From Wikipedia, the free encyclopedia
Քրդական խոհանոցը (քրդ.՝ خواردنی کوردی or Xwarina Kurdî) բաղկացած է քուրդ ժողովրդի պատրաստած կերակրատեսակների բազմազանությունից։ Քրդերի և նրանց անմիջական հարևանների՝ Իրանի, Թուրքիայի, Իրաքի, Սիրիայի և Հայաստանի միջև կան մշակութային նմանություններ։ Որոշ ուտեստներ, օրինակ՝ բիրանի, Հնդկաստանի մայրցամաքի հետ է կապված։ Քրդական սնունդը բնորոշ է արեւմտաասիական խոհանոցին։
Քրդական սննդակարգը ներառում է մրգերի և բանջարեղենի լայն տեսականի։ Գառն ու հավը հիմնական միսն է։ Նախաճաշը սովորաբար ներառում է հաց, պանիր, մեղր, ոչխարի կամ կովի մածուն և մի բաժակ սև թեյ։ Ճաշի ժամանակ գառան միսն ու բանջարեղենը տապակում են տոմատի սոուսով և մատուցում են բրնձով կամ հացով (Naan): Քրդստանի կլիման և հողը բարենպաստ պայմաններ են ստեղծում խաղողի, նռան, թզի և ընկույզի համար։ Քրդական մեղրը չունի սուր համ և հաճախ վաճառվում է մեղրահացի տեսքով։ Քրդստանը կաթնամթերք է արտադրում ոչխարի և կովի կաթից և պատրաստում են բազմաթիվ տեսակի քուֆթա և կուբբա՝ մսով լցոնած պելմենի։
Քրդական խոհանոցը առատորեն օգտագործում է թարմ խոտաբույսեր[1]։
Քաղցր սև թեյը և դառը ուժեղ սուրճը շատ տարածված ըմպելիք է։ Մեկ այլ սիրված քրդական ըմպելիք է «մաստավը» (Sorani) կամ «Ava Mast»-ը, մածուն և աղ՝ խառնված ջրի հետ։ Դրա ֆերմենտացված տարբերակը կոչվում է թան (Doogh)[2] : Երկու ըմպելիքներն էլ հաճախ մատուցվում են սամիթի, անանուխի և Պիստակենի բթատերև ծառի սերմեր հետ մեկտեղ։
Քրդական խոհանոցի հիմնական բաղադրիչներն են՝ բերբեզելը, բիրիանին, դոկլիվը, քելանը, կուլլերենասկեն, կուտիլկը, պարև տոբուլին, կուկին (մսով կամ բանջարեղենով կարկանդակներ), բիրինչը (սպիտակ բրինձ մսով կամ բանջարեղենով և խոտաբույսերով) և մի շարք աղցաններ, խմորեղեն և խմիչքներ՝ հատուկ Քրդստանի տարածաշրջանին բնորոշ։ Այլ հայտնի ուտեստներ են՝ մակլուբա, կոֆտա, շիֆտա, շիլահ / մարագա, սպանախ ձվով, ցորենով և ոսպով ապուր, բազուկից և մսով ապուր, քաղցր շաղգամ, հիլի թխվածքաբլիթներ, բուրգուլ փլավ, մենեմեն, մեհիր, ուռ և ռուվի, յապրախ և չիչմա։ Այս ուտեստը տարածված է Էրբիլում (Էրբիլ), Տեֆտիում, նիսկենեում և նանե նիսկայում[3]։
Քրդական հայտնի ուտեստներից մեկը Քարդուպիլաուն է, որը տարածված է Պիրանշահրում և Մահաբադում։
Սավարը քուրդ ֆերմերների շրջանում ավանդական կերակուր է, պատրաստվում է ցորենի հատիկներից, որոնք խաշում են, արևը տակ չորացնում և հարվածում հավանգով՝ կեղևից ազատվելու համար, հետո ցորենը աղում են ջրաղացի մեջ (destarr)[4]:
Տապսին սմբուկի, կանաչ պղպեղի, դդմի և կարտոֆիլի ուտեստ է լոլիկի մի փոքր կծու սոուսով։ Քրդական տիպիկ նախաճաշը բաղկացած է պանիրից, կարագից, ձիթապտուղից, ձվից, լոլիկից, վարունգից, կանաչ պղպեղից, ռեցելից (ջեմ, մարմելադ կամ ջեմ) և մեղրից։ Քրդստանում երշիկեղենը, հացաբուլկեցենը և նույնիսկ ապուրները կարող են լինել նախաճաշին[5]։
Նոյեմբերյան փառատոնի ժամանակ քրդերը գյուղական վայրերում կազմակերպում են խնջույքներ, ուտում ավանդական սնունդ, հաճախ տոլմա և պարում Halparke կոչվող ավանդական քրդական պարը։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
