Էդսել Ֆորդ

Էդսել Բրայանտ Ֆորդ (անգլ.՝ Edsel Bryant Ford, նոյեմբերի 6, 1893(1893-11-06)^{[1][2][3][…]}, Դետրոյթ, Միչիգան, ԱՄՆ^[4] - մայիսի 26, 1943(1943-05-26)^[1][3], Grosse Pointe Shores, Միչիգան, ԱՄՆ), Հենրի Ֆորդի որդին, Ford Motor Company-ի նախագահ 1919-1943 թվականներին^[7][8]։

Էդսել Ֆորդ
Ծնվել է	նոյեմբերի 6, 1893(1893-11-06)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Դետրոյթ, Միչիգան, ԱՄՆ[4]
Մահացել է	մայիսի 26, 1943(1943-05-26)[1][3] (49 տարեկան)
Մահվան վայր	Grosse Pointe Shores, Միչիգան, ԱՄՆ
Գերեզման	Վուդլոն գերեզմանատուն[5]
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Հոթչքիս դպրոց
Մասնագիտություն	ձեռնարկատեր և արվեստի կոլեկցիոներ
Ամուսին	Էլինոր Քլեյ Ֆորդ
Ծնողներ	հայր՝ Հենրի Ֆորդ, մայր՝ Կլարա Ջեյն Ֆորդ
Զբաղեցրած պաշտոններ	նախագահ և կազմակերպության անդամ
Երեխաներ	Հենրի Ֆորդ II[6], William Clay Ford, Sr.?, Josephine Clay Ford?[1] և Benson Ford?[1]
Edsel Bryant Ford Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Էդսելը Հենրի Ֆորդի և Կլարա Ջեյն Բրայանտի միակ երեխան էր, նա մանկուց օգնել է հորը մեքենաների նախագծման գործում։ 1915 թվականին դառնում է Հենրի Ֆորդի քարտուղարը, իսկ հաջորդ տարի՝ 1916 թվականին, ամուսնանում է Էլեանոր Լոութիան Քլեյի (1896-1976)՝ Ջ. Հադսոնի զարմուհու հետ^[9][10]։ Նրանք ունեցան չորս երեխա՝ Հենրի Ֆորդ II (1917-1987), Բենսոն Ֆորդ (1919-1978), Ժոզեֆին Քլեյ Ֆորդ (1923-2005)^[11][12] և Ուիլյամ Քլեյ Ֆորդ (1925-2014)^[13][14]։ Նրանք տուն ունեին 2171 Iroquois St-ում, Դեթրոյթի Indian Village թաղամասում^[15]։

Ֆորդը հաճախել է Կոնեկտիկուտ նահանգի Լեյքվիլ քաղաքում գտնվող Հոթչկիս դպրոց։ Նրա ընտանիքը ամեն տեսակի աջակցություն էր ցուցաբերում, ուստի հետագայում դպրոցի գրադարանը կոչվեց նրա անունով։

Ֆորդ կրտսերը շատ ավելի մեծ հետաքրքրություն էր ցուցաբերում շքեղ մեքենաների նկատմամբ, քան իր հայրը։ 1922 թվականին նա պնդեց գնել Lincoln Motor Company-ն։ Էդսելը ձեռք է բերել ԱՄՆ ներմուծված առաջին MG սպորտային մեքենան։ 1932 թվականին Էդսելը Ford-ի գլխավոր դիզայներ Ե. Թ. (Բոբ) Գրեգորիի հետ միասին, ստեղծում է ալյումինե թափքով պարզեցված մեքենա, որն ուներ մի շարք եզակի առանձնահատկություններ, մասնավորապես՝ V8 շարժիչ, ինչը նրան դարձնում է աշխարհում առաջին տաք տեսակը։ Երկու տարի անց նա մշակում է ալյումինե թափքով արագընթաց մեքենա, որը հետագայում հիմք հանդիսացավ Lincoln Continental-ի համար։ Էդսելը այս երկու մեքենաները պահել է մինչև իր կյանքի վերջը։ 2009 թվականին 1934 թվականի Speedster-ը վաճառվել է 1,79 միլիոն դոլարով։

