Մշակույթների ազգային թանգարան

Մշակույթների ազգային թանգարան (իսպ.՝ Museo Nacional de las Culturas), անցյալի և ներկայի համաշխարհային մշակույթների ուսումնասիրությանը նվիրված ազգային թանգարան Մեխիկոյում։ Տեղակայված է գաղութային ժամանակաշրջանի շենքում, որը նախկինում եղել է դրամահատարանի շենք, իսկ մինչև դրամահատարանի շենք դառնալը եղել է Մոնտեսումա II-ի «Սև տանը» վայրը։ 1850 թվականին դրամահատարանը տեղափոխվել է Ապարտադո փողոց, իսկ շենքը մինչև 1966 թվականն օգտագործվել է տարբեր նպատակներով^[1]։

Մշակույթների ազգային թանգարան
Տեսակ	ազգային թանգարան և մշակույթի թանգարան
Երկիր	Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Տեղագրություն	Մեխիկո
Վայր	Մեխիկո
Ղեկավարության նստավայր	Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Հիմնադրվել է	դեկտեմբեր 1965
Կայք	lugares.inah.gob.mx/lugar-88-es

Ացտեկական վայր

Թանգարանը տեղակայված է ացտեկական կառույցում, որը եղել է Մոնտեսումա II-ի «Նոր պալատներ» համալիրի մաս և իսպանացի նվաճողների կողմից կոչվել է «Casa Denegrida» (Սև տուն), ովքեր այն նկարագրում էին որպես սև ներկված առանց պատուհանների սենյակ, որտեղ Մոնտեսումա II-ը խորհրդածում էր, ինչպես նրան խորհուրդ էին տվել շամանները^[2]։ Իսպանական նվաճումների ժամանակ «Սև տունը» և Մոնտեսումա II-ի Նոր պալատների մնացած մասը գրեթե ոչնչացվել են^[3]։ Այս վայրը այլ հողատարածքների հետ միասին Իսպանական միապետության կողմից հանձնվել է Էռնան Կորտեսին որպես Մեքսիկան նվաճելու պարգև^[4]:Կորտեսը վերակառուցել է Նոր պալատներ/Սև տուն համալիրը իսպանական ոճով՝ օգտագործելով հին ացտեկական շենքերի շինանյութեր^[3]։ Հետագայում պալատը ժառանգել է Կորտեսի որդին, այնուհետև այն հետ է վաճառել Ֆիլիպ V-ին՝ փոխարքայական պալատ հիմնելու համար^[4]։

Վերջին պեղումների ժամանակ այստեղ հայտնաբերվել են «Սև տան» պատի և բազալտե հատակի մասեր^[2]։

Գաղութային ժամանակաշրջանի դրամահատարան

Թանգարանի/դրամահատարանի ճակատային հատվածը

Քաղաքապետարանի շենքում ի սկզբանե եղել է դրամահատարան^[5]։ Սակայն դրամահատման անհրաժեշտությամբ պայմանավորված՝ 1731 թվականին դրամահատարանը տեղափոխվեց այս շենք։ Դրամահատարանի տնօրեն Նիկոլաս Պեինադոն, ով նաև ճարտարապետ էր, ձեռնարկեց նախնական քայլերը։ Աշխատանքներ կատարվեցին նաև Պեդրո դե Առիետայի և Լորենցո Ռոդրիգեսի կողմից։ Վերամոդելավորման գործընթացի պատճառով Պեինադոն հայտնվեց բանտում, և աշխատանքներն ավարտին հասցրեց Լուիս Դիես Նավառոն^[1]։

Փողոցը, որտեղ տեղակայված է կառույցը, կոչվեց «Մոնեդա» (դրամ)^[4]։ 1722-1779 թվականներին շենքն ընդլայնվեց Միգել Կոնստանցոյի, Լորենցո Ռոդրիգեսի, Խոսե Դամյան Օրտիսդե Կաստրոյի կողմից^[1]։

Թանգարան

1850 թվականին դրամահատարանը տեղափոխվեց Ապարտադո փողոց և այս շենքն օգտագործվեց տարբեր նպատակներով՝ որպես Փորագրության դպրոց, Գերագույն դատարան և այլն^[6]։

