From Wikipedia, the free encyclopedia
Hong Kong Exchanges and Clearing Limited (HKEX), շահագործում է մի շարք բաժնետոմսերի, ապրանքների, ֆիքսված եկամտի և արժութային շուկաներ իր ամբողջությամբ պատկանող դուստր ընկերությունների՝Հոնկոնգի ֆոնդային բորսայի և Hong Kong Futures Exchange-ի միջոցով։
Hong Kong Exchanges and Clearing | |
---|---|
Տեսակ | բիզնես ձեռնարկություն, ձեռնարկություն և հանրային ընկերություն |
Հիմնադրված է | 2000 |
Վայր | Հոնկոնգ, Չինաստան |
Երկիր | Չինաստան և Հոնկոնգ |
Արդյունաբերություն | Ֆինանսներ |
Կայք | hkex.com.hk(անգլ.) |
Բորսա | SEHK: 0388[1] |
2021 թվականի դրությամբ ավելի քան 6 տրիլիոն դոլար ընդհանուր շուկայական կապիտալիզացիայով Հոնկոնգի բորսան վեցերորդ խոշորագույն ֆոնդային բորսան է շուկայական կապիտալիզացիայով ցուցակված ընկերությունների շարքում[2]։ 2020 թվականի դեկտեմբերի վերջի դրությամբ HKEX-ի արժեթղթերի շուկայում ցուցակված էին 2538 ընկերություններ[3]։ 2020 թվականի դեկտեմբերի վերջի դրությամբ Հոնկոնգի ֆոնդային բորսայում գրանցվել է 2538 ընկերություն։ 2024 թվականի առաջին եռամսյակում Հոնկոնգի ֆոնդային բորսան IPO-ից ստացված հասույթով զբաղեցրել է 10-րդ տեղը[4]։
Խումբը նաև գործում է Հոնկոնգում չորս քլիրինգային կենտրոններ՝ Hong Kong Securities Clearing Company Limited (HKSCC), HKFE Clearing Corporation Limited (HKCC), SEHK Options Clearing House Limited (SEOCH) և OTC Clearing Hong Kong Limited (OTC Clear): HKSCC-ը, HKCC-ն և SEOCH-ն իրենց մասնակիցներին տրամադրում են քլիրինգային, հաշվարկային, դեպոզիտար և անվանական գործողություններ, մինչդեռ OTC Clear-ն իր անդամներին տրամադրում է OTC տոկոսադրույքով ածանցյալ գործիքներ և չառաքվող ֆորվարդների քլիրինգ և հաշվարկային ծառայություններ։ HKEX-ը շուկայական տվյալներ է տրամադրում իր տվյալների տարածման կազմակերպության՝ HKEX Information Services Limited-ի միջոցով։
Հոնկոնգի կառավարությունը HKEX-ի միակ ամենամեծ բաժնետերն է և իրավունք ունի խորհրդի կազմում նշանակել տասներեք տնօրեններից վեցին։
Հոնկոնգում արժեթղթերի առուվաճառքի մասին հաշվետվությունները վերաբերում են 19-րդ դարի կեսերին[5]։ Այնուամենայնիվ, առաջին պաշտոնական շուկան՝ Հոնկոնգի ֆոնդային բրոքերների ասոցիացիան, ստեղծվել է միայն 1891 թվականին։ Ասոցիացիան վերանվանվել է Հոնկոնգի ֆոնդային բորսայի 1914 թվականին։
Երկրորդ բորսան՝ Հոնկոնգի ֆոնդային բրոքերների ասոցիացիան, ստեղծվել է 1921 թվականին։ Երկու բորսաները միավորվեցին՝ ձևավորելով Հոնկոնգի ֆոնդային բորսան 1947 թվականին և վերահաստատեցին ֆոնդային շուկան Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։ Հոնկոնգի տնտեսության արագ աճը հանգեցրել է երեք այլ բորսաների ստեղծմանը։
