Չինովնիկի մահը

Չինովնիկի մահը (ռուս.՝ Смерть чиновника), Անտոն Չեխովի պատմվածքներից, որը գրվել է 1883 թվականի հուլիսի 26-ին և լույս է տեսել «Օսկոլկի» ամսագրում (1883, № 27) Անտոն Չեխոնտե ստորագրությամբ։ Ստեղծագործությունը ընդգրկված է եղել «Երփներանգ պատմություններ» ժողովածույի մեջ, որը լույս է տեսել 1886 թվականին Պետերբուրգում։ Հեղինակի կենդանության ժամանակ թարգմանվել է գերմաներեն, ֆիններեն, չեխերեն, բուլղարերեն և այլ լեզուներով^[1]։ Պատմվածքի մոտիվներով նկարահանվել են նովելլներ՝ Յակով Պրոտազանովի «Պաշտոններ և մարդիկ» կինոալմանախը և Իգոր Իլյինսկու և Յուրի Սահակովի «Այս տարբեր, տարբեր տարբեր դեմքերը» հեռուստատեսային ֆիլմը։

Չինովնիկի մահը ռուս.՝ Смерть чиновника
«Երփներանգ պատմվածքներ» ժողովածույի հրատարակչություն (1886)
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն և հրատարակություն
Ժանր	պատմվածք
Ձև	պատմվածք
Հեղինակ	Անտոն Չեխով
Երկիր	Ռուսաստան
Բնագիր լեզու	ռուսերեն
Գրվել է	1883, հուլիսի 26
Տեսարան	Սանկտ Պետերբուրգ
Հրատարակվել է	հուլիսի 2 (14), 1883
Վիքիքաղվածք	Չինովնիկի մահը

Սյուժե

Էկզեկուտոր Իվան Դմիտրիևիչ Չեռվյակովը թատրոնում դիտում է «Կորնևիլյան զանգեր» ներկայացումը։ Ներկայացման ժամանակ նա փռշտում է և թռչում հարևանությամբ նստած ծերուկին, որը պարզվում է գեներալ Բրիզժալովն էր։ Սկսում է գեներալից շշուկով ներողություն խնդրել։ Բրիզժալովն ասում է. «Ոչինչ… Ոչինչ», և շարունակում է դիտել ներկայացումը։ Ընդմիջման ժամանակ Չեռվյակովը նորից մոտենում է գերերալին և ներողություն է խնդրում։ Գեներալն ասում է, որ ամեն բան արդեն մոռացել է, սակայն տհաճ մտքերը չեն թողնում Իվան Դմիտրիևիչին։ Գալով տուն պատմում է կնոջը, թե ինչպես է փռշտացել գեներալի վրա։ Կինը վախենում է, բայց իմանալով, որ դա «ուրիշների» գեներալ է, խորհուրդ է տալիս գնալ և ներողություն խնդրել։

Հաջորդ օրը Չեռվյակովը նոր մունդիր է հագնում, կտրում է մազերը և գնում է Բրիզժալովի մոտ։ Ընդունարանում էկզեկուտորը նորից ներողություն է խնդրում գեներալից, որն ասում է. «Չնչին բան է…» և սկսում է ընդունել այցելուներին։ Իվան Դմիտրիևիչը կարծում է, թե գեներալը անգամ խոսել իր հետ չի ուզում և որոշում է, որ այս ամենն այսպես չի կարելի թողնել։ Երբ գեներալը ավարտում է այցելուների ընդունելությունը, Չեռվյակովը նորից մտածում է ներողություն խնդրել։ Սակայն Բրիզժալկովը արդեն չի ուզում նրան լսել, կարծելով, որ նա արդեն ծաղրում է իրեն։ Բրիզժալովը որոշում է, որ այլևս չի գնա և ներողություն չի խնդրի, այլ նամակ կգրի։ Սակայն նամակ չի գրում, այլ ինքն է երկրորդ անգամ գնում գեներալի մոտ։ Բրիզժալովը ցասման մեջ վռնդում է նրան։ Էկզեկուտորը վերադառնում է տուն։ Չհանելով իր մունդիրը պառկում է բազմոցին և մեռնում է^[2]։

Ստեղծման պատմություն

Ալեքսեյ Ժեմչուժնիկով

Ըստ Չեխովի կրտսեր եղբոր՝ Միխայիլ Պավլովիչ Չեխովի հիշողությունների, Անտոն Չեխովը չինովնիկի մասին պատմությունը լսել է Բաբկինոյում լինելու ժամանակ, մոսկովյան կայսերական թատրոնների կառավարիչ Վլադիմիր Բեգիչևից, որը պնդում էր, որ նման դեպք իսկապես տեղի է ունեցել Մեծ թատրոնում^[3]։ Գրականագետները, վերարտադրելով այդ տեղեկությունները, այնուամենայնիվ կատարում են վերապահում այն մասին, որ Չինովնիկի մահը պատմվածքը գրվել է 1883 թվականին, մինչդեռ Չեխովը առաջին անգամ այցելել է Բաբկինո այս դեպքից երկու տարի անց^[4][5][5]։

Ծանոթագրություններ

1. Опульская, 1983, էջ 507
2. Бердников, 1974, էջ 82
3. Чехов, 1959, էջ 139
4. Бердников, 1974, էջ 81
5. Опульская, 1983, էջ 506

Գրականություն

• Бердников Г. П. Чехов. — М.: Молодая гвардия, 1974. — 512 с.
• Громов М. П. Книга о Чехове. — М.: Современник, 1989. — 384 с.
• Опульская Л. Д., Чудаков А. П. Примечания. Смерть чиновника // А. П. Чехов. Полное собрание сочинений и писем в тридцати томах. Сочинения в восемнадцати томах. — М.: Наука, 1983. — Т. 2. — С. 505—507. — 575 с.