1865 թվականին Մեքսիկայի կայսր Մաքսիմիլիան I-ը որոշեց այս շենքում բացել Ազգային պատմության, հնաբանության և պատմության հանրային թանգարան։ Թանգարանը հիմնադրվեց 1825 թվականին Գվադալուպե Վիկտորիա թագավորի կողմից^[1]։ 20-րդ դարի սկզբում նկարիչ Ռուֆինո Տամայոն նկարեց "La Revolución" (Հեղափոխություն) որմնանկարը, որտեղ պատկերեց Մեքսիկական հեղափոխությունը^[4]։ Այս որմնանկարը կախված է թանգարանի նախասրահում։ Գործունեության սկզբում թանգարանը հաջողություններ է արձանագրել, բայց հետզհետե հավաքածուն սկսել են տեղափոխել տարբեր հաստատություններ^[1] : Բնական պատմությանն առնչվող հավաքածուն 1909 թվականին տեղափոխվել է Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանի Չոպո թանգարան, մեքսիկական պատմական առարկաներին առնչվող հավաքածուն՝ Չապուլտեպեկ ամրոց 1944 թվականին։ Հավաքածուի մնացած մասը 1964 թվականին տեղափոխվեց Մեխիկոյի Անթրոպոլոգիայի ազգային թանգարան^[4]։

Ազգային մշակութային թանգարան

Հատված Ինդոնեզական թատրոնի ցուցադրությունից

1931 թվականին գաղութային շրջանի այս կառույցը համարվել է ազգային հուշարձան։ 1966 թվականին շենքը դարձել է Մշակութային թանգարան, որի սրահների ցուցանմուշները ներկայացնում են աշխարհի տարբեր մշակույթների արժեքներ^[1]։ Ներկայի և անցյալի համաշխարհային մշակույթներին նվիրված այս թանգարանն իր տեսակի մեջ եզակի է Լատինական Ամերիկայում^[7]։ Թանգարանն ունի 16 մշտական և 3 ժամանակավոր ցուցասրահներ։ Որոշ սրահներ նվիրված են նախապատմական մշակույթների արժեքներին, ինչպիսիք են՝ քարանձավային նկարչությունը, նստակյաց, գյուղատնտեսական հասարակություններին առնչվող գործիքներ և այլն։ Մյուս սրահները նվիրված են Միջագետքին, Հին Հունաստանին և Հին Հռոմին։

Հետազոտությունների դարաշրջան սրահում ներկայացված են ամերիկացիների հետ շփման նախաեվրոպական ժամանակաշրջանի տարրեր։ Ժամանակակից մշակույթի ցուցադրություններ կան բոլոր մայրցամաքներից, այդ թվում և մեքսիկացիներին քիչ հայտնի Սամոայից կամ Նոր Իռլանդիայից^[4][8]։ Հիմնադրումից ի վեր թանգարանը ստացել է 12,000 նմուշ աշխարհի տարբեր ծայրերից։ Նմուշները ներառում են գործվածք, ապակե առարկաներ, ճենապակի, լուսանկարներ, կիմանո, դիմակներ, ոսկեղեն, քանդակներ։ Դրանց հիմնական մասը բնօրինակներ են և բավականին հին։

Ծանոթագրություններ

1. Galindo, Carmen; Magdalena Galindo (2002). Mexico City Historic Center. Mexico City: Ediciones Nueva Guia. էջ 66. ISBN 968-5437-29-7.
2. Siddique, Haroon (2008 թ․ հունիսի 10). «Archaeologists uncover Aztec palace in Mexico City». The Guardian. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
3. Jose Rogelio Alvarez, ed. (1993). «Palacio Nacional». Enciclopedia de Mexico. Vol. 10. Mexico City: Encyclopædia Britannica. էջեր 6141–2. ISBN 968-457-180-1.
4. «Museo Nacional de las Culturas, En la Ciudad de Mexico, Una ventana al Mundo» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
5. «El Antiguo Palacio de Ayuntamiento» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2003 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
6. «Museo Nacional de las Culturas» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
7. «Destinos en Mexico: Museo de las Culturas» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
8. Escalona M., Iván. «México: Museo de las Culturas» (Spanish). Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մշակույթների ազգային թանգարան» հոդվածին։