1919 թվականին Ford-ի նախագահ դառնալուց հետո Էդսելը սկսեց պաշտպանել նոր, ժամանակակից մեքենայի ներդրումը, որը պետք է փոխարիներ Model T-ին, բայց նրա որոշումները մշտապես մերժվեցին հոր կողմից։ Այնուամենայնիվ, վաճառքի անկումը և շուկայի մասնաբաժնի նվազումը հանգեցրին Model A-ի առաջացմանը։

A մոդելի մշակման ժամանակ Հենրի Ֆորդը որդուն հանձնարարել է դիզայներ Յոժեֆ Գալամբի (József Galamb) հետ համատեղ մշակել դրա համար թափքի դիզայն։ Էդսելը համոզեց իր հորը մեքենան վերազինել բոլոր անիվների մեխանիկական արգելակներով և փոխանցումատուփով սահող փոխանցումատուփով։ Արդյունքում, Model A-ն մեծ առևտրային հաջողություն ունեցավ՝ իր արտադրության չորս տարիների ընթացքում վաճառվելով 4 միլիոն օրինակով։

Էդսելը հաճախ չէր համաձայնվում իր հոր հետ բազմաթիվ որոշումների շուրջ^[16], ուստի, չնայած նրանց հարաբերությունների մտերմությանը, նրանք հազվադեպ չէին կռիվներ ունենում^[17]։ Այնուամենայնիվ, նա կարողացավ հաստատել մի քանի որոշումներ, որոնք հաջող էին երկարաժամկետ հեռանկարում։ Նա ստեղծեց Mercury-ի դուստր ձեռնարկությունը, ինչպես նաև Lincoln Zephyr և Lincoln Continental մոդելները ստեղծվեցին նրա անմիջական ակտիվ մասնակցությամբ։ Այն զգալիորեն ամրապնդեց Ford-ի արտահանումը արտերկիր և աշխատեց մեքենաների արդիականացման վրա (օրինակ ՝ հիդրավլիկ արգելակների ներդրում)։

Մահ

Էդսել Ֆորդը մահացավ 1943 թվականի մայիսի 26-ին ստամոքսի քաղցկեղից, Միչիգան նահանգի Գրոս Փոյնթ Շորս քաղաքում, 49 տարեկան հասակում^[7][18]։ Թաղված է Դեթրոյթի Վուդլավն  գերեզմանատանը։ Նրա մահից հետո Հենրի Ֆորդը կրկին դառնում է ընկերության նախագահ։ Էդսելի բոլոր միջոցներն անհատույց փոխանցվել են Ֆորդի հիմնադրամին, որը նա հոր հետ հիմնել է յոթ տարի առաջ։

Էդսելի երեխաներից յուրաքանչյուրը մասնակցել է ընտանեկան բիզնեսի զարգացմանը։ Մասնավորապես, Հենրի Ֆորդ II-ը փոխարինեց իր պապիկին նախագահի պաշտոնում 1945 թվականի սեպտեմբերի 21-ին^[19]։ Նրան վերագրվում է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ընկերության վերածնունդը։

Հիշատակ

Էդսել Ֆորդը Դեթրոյթի խոշորագույն բարերարներից և կոլեկցիոներներից մեկն էր։ Նրա մահից հետո արվեստի հավաքածուները տեղափոխվեցին Դեթրոյթի թանգարաններ։

Նա նաև ֆինանսավորել է 1926 թվականի արկտիկական արշավախումբը։ Նրա պատվին անվանվել են Արևմտյան Անտարկտիդայի Էդսել-Ֆորդ (անգլ.՝ Edsel Ford Ranges) լեռները^[20]։

Նրա պատվին անվանակոչվել են նաև Դիրբորնի երեք դպրոցներից երկուսը։ I-94 մայրուղին կոչվում է նաև Էդսելի անունով։