Շուկայի կարգավորումն ուժեղացնելու և չորս բորսաները միավորելու ճնշումը հանգեցրել է SEHK-ի՝ Hong Kong Limited-ի ֆոնդային բորսայի 1980 թվականի ստեղծմանը։ Չորս բորսաները դադարեցրել են իրենց գործունեությունը 1986 թվականի մարտի 27-ին, իսկ նոր բորսան սկսել է առևտուրը համակարգչային օժանդակ համակարգի միջոցով 1986 թվականի ապրիլի 2-ին։ Մինչ 2000 թվականի մարտին HKFE-ի հետ միաձուլման ավարտը, միասնական ֆոնդային բորսան ուներ 570 մասնակից կազմակերպություններ։
Hong Kong Securities Clearing Company Limited-ը հիմնադրվել է 1989 թվականին։ Այն ստեղծեց CCASS-ը՝ կենտրոնական քլիրինգային և հաշվարկային համակարգը, որը սկսել է գործել 1992 թվականին և դարձել է CCASS-ի բոլոր մասնակիցների կենտրոնական գործընկերը։ Քլիրինգային գործողությունը հիմնված է կենտրոնական դեպոզիտարիայում բաժնետոմսերի վկայագրերի անշարժացման վրա։ Բաժնետոմսերի հաշվարկը կատարվում է շարունակական զուտ հաշվարկի հիման վրա՝ էլեկտրոնային գրքում գրանցելով CCASS-ում մասնակիցների բաժնետոմսերի հաշիվներին։ CCASS-ի մասնակիցների միջև գործարքները մարվում են T+2-ին՝ գործարքին հաջորդող երկրորդ առևտրային օրը։ Ընկերությունն առաջարկում է նաև անվանական ծառայություն։
2002 թվականի ապրիլին HKEX-ը սկսել է ուսումնասիրություն՝ դիտարկելու «կոպեկային բաժնետոմսերի» հանումը շուկայի արդյունավետությունը բարելավելու նպատակով[6]։ Նրա 2002 թվականի հուլիսի 25-ի առաջարկը՝ չեղյալ համարել 0,50 հոնկոնգյան դոլարից ցածր վաճառվող ընկերությունների ցուցակները 30 անընդմեջ օրվա ընթացքում, ծանր հարված հասցրեց պեննի բաժնետոմսերին։ Տասնյոթ ընկերությունների բաժնետոմսերը կորցրել են իրենց արժեքի ավելի քան 30 տոկոսը և մոտ 6 HK դոլար միլիարդ շուկայական կապիտալիզացիան ջնջվել է ցուցակված 105 ընկերություններից[7]։ Ակտիվիստ Դեյվիդ Ուեբն ասում է, որ HKEX-ի ցանկությունից դուրս գալու ցանկությունն առաջացել է նրանից, որ այս ընկերությունները շատ քիչ եկամուտ են բերում բորսայի համար, բայց անհամաչափ քանակությամբ անձնակազմի ռեսուրսներ են վերցնում։ Վեբը դատապարտել է շահերի բախումը իր՝ որպես օպերատորի և կարգավորողի դերի միջև և կոչ արեց կարգավորիչ դերը փոխանցել Արժեթղթերի և ֆյուչերսների հանձնաժողովին[7]։
2002 թվականի սեպտեմբերի 10-ին հրապարակվել է կառավարության զեկույցը, որում HKEX-ի գլխավոր գործադիր տնօրեն Կվոնգ Կի Չին մեղավոր է ճանաչվել վարչական սխալների համար և ասվում է, որ նա «պետք է պատասխանատվություն կրի HKEX-ի անունից խորհրդատվական փաստաթղթի պատրաստման և հրապարակման մեջ քաղաքականության ցանկացած հիմնական թերության համար»[8]։
Հիմնադրվել է 1976 թվականին՝ Հոնկոնգի ապրանքային բորսան (Hong Kong Futures Exchange Limited-ի նախորդը) Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում ածանցյալ գործիքների առաջատարն է։ Հումքային բորսայում վաճառվող հիմնական ապրանքներն են եղել բամբակի ֆյուչերսները, շաքարավազի ֆյուչերսները, սոյայի ֆյուչերսները և ոսկու ֆյուչերսները։ Հոնկոնգի ապրանքային բորսան վերանվանվել է Հոնկոնգի ֆյուչերսների բորսա (HKFE) 1985 թվականի մայիսի 7-ին։
