ Աղեքսանդրը, Պոլիդորն ու Աթինոդորը, պահպանված արձանը մ. թ. ա. 1-ին դարի երկրորդ կեսի մարմարյա կրկնօրինակն է։ Բնօրինակը եղել է բրոնզից և պատրաստվել մ. թ. ա. 200 թվականին Պերգամոնում. այն չի պահպանվել։
 | |
| տեսակ | քանդակ |
| քանդակագործ | Ագեսանդր[1], Աթենոդորոս[2] և Պոլիդորոս[2] |
| տարի | 27 և մոտ մ. թ. ա. 42[1] |
| բարձրություն | 242 սանտիմետր |
| ուղղություն | հելլենիստական քանդակ |
| ժանր | նյու և արձանախումբ |
| նյութ | մարմար |
| գտնվելու վայր | Պիո-Կլեմենտինո թանգարան |
| հավաքածու | Պիո-Կլեմենտինո թանգարան |
| հիմնական թեմա | Լաոկոոն |
պատկերված են
| |
| կայք | |
 Laocoon group Վիքիպահեստում | |
Գտածոյի պատմություն
Հռոմեական կրկնօրինակը հայտնաբերվել է 1506 թվականի հունվարի 14-ին Ֆելիս դե Ֆրեդիսի կողմից Էսկվիլինի խաղողի այգիներից մեկում։ Այն հայտնաբերվել է հողի տակ՝ Ներոնի Ոսկե տան տեղում։ Հուլիոս II պապը, իմանալով գտածոյի մասին, այնտեղ է ուղարկել ճարտարապետ Ջուլիանո դա Սանգալոյին և քանդակագործ Միքելանջելո Բուոնարոտտիին։ Սանգալոն պնդել է իրադարձության իսկությունը հետևյալ բառերով. «Սա Լաոկոոնն է, որին հիշատակել է Պլինիոս Ավագը»։ Միքելանջելոն հավաստել է, որ քանդակը պատրաստված է մարմարի երկու կտորներից, չնայած Պլինիոսը պնդել է, որ այն պատրաստված է միասնական մեծաբեկորից[3]։
Հետագա ճակատագիր և ազդեցություն արվեստի վրա
Արդեն 1506 թվականի մարտին քանդակախումբը փոխանցել են Հռոմի պապին։ Նա այն տեղադրել է Վատիկանի Բելվեդերում՝ պատվիրելով քանդակի համար ձևավորել առանձին սրահ (ճարտարապետ՝ Ջուլիանո դա Սանգալո)։ Բարդ կոմպոզիցիան հիացմունքի առարկա է դարձել մաներիզմի ժամանակաշրջանի նկարիչների համար՝ ձևավորելով մարդկային մարմնի՝ բարդ, շրջապտույտներով պատկերման նորաձևություն (figura serpentinata):
1798 թվականի հուլիսին Վատիկանի «Լաոկոոնը» Տոլենտինոյի պայմանագրով (կնքվել է Նապոլեոնի և Հռոմի պապի միջև, 1797) տեղափոխվել է Փարիզ՝ Նապոլեոնի թանգարան (Լուվր)։ 1800 թվականի նոյեմբերի 9-ին այն բացվել է համընդհանուր այցելությունների համար։ Միայն 1816 թվականին՝ Նապոլեոնի անկումից հետո, անգլիացիների ջանքերով քանդակը վերադարձվել է Վատիկան[3][4]։
«Լաոկոոնը» Գոտհոլդ Լեսսինգի «Լաոկոոն կամ գեղանկարչության և պոեզիայի սահմանների մասին» տրակտատի հիմք է հանդիսացել։
Կրկնօրինակներ
Հայտնի են քանդակի մի քանի կրկնօրինակներ, այդ թվում՝ հեղինակների հայրենի իտալական Հռոդոս քաղաքում գտնվող կրկնօրինակը, որը պահվում է Մեծ մագիստրոսների ամրոցում։ Քանդակախմբի կրկնօրինակները կան Պուշկինի անվան կերպարվեստի թանգարանում, Էրմիտաժում (Սանկտ Պետերբուրգ)։
Քանդակախմբի կրկնօրնակներ ի հայտ են եկել 19-րդ դարում Օդեսայում։ Օդեսայի Լաոկոոնը պատրաստված է Կարարայի մարմարից և ներկայումս գտնվում է Օդեսայի հնագիտական թանգարանի առաջ։ Օդեսայի տարբերակում կերպարն ունի ձեռքեր, որոնք առկա չեն բնօրինակում։
Քանդակախմբի կրկնօրինակը ներկայացված է Ֆլորենցիայի Ուֆֆիցի թանգարանում։
Քանդակախմբի՝ Լենինգրադում եղած կրկնօրինակի մասին Միխայիլ Վելլերը գրել է «Լաոկոոն» պատմվածքը, իսկ Օդեսայի կրկնօրինակի մասին Գրիգորի Դիկշտեյնը գրել է երգ։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
