![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/%25D0%2592%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25B0%25D0%25BD_%25D0%2592%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BC%25D0%25B8%25D1%2580%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B8%25D1%2587_%25D0%259A%25D1%2583%25D0%25B9%25D0%25B1%25D1%258B%25D1%2588%25D0%25B5%25D0%25B2.jpg/640px-%25D0%2592%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25B0%25D0%25BD_%25D0%2592%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BC%25D0%25B8%25D1%2580%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B8%25D1%2587_%25D0%259A%25D1%2583%25D0%25B9%25D0%25B1%25D1%258B%25D1%2588%25D0%25B5%25D0%25B2.jpg&w=640&q=50)
Վալերիան Կույբիշև
From Wikipedia, the free encyclopedia
Վալերիան Վլադիմիրովիչ Կույբիշև (ռուս.՝ Валериа́н Влади́мирович Ку́йбышев, մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888[1], Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[2] - հունվարի 25, 1935(1935-01-25)[2][3][4][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), ռուս բոլշևիկ հեղափոխական, խորհրդային քաղաքական գործիչ, ԽՄԿԿ անդամ (1904)։
Վալերիան Կույբիշև ռուս.՝ Валериа́н Ку́йбышев | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888[1] |
Ծննդավայր | Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[2] |
Մահացել է | հունվարի 25, 1935(1935-01-25)[2][3][4][…] (46 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2] |
Գերեզման | Կրեմլի պատի պանթեոն |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() ![]() |
Կրթություն | Սիբիրի կադետյան կորպուս |
Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Համառուսաստանյան հիմնադիր ժողովի անդամ |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Անդամություն | ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրո, Կենտրոնական գործադիր կոմիտե և All-Union Society of Old Bolsheviks? |
![]() |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/USSR_stamp_1953_CPA_1718.jpg/640px-USSR_stamp_1953_CPA_1718.jpg)
Եղել է 1905-1907 թվականների Ռուսական հեղափոխության ակտիվ մասնակից։ 1906 թվականից մինչև 1915 թվականը հեղափոխական ագիտացիոն աշխատանք է կատարել Սիբիրում, Պետրոգրադում և այլուր։ Ութ անգամ ձերբակալվել է, չորս անգամ աքսորվել Արևելյան Սիբիր։ 1917 թվականի մարտից ղեկավարել է ՌՍԴԲ(բ)Կ Սամարայի կազմակերպությունը, ընտրվել Սամարայի հեղկոմի և կուսակցության նահանգկոմի նախագահ։ 1918-1919 թվականներին եղել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի 1-ին բանակի, ապա՝ 4-րդ բանակի քաղկոմիսարը և ՌՀԽ անդամ, միաժամանակ ղեկավարել Սամարայի կուսկազմակերպությունը։ 1919 թվականի օգոստոսից Սերգեյ Կիրովի հետ ղեկավարել է Աստրախանի պաշտպանությունը։ 1919 թվականի հոկտեմբերին նշանակվել է Համառուսաստանյան ԿԳԿ-ի, ՌԽՖՍՀ ԺԿԽ-ի և ՌԿ (բ) ԿԿ-ի Թուրքեստանի գործերով հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ։ 1920 թվականի դեկտեմբերին ընտրվել է ՀԱՄԿԽ-ի, 1921 թվականի ապրիլին՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահության անդամ։
Ղեկավարել է ԳՈԷԼՌՈ-ի պլանի իրականացման աշխատանքները։ 1923-1926 թվականներին եղել է Բանգյուղտեսչության ժողկոմ, ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1926 թվականից՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահ, 1930 թվականի նոյեմբերից՝ ԽՍՀՄ Պետպլանի նախագահ, միաժամանակ՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1934 թվականի փետրվարից՝ խորհրդային վերահսկողության հանձնաժողովի նախագահ, մայիսից՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի առաջին տեղակալ։
Խորհրդային մեծ հանրագիտարանի առաջին հրատարակության կազմակերպիչներից է, նրա գլխավոր խմբագրության անդամը։ Կոմունիստական կուսակցության VII, VIII, XII-XVII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ (բ) կ X համագումարում ընտրվել է կուսակցության կենտկոմի անդամության թեկնածու, XI, XV—XVII համագումարներում՝ անդամ, 1927 թվականից՝ ՀամԿ (բ) կ ԿԿ-ի քաղբյուրոյի անդամ։
Աճյունն ամփոփված է Կրեմլի պատի մեջ։