HKFE-ն թողարկել է 1986 թվականի մայիսի 6-ին իր առաջատար արտադրանքը՝ HSI Futures-ը, որը մինչ օրս նրա ամենահայտնի ֆյուչերսային արտադրանքն է HKEX-ի ածանցյալների շուկաներում։ HKFE-ն իր ավելի քան 160 մասնակից կազմակերպությունների կողմից տրամադրում է արդյունավետ և դիվերսիֆիկացված շուկաներ ֆյուչերսների և օպցիոնների պայմանագրերի առևտրի համար, ներառյալ շատերը, որոնք փոխկապակցված են միջազգային ֆինանսական հաստատություններին։ HKEX-ի ներքո ածանցյալ գործիքների շուկան վաճառում է ապրանքների լայն տեսականի, ներառյալ սեփական կապիտալի ինդեքսը, բաժնետոմսերը և տոկոսադրույքը։
HKEX-ը և նրա դուստր ընկերությունները՝ HKFE Clearing Corporation Limited-ը և SEHK Options Clearing House Limited-ը, գործում են ռիսկերի կառավարման խիստ համակարգ, որը մասնակիցներին և նրանց հաճախորդներին հնարավորություն է տալիս բավարարել իրենց ներդրումների և հեջավորման կարիքները իրացվելի և լավ կարգավորվող շուկայում։
OTC Clearing Hong Kong Limited-ը (OTC Clear) ստեղծվել է որպես HKEX-ի դուստր ձեռնարկություն 2012 թվականի մայիսին՝ Հոնկոնգում OTC ածանցյալ գործիքների քլիրինգային կենտրոն գործելու նպատակով։ Այնուհետև, HKEX-ը, հիմնադիր անդամ ծրագրի շրջանակներում, հրավիրե լ է12 ֆինանսական հաստատությունների որպես OTC Clear-ի հիմնադիր անդամներ, որոնք ընդհանուր առմամբ տիրապետում են OTC Clear-ում թողարկված բաժնետիրական կապիտալի 25 տոկոսին (չքվեարկող սովորական բաժնետոմսերի տեսքով), մինչդեռ HKEX-ը պատկանում է մնացած 75 տոկոսը։ HKEX-ը շարունակում է տնօրինել OTC Clear-ի քվեարկող սովորական բաժնետոմսերի 100 տոկոսը։
OTC Clear-ը սկսել է OTC ածանցյալ գործիքների քլիրինգի ծառայություններ առաջարկել 2013 թվականի նոյեմբերին։ OTC Clear-ը ստեղծել է OCASS-ը՝ OTC Clearing and Settlement System, OTC ածանցյալների քլիրինգի համար և դարձել է կենտրոնական կոնտրագենտ բոլոր քլիրինգային անդամների համար։ OTC Clear-ը ներկայումս տրամադրում է քլիրինգային և հաշվարկային ծառայություններ տոկոսադրույքների սվոպներ և չառաքվող ֆորվարդային ապրանքներ։
2012 թվականի հունիսին HKEX-ը հայտարարել է իր կանխիկ առաջարկը՝ գնելու Լոնդոնի մետաղների բորսան (LME)՝ 1877 թվականին հիմնադրման օրվանից ի վեր աշխարհի առաջատար մետաղների բորսան՝ 1,388 GBP միլիարդով[9]։ Ձեռքբերումն ավարտվել է 2012 թվականի դեկտեմբերին։
HKEX-ը նաև Qianhai Merchantile Exchange-ի մեծամասնության սեփականատերն է, որը մայրցամաքային Չինաստանում ապրանքային առևտրային հարթակ է, որը դեռ պաշտոնապես չի սկսել իր գործունեությունը։
