Իսլամ Քարիմով

Իսլամ Աբդուգանիեվիչ Քարիմով (ուզբ.՝ Islom Abdug‘aniyevich Karimov; հունվարի 30, 1938(1938-01-30)^{[1][2][3][…]}, Սամարղանդ, Ուզբեկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1] - սեպտեմբերի 2, 2016(2016-09-02)^{[4][1][2][…]}, Տաշքենդ, Ուզբեկստան^[1][5][6]), ուզբեկ պետական և քաղաքական գործիչ։ Ուզբեկստանի առաջին նախագահը սկսած 1991 թվականից մինչ իր մահը՝ 2016 թվականի սեպտեմբերի 2-ը։ 1991- 1992 թվականներին եղել է Ուզբեկստանի վարչապետ։ Սովետական ժամանակաշրջանում զբաղեցրել է Ուզբեկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության կոմունիստական կուսակցության առաջին քարտուղար։ 1990- 1991 թվականներին եղել է Ուզբեկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության նախագահ։

Իսլամ Քարիմով
Կուսակցություն՝	Communist Party of Uzbekistan?, ԽՄԿԿ, People's Democratic Party of Uzbekistan?, Uzbekistan Liberal Democratic Party? և Self-Sacrifice National Democratic Party?
Կրթություն՝	Տաշքենդի պետական տեխնիկական համալսարան և Տաշքենդի պետական տնտեսագիտական համալսարան
Գիտական աստիճան՝	տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ և պետական գործիչ
Դավանանք	սուննի իսլամ
Ծննդյան օր	հունվարի 30, 1938(1938-01-30)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Սամարղանդ, Ուզբեկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Վախճանի օր	սեպտեմբերի 2, 2016(2016-09-02)[4][1][2][…] (78 տարեկան)
Վախճանի վայր	Տաշքենդ, Ուզբեկստան[1]
Թաղված	Hazrat-Hyzr Mosque
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Ուզբեկստան
Ամուսին	Tatyana Karimova?
Զավակներ	Գուլնարա Քարիմովա և Lola Karimova-Tillyaeva?
Կայք՝	fondkarimov.uz
Ինքնագիր
Պարգևներ	Order of Amir Temur? և

Կենսագրություն

Իսլամ Կարիմովը ծնվել է 1938 թվականի հունվարի 30-ին Ուզբեկստանի Սամարղանդ քաղաքում ծառայողի ընտանիքում^[7]։ Պաշտոնական աղբյուրների համաձայն ազգությամբ ուզբեկ է^[7] (որոշ աղբյուրների համաձայն հայրը ուզբեկ է, իսկ մայրը՝ տաջիկ^{[8][9][10][11][12]})։ Իսլամը ունի երկու եղբայր^[13]։ Կա վարկած, որի համաձայն Իսլամ Քարիմովը չի համարվում Աբդուգանի Քարիմովի որդին, որը անուղղակիորեն հաստատվում է այն փաստով, որ 1941 թվականին ծնողները երեխային հանձնել են Սամարղանդի մանկատուն։ 1942 թվականին նրան վերցրել են, իսկ 1945 թվականին նորից հանձնել են մանկատուն^[14]։ Նրա մանկության մասին քիչ բան է հայտնի։ Նրա մանկության տարիների վերաբերյալ երկու հիմնական վարկած գոյություն ունի։ Համաձայն առաջին վարկածի եղել է կարգապահ աշակերտ, երկրորդ վարկածի համաձայն եղել է չար և մութ անձնավորություն^[14]։ 1955 թվականին ավարտել է միջնակարգ դպրոցը։ 1960 թվականին ավարտել է Միջինասիական պոլիտեխնիկ համալսարանը՝ «ինժեներ- մեխանիկ» մասնագիտացմամբ։

Իր աշխատանքային գործունեությունը սկսել է 1960 թվականից։ Սկզբնական շրջանում եղել է վարպետի օգնական, այնուհետև վարպետ և «Թանսելմաշ» գործարանի տեխնոլոգ։ 1961 թվականից եղել է ինժեներ, այնուհետև Տաշքենդի Չկալովի անվան ավիաարդյունաբերական միավորման առաջատար ինժեներ- կոնստրուկտոր։ Բացի դրանից, որոշ աղբյուրների համաձայն, Քարիմովը աշխատել է Տաշքենդի «Հերմետիկ» արտադրական միավորումում։

