Արխիվների և փաստաթղթերի Ազգային վարչություն (ԱՄՆ)

Արխիվների և փաստաթղթերի Ազգային վարչություն (ԱՄՆ), նաև ՝ Ազգային արխիվներ (անգլ.՝ National Archives and Records Administration (NARA)), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության անկախ գործակալություն։ Ստեղծվել է 1984 թվականին։ Ազգային արխիվը պատասխանատու է այնպիսի հիմնարար պատմական փաստաթղթերի բնօրինակների պահպանման համար, ինչպիսիք են ԱՄՆ Անկախության հռչակագիրը, ԱՄՆ Սահմանադրությունը, Իրավունքների օրինագիծը, ԱՄՆ կառավարության գործունեության փաստաթղթավորումը, հանրային հասանելիության սահմանների ընդլայնմանը այն փաստաթղթերի նկատմամբ, որոնք պարունակվում են Ազգային արխիվում։ NARA-ն պաշտոնապես պատասխանատու է Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսի ակտերի, նախագահական ուղերձների և գործադիր հրամանների օրինականորեն ճշգրիտ և հեղինակավոր պատճենների պահպանման և հրապարակման համար, ինչպես նաև պատասխանատու է դաշնային կանոնակարգերի համար։ NARA-ի գլխավոր ադմինիստրատորը Միացյալ Նահանգների արխիվագետն է, որը ոչ միայն վերահսկում է պետական օրենսդիր մարմինների կողմից ԱՄՆ Սահմանադրության փոփոխությունների ընդունման վերաբերյալ պաշտոնական փաստաթղթերը, այլև լիազորություն ունի հայտարարելու, թե երբ է հասել փաստաթղթի ընդունման Սահմանադրական շեմը, և, հետևաբար, երբ այն դարձել է փոփոխության ակտ։

Արխիվների և փաստաթղթերի Ազգային վարչություն
Տեսակ	ԱՄՆ-ի կառավարության անկախ գործակալություն և կորպորացիա և ազգային արխիվ
Հիմնադրված է	հունիսի 19, 1934
Հիմնադիր	Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտ
Վայր	Վաշինգտոն, Վաշինգտոն, ԱՄՆ[1][2][3][…]
Երկիր	ԱՄՆ[4][5][6]
Մայր ընկերություն	ԱՄՆ դաշնային կառավարություն[7]
Դուստր ընկերություններ	Office of the Federal Register?[8][9], John F. Kennedy Presidential Library and Museum?, National Archives at College Park?[8], National Archives Office of Inspector General?, National Archives at Philadelphia?, Washington National Records Center?[10][8], National Archives Museum?, National Archives at Atlanta?, National Archives at Anchorage?, National Archives at Seattle?, National Personnel Records Center?, Office of Government Information Services?[9], National Archives at Riverside?, Information Security Oversight Office?[9] և National Historical Publications and Records Commission?[9][11]
Կայք	archives.gov​(անգլ.)
Մասնակից է	Թվային գրադարանի ֆեդերացիա[12], Հետազոտական գրադարանների ասոցիացիա[13][5], Գրադարանային ասոցիացիաների և հաստատությունների միջազգային դաշնություն[14], Ցանցային տեղեկատվության կոալիցիա[15] և National Digital Stewardship Alliance?[16]
National Archives and Records Administration Վիքիպահեստում

Կառավարման զինանշան

NARA շենք

Պատմություն

1934 թվականի հունիսի 19-ին ԱՄՆ նախագահ Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտը ստորագրեց ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից ընդունված «Ազգային արխիվների մասին օրենքը», որով ստեղծվեց արխիվների և փաստաթղթերի ազգային վարչություն (անգլ.՝ National Archives and Records Service)։ Ամերիկյան պատմական ասոցիացիան կարևոր դեր խաղաց այս որոշման մեջ, հատկապես նրա AHA քարտուղար Ուալդո Լելանդը և American Historical Review ամսագրի առաջին խմբագիր Ջոն Ֆրանկլին Ջեյմսոնը:1984 թվականի հոկտեմբերին (որոշումն ուժի մեջ է մտել 1985 թվականի ապրիլի 1-ից) ազգային արխիվային վարչությունը ձեռք բերեց անկախ գործակալության կարգավիճակ և սկսեց կոչվել արխիվների և փաստաթղթերի Ազգային վարչություն^[17]։

Հետաքրքիր փաստեր

Արխիվների և գրառումների Ազգային վարչությունը դարձավ առաջին կազմակերպությունը, որը լրիվ դրույքով «Վիքի-ռեզիդենտ» պաշտոնում վարձակալեց վիքիպեդիստ Դոմինիկ Մակդեվիտ-Փարքսին (անգ՝ Dominic McDevitt-Parks), ով խմբագրել է Վիքիպեդիան 2004^[18] թվականից և սովորել է պատմության և արխիվների կառավարման մագիստրատուրայում^[19][20]։

