Էդուարդ Հյուրմյուզյան (Հյուրմյուզ) (հունվարի 22, 1799[1], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 26, 1876[2], Հռոմ, Իտալիա), հայ բանաստեղծ, բանասեր-լեզվաբան, աստվածաբան։ Հայկական կլասիցիզմի ներկայացուցիչ։ Սովորել է Վենետիկի Մխիթարյանների վարժարանում։ Մխիթարյան միաբանության անդամ (1819 թ.)։ Եղել է միաբանության գործակալը Հռոմում, շուրջ 30 տարի՝ ուսուցիչ, ապա վերակացու՝ Հռոմի հայկական վարժարանում։ Գրել է «Առձեռն ճարտասանութիւն» (1839 թ.) և «Առձեռն բանաստեղծութիւն» (1839 թ.) աշխատությունները։ «Բուրաստանք» չափածո երկում (1851 թ.) նկարագրել է Հայաստանի բուսական աշխարհը։ Գրել է նաև երգ, ներբող, ուղերձ, մշակել Աստվածաշնչից վերցված դրվագներ։ Մեծ է Հյուրմյուզյանի դերը հայոց լեզուն (գրաբարը) օտարամուծություններից մաքրելու գործում («Դուռն քերականութեան հայկազնեան լեզուի», 1833 թ., «Քերականութիւն գործնական...», 1836 թ. և այլն)։ Հեղինակ է «Յաւարտ տպագրութեան մեծի հայ բառագրոց» (1838 թ.), «Առձեռն դիցաբանութիւն կամ Առասպելախառն վէպք...» (1840 թ.), «Մաղթանք-չափաւ» (1843 թ.), «Առակացն գիրք երկեակ» (1865 թ.), «Ծաղկաքաղ քերթուածք» (1878 թ.) և այլ տեսական, աստվածաբանական գործերի։
| Էդուարդ Հյուրմյուզյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունվարի 22, 1799[1] |
| Ծննդավայր | Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 26, 1876[2] (77 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Հռոմ, Իտալիա |
| Կրոն | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի[3] |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, լեզվաբան, բանասեր, աստվածաբան և կաթոլիկ եպիսկոպոս |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | տիտղոսավոր եպիսկոպոս |
- Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ, Գերապայծառ Եդուարդ Հիւրմիւզեան։ Տպարան Սուրբ Ղազար, Վենետիկ, 1869։ (Հայերէնի առաջին ծաւալուն բարբառային բառարանը։)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