1957 թվականի սեպտեմբերին Ford Motor Company-ն ներկայացրեց նոր ապրանքանիշը՝ Edsel։ Այն կոմերցիոն առումով հաջող չէր և վերացվեց 1960 թվականին։

Գրականություն

• A&E with Richard Guy Wilson, Ph.D.,(2000). America's Castles: The Auto Baron Estates, A&E Television Network.
• Bak, Richard (2003). Henry and Edsel: The Creation of the Ford Empire. Wiley ISBN 0471234877
• Bridenstine, James Edsel and Eleanor Ford House. — Wayne State University Press, 1989. — ISBN 0814321615

Ծանոթագրություններ

1. Lundy D. R. The Peerage
2. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
3. GeneaStar
4. https://sv.findagrave.com/memorial/351/edsel-bryant-ford
5. Find A Grave — 1996.
6. Pas L. v. Genealogics — 2003.
7. «Edsel Ford Dies in Detroit at 49. Motor Company President, the Only Son of Its Founder, Had Long Been Ill». Associated Press. 1943 թ․ մայիսի 26. «Edsel Ford, 49-year-old president of the Ford Motor Company, died this morning at his home at Grosse Pointe Shores following an illness of six weeks.»
8. «Edsel Agonistes». Time (magazine). 2007 թ․ սեպտեմբերի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 21-ին. «Edsel was a first name before it was ever a car name. But it was never a very popular thing to call a child: according to the Social Security Administration—which has time for this sort of thing—the name Edsel has ranked only as high as 400th on the top 1,000 names for boys, and that was in 1927. More popular names that year included the soaring Kermit, Buford and Elvin.»
9. «Henry Ford Estate: The Ford Family». HenryFordEstate.org. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 11-ին.
10. «Henry Ford's Only Son Marries». New York Times. 1916 թ․ նոյեմբերի 2.
11. «Josephine Clay Ford, 81, a Philanthropist, Dies». Associated Press. 2005 թ․ հունիսի 3. «Josephine Clay Ford, a philanthropist who was the sole granddaughter of the automotive pioneer Henry Ford, died on Wednesday. She was 81 and lived in suburban. Her death was announced in an e-mail message to Ford Motor Company employees by the company chairman, Bill Ford Jr., a nephew. The message did not give a place or cause of death. Mrs. Ford, known as Dody, established a foundation with her husband that donated millions of dollars. Mrs. Ford was born in 1923, the third of Edsel and Eleanor Ford's four children. Edsel was Henry Ford's only son. Grosse Pointe Farms.»
12. «Josephine C. Ford is Wed in Michigan. Granddaughter of Founder of Motor Company Is Married to Walter B. Ford 2d, U.S.N.R.». New York Times. 1943 թ․ հունվարի 3.
13. 1930 US Census for Detroit, Michigan.
14. «Martha Parke Ford Makes Debut». New York Times. 1967 թ․ հունիսի 17. «Martha Parke Ford, daughter of Mr. and Mrs. William Clay Ford, made her debut tonight at a reception at the Ford home on Lake Shore Road in nearby Grosse Pointe Shores, Michigan»
15. Zena Simmons. «Detroit's historic Indian Village». Detroit News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 11-ին.
16. «Edsel B. Ford». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 29-ին.
17. Կաղապար:Sorensen1956, pp. 301–333.
18. David L. Lewis. «The Public Image Of Henry Ford». Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
19. «Henry Ford & Family». Ford Motor Company. Արխիվացված է օրիգինալից 2003 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 11-ին.
20. Эдсел-Форд горы հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում 

Արտաքին հղումներ

• Edsel Ford biography(անգլ.)
• Official Edsel & Eleanor Ford 'Gaukler Point' house museum website.(անգլ.)
• Official Edsel & Eleanor Ford 'Haven Hill' estate museum website.(անգլ.)
• Detroit Institute of Arts.(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդսել Ֆորդ» հոդվածին։