Ծանոթագրություններ

1. Research Organisation Registry — 2019.
2. GeoNames — 2005.
3. https://www.archives.gov/dc
4. Global Research Identifier Database — 2015.
5. libraries.org: A directory of libraries throughout the world
6. Union List of Artist Names
7. https://web.archive.org/web/20211209013759/https://www.usa.gov/federal-agencies/national-archives-and-records-administration
8. https://www.archives.gov/dc-metro
9. Federal Register — Washington, D.C.: Office of the Federal Register, 1936. — ISSN 0097-6326; 2167-2520
10. https://www.archives.gov/suitland
11. Federal Register — Washington, D.C.: Office of the Federal Register, 1936. — ISSN 0097-6326; 2167-2520
12. https://www.clir.org/about/current-sponsors-and-funders
13. http://old.arl.org/arl/membership/members.shtml
14. https://web.archive.org/web/20230803111744/https://cdn.ifla.org/wp-content/uploads/ifla-members-and-association-affiliates_2023-07-21.pdf
15. https://web.archive.org/web/20240227092307/https://www.cni.org/about-cni/membership/members
16. https://web.archive.org/web/20240313141124/https://ndsa.org/membership/members/
17. «Milestones of the U.S. Archival Profession and the National Archives» (անգլերեն). National Archives and Records Administration. 2019 թ․ մարտի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 8-ին.
18. Rein, 2011
19. Baughman, 2011
20. «Breaking New Ground Again» (անգլերեն). National Archives and Records Administration. 2013 թ․ սեպտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.

Գրականություն

• Александров Е. А. Русское культурно-историческое наследие в США (Музеи, коллекции, галереи и парки заповедники) // Русский американец. Обзорный выпуск : бюллетень Конгресса русских американцев. — 1995. — № 20. — С. 125—145.
• Баскаков Э. Г. Рукописные источники по русской истории в архивах США (по материалам нового Путеводителя по архивам и рукописным коллекциям Соединённых Штатов Америки) // История СССР : журнал. — 1962. — № 2. — С. 217—219.
• Баскаков Э. Г., Иевлев В. В., Кохов В. Ф. Документы Российско- американской компании в национальном архиве США // История СССР. — 1963. — № 5. — С. 212—216.
• Берк Ф. Г. Национальный архив и управление документацией в США // Советские архивы : журнал. — 1988. — № 3. — С. 92—101.
• Бржостовская Н. В. Архивы и архивное дело в зарубежных странах // История и современная организация. — М.: МГИАИ, 1971. — В. 3.
• Волкова Т. С. Из истории формирования системы правового регулирования доступности правительственной информации в США в первой половине 1970-х гг. // Вестник архивиста : журнал. — 1998. — № 4. — С. 113—126.
• Волкова Т. С. Правовой режим хранения и использования президентской документации в США (президентские бумаги) // Отечественные архивы : журнал. —М., 2005. — № 2. — С. 66—81.
• Волкова Т. С. Свобода информации о деятельности исполнительной власти федерального уровня в США: правовой аспект // Отечественные архивы : журнал. — 1998. — № 6. — С. 94—101.
• Волкова Т. С. Федеральный закон США «О свободе информации» и архивы // Вестник архивиста : журнал. — 1997. — № 3. — С. 91—104.
• Гармаш В. Н. Архивное дело в Соединенных Штатах Америки : Реф. обзор. — М. : ВНИИДАД, 1976. — 57 с.
• Кабочкина Т. С. Федеральные центры документации США. История, современный опыт // Отечественные архивы : журнал. — 1997. — № 6. — С. 92—100.
• Каптелов Б. И. Федеральная архивная служба США // Советские архивы : журнал. — 1977. — № 4.
• Королькова Т. А. Представление книги «Россика в США» в Библиотеке-Фонде Русское Зарубежье // Новый исторический вестник : журнал. — 2002. — № 2. — С. 199—202.
• Старостин Е. В., Кабочкина Т. С. Президентские библиотеки в системе архивной службы США // Советские архивы : журнал. — 1978. — № 6. — С. 78—86.
• Julie Baughman National Archives hires 'Wikipedian in residence'(անգլ.) // The Baltimore Sun : newspaper. — 2011. Архивировано из первоисточника 22 Հոկտեմբերի 2012.
• Richard C. Berner. Archival Theory and Practice in the United States : A Historical Analysis :

[անգլ.]. — Seattle : University of Washington Press, 1983. — 219 с. — ISBN 0295959924. — ISBN 978-0295959924.

• Lisa Rein National Archives hires first 'Wikipedian'(անգլ.) // The Washington Post : newspaper. — 2011.

Հղում

• ԱՄՆ - ն. Ազգային արխիվների և գրառումների վարչություն

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արխիվների և փաստաթղթերի Ազգային վարչություն (ԱՄՆ)» հոդվածին։