From Wikipedia, the free encyclopedia
Ֆրանկոֆոն գրականություն (ֆր.՝ Littérature de langue française), ֆրանսերենով ստեղծված գրականություն։
Ֆրանսերենով ստեղծված բազում գրականությունների գոյությունը ընդունվել և ճանաչվել է գրականագիտության կողմից, թեև այդ գրականությունների ինքնուրույնությունն անգլիալեզու գրականությունների համեմատությամբ նվազ որոշակիացված է։ Բելգիայից, Կանադայից, Շվեյցարիայից ծագում առած ֆրանսերեն գրվածքներն ավելի վաղ են ճանաչվել որպես որոշակի ավանդույթների պատկանող գործեր, քան Ֆրանսիայի նախկին կամ ներկա գաղութներում ֆրանսերենով ստեղծված գրվածքները։ Աֆրիկացիների ֆրանսերեն գրվածքները նախկինում բնորոշվել են որպես «գաղութային գրականություն» և քննության առնվել իբրև գաղութային իրականության ուսումնասիրությունների մի մասը՝ առավելապես դիտարկելով ազգագրական հետաքրքրություն ներկայացնելու և ոչ թե գրական արժանիքների տեսանկյունից։ Գաղութներում ֆրանսերենով ստեղծված այն գրվածքները, որ գնահատվել են իբրև գրական արժանիքներ ունեցող, պարզապես համարվել են ֆրանսիական գրականության մաս կամ մասնիկ։
Նախկին ֆրանսիական կայսրության զանազան տարածաշրջաններում ստեղծված ֆրանկոֆոն գրականության բնույթն ու կարևորությունը կախված էր տվյալ տարածաշրջանում ֆրանսախոս բնակչության խտությունից, դրա գաղութային կարգավիճակի տևողությունից, տեղական լեզվի՝ որպես գրական լեզվի զարգացածության աստիճանից[1]։ Միայն Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին հաջորդած ժամանակաշրջանում է, որ գեղարվեստական գրականության անթոլոգիաներում, գրականագիտական ուսումնասիրություններում սկսեցին տարբերակել ֆրանսիական գրականությունը ֆրանսերենով ստեղծված մյուս գրվածքներից։ 1960 թվականին Մորիս Բեմոլը (Maurice Bémol) հրատարակեց Essai sur l'orientation des littératures de langue française au XXe siècle («Էսսե ֆրանսերեն գրականությունների կողմնորոշման մասին») աշխատությունը, որի վերնագրում իսկ գրականություն բառի հոգնակի թվով գործածումը մատնանշում էր այդ գրականությունների՝ իբրև ինքնուրույն երևույթների ուսումնասիրման հարցում դրսևորվող նոր մոտեցումը[2]։
Փարիզը դարձյալ շարունակում է մնալ ֆրանկոֆոն գրականության հրատարակման ամենահզոր կենտրոնը, թեև այլ վայրերում նույնպես, մասնավորապես՝ կանադական Քվեբեկ քաղաքում, ի հայտ են եկել ազդեցիկ հրատարակչական կազմակերպություններ, որոնք հրապուրում, գրավում, դեպի իրենց են ձգում ֆրանկոֆոն գրողներին աշխարհի տարբեր ծայրերից[2]։
Ֆրանկոֆոն եզրույթը (տերմինը) պատմականորեն գործածվել է Ֆրանսիայի սահմաններից դուրս ֆրանսերենով ստեղծված գրականությունների համար միայն, սակայն այդ տերմինն իր ներկայիս գործածությամբ ներառում է ֆրանսերենով ստեղծված ցանկացած գրվածք։ Այսպիսով՝ ֆրանկոֆոն գրականություն բնորոշումը լայն առումով կիրառվում է ֆրանսախոս բոլոր վայրերում ֆրանսերենով ստեղծված գրվածքների նկատմամբ։
Ֆրանկոֆոն գրականություն են համարվում՝
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.