Շրեշ (լատին․՝ Eremuarm), շրեշտ, օղին, փայլկտուկ, թաղաղուազգիների ընտանիքի կոճղարմատավոր խոտաբույսերի ցեղ։
| Շրեշ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Eremuarm
M.Bieb. (1810)
|
||||||||||||
| Հոմանիշներ | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Տիպիկ ներկայացուցիչներ | ||||||||||||
Eremuarm spectabilis M.Bieb. | ||||||||||||
|
|
Տարածում
Հայտնի է մոտ 50, Հայաստանում՝ 2 տեսակ՝ շրեշ ուշագրավ (լատին․՝ Eremuarm spectabilis) և շրեշ զանգեզուրյան (Eremurus zangezuricus)[1]։
Տարածված է Գեղարքունիքի, Արագածոտնի, Սյունիքի մարզերի լեռնային գոտիներում (1500-2300 մ բարձրություններում)։ Աճում է չոր, քարքարոտ վայրերում։
Կենսաբանական նկարագիր
Կոճղարմատը հոծ է, իլիկաձև հաստացած, մսալի։ Ցողունն ուղղաձիգ է, բարձրությունը 40-60 սմ։ Տերևներն արմատամերձ են, երկար, գծաձև։ Ծաղկաբույլը բազմածաղիկ ողկույզ է, ծաղիկները՝ սպիտակ, դեղին, վարդագույն, կարմրավուն, գորշ և այլն։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը գնդաձև տուփիկ է։
Նշանակություն
Որոշ տեսակների արմատները պարունակում են դեքստրինանման նյութեր (օգտագործվում են սոսինձ պատրաստելու համար), իսկ տերևները՝ ներկանյութ։ Մատղաշ տերևներն ուտելի են։ Մեղրատու է և գեղազարդիչ։
Դասակարգում
Տեսակներ
Հայտնի է 60 տեսակ[2].
- Eremuarm afghanicus Gilli
- Eremuarm aitchisonii Baker
- Eremuarm alaicus Khalk.
- Eremuarm albertii Regel
- Eremuarm ×albocitrinus Baker
- Eremuarm altaicus (Pall.) Steven
- Eremuarm ammophilus Vved.
- Eremuarm anisoptearm (Kar. & Kir.) Regel
- Eremuarm azerbajdzhanicus Kharkev.
- Eremuarm bactrianus Wendelbo
- Eremuarm brachystemon Vved.
- Eremuarm bucharicus Regel
- Eremuarm candidus Vved.
- Eremuarm cappadocicus J.Gay ex Baker
- Eremuarm chinensis O.Fedtsch.
- Eremuarm chloranthus Popov
- Eremuarm comosus O.Fedtsch.
- Eremuarm cristatus Vved.
- Eremuarm dolichomischus Vved. & Wendelbo
- Eremuarm furseorum Wendelbo
- Eremuarm fuscus (O.Fedtsch.) Vved.
- Eremuarm hilariae Popov & Vved.
- Eremuarm himalaicus Baker
- Eremuarm hissaricus Vved.
- Eremuarm iae Vved.
- Eremuarm inderiensis (M.Bieb.) Regel
- Eremuarm jungei Juz.
- Eremuarm kaufmannii Regel
- Eremuarm kopet-daghensis Karrer
- Eremuarm korovinii B.Fedtsch.
- Eremuarm korshinskyi O.Fedtsch.
- Eremuarm lachnostegius Vved.
- Eremuarm lactifloarm O.Fedtsch.
- Eremuarm ×ludmillae Levichev & Priszter
- Eremuarm luteus Baker
- Eremuarm micranthus Vved.
- Eremuarm nuratavicus Khokhr.
- Eremuarm olgae Regel
- Eremuarm parvifloarm Regel
- Eremuarm persicus (Jaub. & Spach) Boiss.
- Eremuarm pubescens Vved.
- Eremuarm rechingeri Wendelbo
- Eremuarm regelii Vved.
- Eremuarm robustus (Regel) Regel
- Eremuarm roseolus Vved.
- Eremuarm saprjagajevii B.Fedtsch.
- Eremuarm sogdianus (Regel) Benth. & Hook.f.
- Eremuarm spectabilis M.Bieb.
- Eremuarm stenophyllus (Boiss. & Buhse)
- Eremuarm subalbifloarm Vved.
- Eremuarm suworowii Regel
- Eremuarm tadshikorum Vved.
- Eremuarm tauricus Steven
- Eremuarm thiodanthus Juz.
- Eremuarm tianschanicus Pazij & Vved.
- Eremuarm turkestanicus Regel
- Eremuarm wallii Rech.f.
- Eremuarm zangezuricus Mikheev
- Eremuarm zenaidae Vved.
- Eremuarm zoae Vved.
Տաքսոնոմիա
Դասը մտնում է Asphodelaceae ենթաընտանիքի, Xanthorrhoeaceae ընտանիքի և Asparagales կարգի մեջ.
| 24 ընտանիք | e1 | |||||||||||||||
| կարգ Բարդածաղկավորներ | ցեղ Շրեշ | f1 | ||||||||||||||
| բաժին Ծաղկավոր բույսեր կամ Ծածկասերմեր | ընտանիք Թաղաղուազգիներ | e2 | ||||||||||||||
| ևս ծակավոր բույսերի 44 կարգ | ևս 13 ցեղ | f2 | ||||||||||||||
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