1966 թվականից Քարիմովն աշխատել է Ուզբեկստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության պետական պլանում, որտեղ զբաղեցրել է վարչության պետի, ապա՝ վարչության պետի պաշտոնը։ 1967 թվականին ավարտել է Տաշքենդի պետական տնտեսագիտական համալսարանը, որտեղ ստացել է «տնտեսագետի» որակավորում^[15]։ Իսլամ Քարիմովը տնտեսական գիտությունների թեկնածու է^[16]։

1983— 1986 թվականներին եղել է Ուզբեկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության ֆինանսների նախարար։ 1986 թվականին նշանակվել է Կաշկադարյայի մարզի կոմկուսի առաջին քարտուղար։ Քարիմով դերը ուզբեկական անկախության հետ շատ է ասոցացվում։ Դա էր պատճառը, որ հենց Քարիմովը 1991 թվականին ընտրվեց Ուզբեկստանի նախագահ։

2016 թվականի սեպտեմբերի 2-ին 78 տարեկան հասակում մահացել է Իսլամ Քարիմովը։

Ծանոթագրություններ

1. http://www.nytimes.com/2016/09/03/world/asia/uzbekistan-islam-karimov-obituary.html
2. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
3. Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
4. https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2016/09/02/statement-president-death-president-islom-karimov-uzbekistan-0
5. Узбекистан без Ислама Каримова // Коммерсантъ. — 2 сентября 2016, 19:57.
6. Сообщение Олий Мажлиса Республики Узбекистан и Кабинета Министров Республики Узбекистан // www.gov.uz
7. Пресс-Служба Президента Республики Узбекистан
8. David Seddon A political and economic dictionary of the Middle East. — Taylor & Francis, 2004. — С. 363. — ISBN 1857432126, 9781857432121 Islam Karimov. President of Uzbekistan since 1990. Born on 30 January 1938 in the southern city of Samarkand to a Tajik mother and an Uzbek father, Karimov lost both his parents at a young age grew up in an orphanage.
9. КАРИМОВ Ислам Абдуганиевич Президент Республики Узбекистан(ռուս.)
10. Leokadia Drobizheva, Rose Gottemoeller, Catherine McArdle Kelleher Ethnic conflict in the post-Soviet world: case studies and analysis. — M.E. Sharpe, 1998. — С. 282. — ISBN 1563247410, 9781563247415 As with many Samarkand «Uzbeks», Karimov has Tajik blood as well, and it is said that his mouther was Tajik.
11. Micah D. Halpern Thugs: How History's Most Notorious Despots Transformed the World Through Terror, Tyranny, and Mass Murder. — Thomas Nelson Inc, 2007. — С. 310. — ISBN 1595550739, 9781595550736 He was born of an Uzbek father and a Tajik mouther and raised in a Soviet-run orphanage.
12. Военно-исторический архив, Выпуски 109-112. — Издательский дом "Грааль", 2009. — С. 20. КАРИМОВ ИСЛАМ АБДУГАНИЕВИЧ (р. 1938 г.), государственный деятель Узбекистана, президент страны с 1991 г. Родился 30 января 1938 г. в Самарканде (Узбекистан). Отец Абдугани, узбек по национальности (по другим данным — иранец), работал служащим; мать Санобар, таджичка, была домохозяйкой.
13. Росбизнесконсалтинг, 1 сентября 2016. Сайт «Фергана» сообщил…
14. Каримов, Ислам. Президент Республики Узбекистан - досье интернет-издания Lenta.ru
15. «Islam Abduganiyevich Karimov | 2022» (ամերիկյան անգլերեն). 2022 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 3-ին.
16. «TDIU». tsue.uz (oz). Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ

• Пресс служба президента Республики Узбекистан. Президент. Արխիվացված 2014-03-21 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսլամ Քարիմով» հոդվածին։