Այն բանից հետո, երբ 2006 թվականի նոյեմբերին Նյու Յորքի ֆոնդային բորսան հայտարարել է, որ Պեկինում գրասենյակ է բացելու Շանհայի ֆոնդային բորսայի հետ աշխատելու համար՝ Հոնկոնգի բորսաների և քլիրինգի նախագահ Ռոնալդ Արչուլլին մեղմել են շահարկումները՝ ասելով, որ այլ բորսաներ ձեռք բերելու կամ նրանց հետ միավորվելու անմիջական պլաններ չունի, բայց կարող է կենտրոնանալ «մեր մրցունակության ամրապնդման և մեր ցուցակման վճարների վերանայման վրա»[10]։
2019 թվականի սեպտեմբերին Հոնկոնգի բորսաները և քլիրինգը առաջարկեցին Լոնդոնի ֆոնդային բորսային միավորել երկու ընկերությունները կանխիկի և բաժնետոմսերի գործարքի մեջ՝ 29,6 միլիարդ ֆունտ ստերլինգ կամ 31,6 միլիարդ ֆունտ (39 միլիարդ դոլար) գումարով՝ ներառյալ պարտքը։ Եթե գործարքը կայանար, ապա միավորված բորսան աշխարհում երրորդը կլիներ Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայից և NASDAQ-ից հետո՝ բորսաներում գտնվող ընկերությունների ընդհանուր արժեքով[11]։
Համակարգիչները ինտեգրվել են 1986 թվականի ապրիլի 2-ին, ինչը օգնել է արդիականացնել համակարգը[12]։ 1993 թվականին բորսան գործարկել է «Պատվերների ավտոմատ համապատասխանեցման և կատարման համակարգ» (AMS), որը փոխարինվել է երրորդ սերնդի համակարգով (AMS/3)՝ 2000 թվականի հոկտեմբերին[13]։ Համակարգերը որպես այդպիսին՝ ավելացվել են բաժնետոմսերի առցանց առևտրի աճող ժողովրդականությունը բավարարելու համար։
Ընկերության առավոտյան նիստը տևում է 09:00-ից մինչև 12:00, ընդլայնված առավոտյան նիստը ժամը 12:00-ից մինչև 13:00-ն է, իսկ հաջորդը կայանում է կեսօրից հետո՝ 13:00-16:00[14]:
Աճուրդի փակման նիստ իրականացվել է երկու փուլով[15]՝ 2016 թվականի հուլիսի 25-ին և 2017 թվականի հուլիսի 24-ին։ Նիստի համար իրավասու արժեթղթերը ներառում են Hang Seng Composite LargeCap, MidCap և SmallCap-ի բոլոր բաղադրիչները, որոնք ունեն համապատասխան բաժնետոմսեր, նաև բաժնետոմսեր, որոնք ցուցակված են մայրցամաքային բորսայում և բոլոր բորսայական ֆոնդերում։ Այն ներառում է նաև որոշ կարգավորվող կարճ վաճառքի պատվերներ[16]։
Անկայունության վերահսկման մեխանիզմը[17], որը գործում է ԱՄՆ բորսաներում անջատիչների նման իրականացվել է երկու փուլով՝ 2016 թվականի օգոստոսի 22-ին և 2017 թվականի հունվարի 16-ին։
Արժեթղթերի հիմնական արտադրանքները ներառում են բաժնային արժեթղթեր, դեպոզիտար անդորրագրեր, պարտքային արժեթղթեր, միավոր տրեստներ/փոխադարձ հիմնադրամներ (այսինքն՝ ETF և REITs) և կառուցվածքային ապրանքներ[18]։ Ածանցյալ արտադրանքները ներառում են ինդեքսային և բաժնետոմսերի ֆյուչերսներ և օպցիոններ, տոկոսադրույքով և ֆիքսված եկամտով ապրանքներ և ոսկու ֆյուչերսներ[19]։
# | Անուն | Պաշտոնավարման սկիզբը | Պաշտոնավարման ավարտը | Պաշտոնավարման տևողությունը |
---|---|---|---|---|
1 | Չարլզ Լի Յե-կվոնգ | 12 ապրիլի, 2000 | 26 ապրիլի 2006 | 6 տարի, 14 օր |
