Մանկան քաշի դասակարգում
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Երեխայի հասակի և քաշի նորմայի դասակարգում, կոնկրետ տարիքում երեխայի ֆիզիկական զարգացվածությունը բնութագրող ցուցանիշների հավաքածու։
Քաշի և հասակի նորման մշակվել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կողմից, որի համար հիմք է հանդիսացել հետևյալ վեց պետություններից ընտրված երեխաների վրա իրականացված հետազոտությունը՝ Բրազիլիա, Հանա, Հնդկաստան, Նորվեգիա, Օման, ԱՄՆ։
ԱՀԿ-ի հետազոտությունն իրականացվել է կոնկրետ ցուցանիշների ստացման համար, որոնք կբնութագրեին, թե ինչպես պետք է փոխվի երեխայի քաշը և հասակը ծննդից մինչև 5 տարեկանն ընկած ժամանակահատվածում։
Երեխայի քաշի և հասակի ցուցանիշը կախված է նրանից, թե ինչպես են կերակրում երեխային։ Ներկայումս կրծքի կաթը հանդիսանում է ոսկե ստանդարտ երեխայի կերակրման համար, այդ իսկ պատճառով երեխայի ֆիզիկական զարգացումը բնութագրող հին նորմերի փոխարեն, 2006 թվականից սկսած օգտագործվում են ԱՀԿ-ի կողմից մշակված նոր ստանդարտները, որոնց ստեղծման համար հիմք են եղել երեխաները որոնք կերակրվել են կրծքի կաթով[1]։
Ըստ ԱՀԿ-ի և ՀԿԿ-ի (Հիվանդությունների կանխարգելման կենտրոն) երեխաների և դեռահասների համար քաշի փոփոխության սահմանները տատանվում են ինչպես տարբեր սեռային, այնպես էլ տարիքային խմբերում, ինչը բացատրվում է տարբեր ժամանակահատվածներում ճարպաբջջանքի զարգացվածոթյան մակարդակով։ ՀԿԿի սահմանած ՄԶԻ-ի տարիքային աճի գծապատկերները հնարավորություն են տալիս գնահատել երեխայի կամ դեռահասի քաշը և համեմատել ընդհանուր բնակչության տարածված քաշի հետ և կարծիք կազմել ճարպակալման մասին[2]։ Ավելորդ քաշի և գիրության որոշման համար հաշվի են առնում նաև մի խումբ հատկանիշներ ինչպիսիք են հասարակական դիրքը, տնային տնտեսության եկամուտները և անհատական առողջությունը։ Այս գործոններն օգտագործվում են մարդկանց ըստ սոցիալական խմբերի դասկարգելու և հետագայում նրանց ավելրդ քաշի և գեր լինելու հավանականության միջև կապ գտնելու համար[3]։
ԱՀԿ-ն 5-19 տարեկան երեխաների և պատանիների մոտ ՄԶԻ-իի ցուցանիշները ներկայացնում է ստանդարտ շեղումներով և ավելորդ քաշ է համարում ՄԶԻ-ի միջինից +1 ստնդարտ շեղումը (համարժեք է՝ ՄԶԻ=25), իսկ ճարպակալում է համարում միջինից +2 ստանդարտ շեղումը ( համարժեք է՝ ՄԶԻ=30)[4]
Վերջին տարիներին բարձրացել է երեխաների շրջանում ավելորդ քաշ ունենալու մակարդակը։ Ըստ վիճակագրության ամբողջ աշխարհում մինչև 5 տարեկան մոտավորապես 22 միլիոն երեխա դասակարգվում է որպես գեր, իսկ մանկական գիրության հետևանքով երեխաների մոտ բարձրանում է մի շարք հիվանդությունների ռիսկ, ինչպիսիք են՝ զարկերակային հիպերտենզիան, ինսուլին ռեզիստետն տիպ 2 ՇԴն, խոլեստերինի բարձր մակարդակը։ Վրջիններս իրենց հերթին կարող են դառնալ այլ հիվաննդությունների պատճառ օրինակ սրտի կաթվածի, գլխուղեղի ինսուլտի և պատշաճ բուժման բցակայության պայմաններում կարող են ունենալ անդառնալի հետևանքներ[5]։ Ավելորդ քաշը և գիրությունը բարձրացնում են նաև Բլունտի հիվանդության, մաշկի սնկային վարակների, լյարդի ստեատոզի ռիսկը, ինչպես նաև պատճառ են հանդիսանում հոգեբանական և վարքային խնդիրների առաջացման։ Հավելյալ քաշով երեխաները հակված են դեպրեսիաների, ինչպես նաև այս երեխաները հաճախ ենթարվում են հոգեբանական ճնշման հասակակիցների կողմից իրենց քաշի պատճառով, ինչը նույնպես ունենում է բացասական ազդեցություն նրանց առողջոււթյան վրա[6]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.