Աբգար Թ (նաև՝ Աբգար IX, լատին․՝ Lucius Aelius Megas Abgar IX, հուն․՝ μεγας Αβγαρος, 2-րդ դար - 214), Օսրոյենեի թագավոր (179-214), Աբգար Ը-ի որդին, Մանու Թ-ի հայրը[1]։
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբգար (այլ կիրառումներ)
Աբգար Թ լատին․՝ Lucius Aelius Megas Abgar IX | ||
| ||
---|---|---|
179 - 214 | ||
Նախորդող | Աբգար Ը | |
Հաջորդող | Աբգար Ժ Սևերոս | |
Մասնագիտություն՝ | գերիշխան | |
Ծննդյան օր | 2-րդ դար | |
Վախճանի օր | 214 | |
Հայր | Աբգար Ը |
Կենսագրություն
Հակոբ Մանանդյանը, հիմնվելով Հերոդիանոսի վկայությունների վրա, ցույց է տալիս, որ Հռոմեական կայսրության մեջ ծագած գահակալական կռիվների ժամանակ Օսրոյենեի թագավոր Աբգար Թ-ն, Պարթևաց արքա Վաղարշ Դ-ն (191-208) և Հատրայի թագավոր Բարսեմիոսը հռոմեական կայսր են ճանաչել Պեսկեննիոս Նիգերին։ Աբգարը և Բարսեմիոսը նույնիսկ ռազմական օգնություն են ցույց տվել նրան։ Հռոմեական կայսրության խառնակ վիճակին վերջ դնելով և հաղթելով Նիգերին, Սեպտիմիոս Սևերոս կայսրը 195 թվականին արշավում է Արևելք։ Գալով Միջագետք, նա վտարում է ապստամբներին, հպատակեցնում տեղի կախյալ թագավորություններին և նույնիսկ նոր երկրամասեր նվաճում։ Մեկ տարի անց, 196 թվականին Սևերոսի և Ալբինոսի միջև է ծագում գահակալական նոր պատերազմ, որը օգտագործելով, Պարթևական արքա Վաղարշ Դ-ն վերագրավում է Միջագետքը և պաշարում Մծբին քաղաքը[1]։
197 թվականին Սևերոսը հաղթելով Ալբինոսին, նորից գալիս է Ասորիք։ Օսրոյենեի թագավոր Աբգար Թ-ն վերստին հայտնում է իր հպատակության մասին կայսրությանը, իսկ Վաղարշ Դ-ն վերացնելով Մծբինի պաշարումը ետ է քաշվում[1]։
Քրիստոնեության ընդունումը
Աբգար Թ-ն համարվում է Օսրոյենեի առավել նշանավոր թագավորը, ով ընդունել է քրիստոնեությունը 207 թվականին[2]։ Աբգար Թ-ի դարձի ավանդական պատմությունը, որի գրառումը վերագրվում է նրա քարտուղար Լաբուբնային, երկրորդ անգամ խմբագրվել և ճոխացվել է 4-րդ դարի վերջին։ Ըստ մի տեսակետի Աբգար Թ-ին Հիսուս Քրիստոսի ժամանակակիցը դարձնելու և իրենց եկեղեցու հեղինակությունը բարձրացնելու միտումով ասորի պատմիչներն աբգարյան ավանդությունը կապել են Աբգար Ե-ի (1-ին դար) անվան հետ և 3-րդ դարի եղելությունները փոխադրել 1-ին դար։ Աբգարի մասին եղած առասպելի օբյեկտիվ վերլուծությամբ հաստատված է, որ Եդեսիայի նշանավոր տիրակալը, որ քրիստոնեություն ընդունեց, Աբգար Թ-ն է, ով ապրել է 2-րդ դարի վերջերին, իսկ առասպելը՝ պատմական իրական դեպքը ետ է տարել մինչև մեր թվարկության սկիզբը և վերագրել մեկ այլ արքայի՝ Քրիստոսին ժամանակակից Աբգար Ե-ին[3]։
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.