2 | Ռոնալդ Ջոզեֆ Արկուլի | 28 ապրիլի, 2006 | 23 ապրիլի 2012 | 5 տարի, 361 օր |
3 | Սիր Չոու Չունգ-Քոնգ | 27 ապրիլի, 2012 | 25 ապրիլի 2018 | 5 տարի, 363 օր |
4 | Լաուրա Չա Շիհ Մեյ-Լունգ | 4 մայիսի, 2018 | 24 ապրիլի 2024 | 5 տարի, 356 օր |
5 | Քարլսոն Թոնգ Կա-Շինգ | 3 մայիսի, 2024 | Գործող | 178 օր |
# | Անուն | Պաշտոնավարման սկիզբը | Պաշտոնավարման ավարտը | Պաշտոնավարման տևողությունը |
---|---|---|---|---|
1 | Քվոնգ Քի-Չի | 6 մարտի, 2000 | 15 ապրիլի, 2003 | 3 տարի, 40 օր |
– | Ֆրեդերիկ Ջոն Գերդե | 16 ապրիլի, 2003 | 30 ապրիլի, 2003 | 14 օր |
2 | Փոլ Չո Ման-Յու | 1 մայիսի, 2003 | 15 հունվարի, 2010 | 6 տարի, 259 օր |
3 | Չարլզ Լի Սյաոջիա | 16 հունվարի, 2010 | 31 դեկտեմբերի, 2020 | 10 տարի, 350 օր |
– | Քելվին Թաի Չին-Քին | 1 հունվարի, 2021 | 23 մայիսի, 2021 | 142 օր |
4 | Նիկոլաս Ալեխանդրո Ագուզին | 24 մայիսի, 2021 | 29 փետրվարի, 2024 | 2 տարի, 281 օր |
5 | Բոնի Չան Յիթինգ | 1 մարտի, 2024 | Գործող | 241 օր |
2007 թվականի սեպտեմբերին կառավարությունը բացահայտել է, որ մեծացրել է իր մասնաբաժինը բորսայում 4,41 տոկոսից մինչև 5,88 տոկոս։ Ըստ շուկայական աղբյուրների՝ կառավարությունը ծախսել է 2,44 միլիարդ հոնկոնգյան դոլար՝ ընկերության 15,72 միլիոն բաժնետոմս գնելու համար։ Բաժնետոմսերը վաճառվել են բորսայական հիմնադրամի կողմից՝ որպես «ռազմավարական ակտիվ»[20]։
Այս քայլը լայնածավալ քննադատության է արժանացել Հոնկոնգում և արտերկրում, կառավարման փաստաբան և խորհրդի անդամ Դեյվիդ Ուեբն ասել է, որ կառավարությունը Հոնկոնգի շուկայում երկրորդ ամենամեծ ներդրողն է Պեկինից հետո, տեղական բաժնետոմսերի պորտֆելով, որը գնահատվում է մոտ 150 միլիարդ հոնկոնգյան դոլլար։ Նա ասել է, որ գնումը խախտում է կառավարության կողմից հայտարարված «մեծ շուկա, փոքր կառավարություն» սկզբունքը՝ հավելելով, որ դա մեծացնում է անորոշությունը և շատ բացասական ազդանշան է ուղարկում ամբողջ շուկայի համար[21]։ Քաղաքացիական կուսակցությունը քննադատել է կառավարությանը կապիտալի շուկայի նկատմամբ հանրային վստահությունը վնասելու և ֆոնդային բորսայի անկախությանը միջամտելու համար։ Wall Street Journal-ի խմբագրականում ասվում է, որ Հոնկոնգի կառավարությունը հետագայում էլ միջամտել է շուկայում՝ «Չինաստանի կողմից խիստ վերահսկվող ներքին բորսաներին»[22]։ Ֆինանսական մեկնաբան Ջեյք վան դեր Կամպը նշել է ֆինանսների նախարարի քարտուղարի ասածը, որ կառավարությունը բախվում է շահերի բախման, քանի որ արդյունավետ շուկա ունենալու նրա ցանկությունը հակասում է բաժնետիրոջ ցանկությանը, որը նախընտրում է ունենալ առավելագույն եկամուտներ[23]։
