Էկոլոգիական խնդիրներ

Էկոլոգիական խնդիր, բնական միջավայրի փոփոխությունն է մարդածին գործոնների արդյունքում, որը հանգեցնում է բնության կառուցվածքի և ֆունկցիայի խախտմանը^[1]։

Դասակարգում

Էկոլոգիական խնդիրները, որոնք կապված են լանդշաֆտի բաղադրամասերի կամ նրանց համալիրների առանձին խախտումների հետ, պայմանականորեն կարելի է խմբավորել 6 խմբի մեջ^[2].

• մթնոլորտային (մթնոլորտի աղտոտում՝ ռադիացիոն, քիմիական, մեխանիկական, ջերմային)
• ջրային (մակերևութային և ստորգետնյա ջրերի սպառում և աղտոտում, ծովերի և օվկիանոսների աղտոտում)
• աշխարհաերկրաձևաբանական (գեոմորֆոլոգիական) (անարդյունավետ պրոցեսների ինտենսիվացում, ռելիեֆի և աշխարհագրական կազմի խախտում)
• բնահողային (հողերի աղտոտում, էրոզիա, դեֆլյացիա և երկրորդային աղակալում և այլն)
• կենսաբանական (բուսականության տվյալներ, անտառի դեգրադացիա, գերարածեցում, տեսակային բազմազանության կրճատում և այլն)
• կոմպլեքսային (լանդշաֆտային) անապատացում, կենսաբազմազանության նվազում, բնապահպանական տարածքների ռեժիմի խախտում և այլն։

Բնության փոփոխման վերաբերյալ էկոլոգիական ուսումնասիրությունների հիման վրա առանձնացնում են հետևյալ էկոլոգիական իրավիճակները^[3].

• անթրոպոէկոլոգիական, բնակչության կյանքի պայմանների և առողջության փոփոխություն,
• բնառեսուրսային, կապված են բնական ռեսուրսների օգտագործման և սպառման հետ, վատացնում են տնտեսության գործունեությունը տարածքների վրա,
• լանդշաֆտագենետիկական, պայմանավորված են լանդշաֆտի ամբողջականության խախտմամբ, գենոֆոնդի կորստով, յուրահատուկ բնական գործոնների կորստով^[4]։

Էկոլոգիական խնդիրների դասակարգումը կարելի է կատարել նաև այլ չափանիշների հիման վրա^[5].

• ըստ առաջացման հիմնական պատճառների կարելի է տարբերել^[6].
  • էկոլոգիահիդրոտեխնիկական,
  • էկոլոգիաարդյունաբերական,
• ըստ սրության
  • ոչ սուր,
  • չափավոր սուր,
  • սուր,
  • շատ սուր,
• ըստ բարդության
  • պարզ,
  • բարդ,
  • շատ բարդ,
• ըստ լուծման հնարավորության
  • լուծելի,
  • դժվար լուծելի,
  • գրեթե անլուծելի,
• ըստ տարածաշրջանների տարածական գրավման
  • լոկալ,
  • ռեգիոնալ,
  • գլոբալ,
• ըստ ժամանակահատվածի
  • կարճատև,
  • երկարատև,
  • գրեթե չանհետացող,
• ըստ սահմանառեգիոնալ գրավման
  • տունդրայի խնդիրներ,
  • Ռուսաստանի հարավ,
  • Բելառուս,
  • Ռուսական հարթավայրեր
  • Ուրալյան լեռների և այլն

Ծանոթագրություններ

1. DASGUPTA, SUSMITA; MOQBUL HOSSAIN, MD.; HUQ, MAINUL; WHEELER, DAVID (2016-08). «FACING THE HUNGRY TIDE: CLIMATE CHANGE, LIVELIHOOD THREATS, AND HOUSEHOLD RESPONSES IN COASTAL BANGLADESH». Climate Change Economics. 07 (03): 1650007. doi:10.1142/s201000781650007x. ISSN 2010-0078.
2. Eccleston, Charles H.,. Global environmental policy : concepts, principles, and practice. March, Frederic,. Boca Raton. ISBN 978-1-4398-9606-8. OCLC 890939321.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
3. Bevan, William (2000). «An Interview with Dr. William Bevan». PsycEXTRA Dataset. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
4. Barnawal, Jyoti (2017). «The Impact of Traffic Related Air Pollution at Various Sites in Noida». Environment Pollution and Climate Change. 01 (04). doi:10.4172/2573-458x.1000136. ISSN 2573-458X.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
5. Living blue planet report : species, habitats and human well-being. Tanzer, John., Phua, Carol., Jeffries, Barney., Lawrence, Anissa., Gonzales, Aimee., Gamblin, Paul. Gland, Switz.: WWF International. 2015. ISBN 9782940529247. OCLC 921303021.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
6. «Appendix E: Glossary. Climate Science Special Report: Fourth National Climate Assessment, Volume I». 2017. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

• Մոլորակի էկոլոգիական խնդիրները
• Էկոլոգիայի և շրջակա միջավայրի միջազգային պորտալ
• Էկոլոգիական կայքերի կատալոգ