Կառավարությունն ասել է, որ որպես բաժնետեր ցանկանում է դրական դեր խաղալ ֆոնդային բորսայի զարգացման գործում։ Վերլուծաբաններն ակնկալում են, որ կառավարությունը կշարունակի մեծացնել իր մասնաբաժինը, քանի որ բորսան պատրաստվում է «ապագա ինտեգրման և մայրցամաքային փոխանակումների հետ դաշինքի»։ Մեկ այլ վերլուծաբան մտահոգված է եղել «անկախ նախագահ» Ռոնալդ Արկուլիի կառավարմամբ, որը նաև գործադիր անդամ է խորհրդում[21]։
2008 թվականի հունվարի 11-ից մինչև 2008 թվականի ապրիլի 7-ն ընկած ժամանակահատվածում բորսան մեկնարկել է խորհրդատվական փաստաթուղթ, որն առաջարկում է փոփոխություններ ցուցակման կանոններում «կորպորատիվ կառավարմանը և ցուցակման սկզբնական չափանիշներին վերաբերող 18 էական քաղաքականության հարցերը լուծելու համար»։ 2008 թվականինոյեմբերի 28-ին հայտարարվել է նոր կանոններ, որոնք ներառում են տնօրենների առևտրի սահմանափակում իրենց ընկերությունների բաժնետոմսերով յուրաքանչյուր կիսամյակի վերջում մինչև դրա արդյունքների հրապարակումը։ Ցուցակման կանոնների փոփոխությունները պետք է ուժի մեջ մտնեին 2009 թվականի հունվարի 1-ից[24]։ Նախորդ անջատման ժամկետը հրապարակվելուց հետո մեկ ամսվա ընթացքում բորսան հայտարարել է, որ «չի հաջողվել այնպես անել, որ ինսայդերները չչարաշահեն շուկան՝ չհրապարակված գների նկատմամբ զգայուն տեղեկատվություն ունենալով»[25]։
Դեկտեմբերի կեսերին ֆունկցիոնալ ընտրատարածքները ներկայացնող օրենսդիրները՝ Աբրահամ Ռազակի, Չիմ Պույ Չունգի և Դեյվիդ Լիի գլխավորությամբ կարգավորողներից պահանջեցին հետաձգել երկարատև անջատման առաջարկի կատարումը։ Ռազակն ասել է, որ բորսան բավականաչափ լայն խորհրդակցություն չի անցկացրել և գործընթացը «սև արկղերի գործողություն» է, որը չի արտացոլում ոլորտի կարծիքը։ Դեյվիդ Ուեբն ասել է, որ քարոզարշավը պայմանավորված է եղել որոշ լավ կապ ունեցող մագնատների և ընկերությունների տնօրենների թիկունքային գործողություններով՝ կանոնների փոփոխությունը շեղելու համար[26]։ 2008 թվականի դեկտեմբերի 30-ին ցուցակման կոմիտեն ասել է, որ չի հանի նոր օրենքը, քանի որ այն «շուկայում երկարաժամկետ օգուտ կարող է բերել։ Այնուամենայնիվ այն երեք ամսով հետաձգել է կանոնների ներդրումը»[27]։
2015 թվականին Wall Street Journal-ը զեկուցել է, որ բորսայի այն ժամանակվա գործադիր տնօրեն Չարլզ Լին՝ JP Morgan China-ի նախագահության ժամանակ՝ 2003-2009 թվականներին, խորհուրդ է տվել աշխատանքի ընդունել չինացի պաշտոնյաների, հաճախորդների և ապագա հաճախորդների երեխաներին և գործընկերներին։ Այն ժամանակ Ջեյ Փի Մորգանը հետաքննվում էր ԱՄՆ Արժեթղթերի և բորսաների հանձնաժողովի և ԱՄՆ արդարադատության նախարարության կողմից հակակաշառակերության մասին օրենքների հնարավոր խախտման համար՝ բիզնեսում չինացի պաշտոնյաների հարազատներին աշխատանքի ընդունելու մեջ, ոչ պատշաճ կերպով աշխատանքի ընդունվելու համար՝ նրանք հայտնի են որպես «արքայականներ»[28]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.