Հունվարյան դեպքեր (Լիտվա)

Հունվարյան դեպքեր (լիտ.՝ Sausio įvykiai), ընդհարում Լիտվայում 1991 թվականի հունվարի 11-ից 13-ն ընկած ժամանակահատվածում։

Հունվարյան դեպքեր
Թվական	Հունվարի 11-13, 1991
Մասն է	Մասն էր՝ Սառը պատերազմ Երգող հեղափոխություն ԽՍՀՄ փլուզում
Վայր	Լիտվա
Արդյունք	Խորհրդային զորքերի դուրսբերում
Հակառակորդներ
Լիտվա Լիտվայի հրացանակիրների միություն	ԽՍՀՄ ԽՍՀՄ Զինված ուժեր ԿԳԲ Ալֆա ջոկատ[1] 76-րդ դեսանտա-գրոհային դիվիզիա[1] ԼԽՍՀ Ազգային փրկության կոմիտե
Հրամանատարներ
Վիտաուտաս Լանդսբերգիս Ալբերտաս Շիմենաս Գեդիմինաս Վագնորիուս	Միխայիլ Գորբաչով Վլադիսլավ Աչալով Միկոլաս Բուրոկևիչյուս
Կողմերի ուժեր
Ռազմական կորուստներ
Մահ՝ 14 քաղաքացի (1 քաղաքացիական զոհ՝ սրտամկանի ինֆարկտի պատճառով) Վիրավորում՝ 702 քաղաքացի	1 ՊԱԿ զինվորական
Ընդհանուր կորուստներ

Խորհրդային Միության անկման շրջանում, 1990 թվականի մարտի 11-ին Լիտվայի գերագույն խորհուրդն ընդունում է երկրի անկախության վերականգնման մասին հռչակագիրը, ինչը, սակայն, չեն ընդունում խորհրդային իշխանությունները՝ այն հակասահմանադրական որակելով^[2]։ 1991 թվականի հունվարին երկրում բռնկվեցին զանգվածային բողոքի ակցիաներ, որոնք արտոնված չէին խորհրդային իշխանությունների կողմից։ Ի պատասխան զանգվածային ցույցերին, խորհրդային ուժերը Լիտվա ուղարկեցին հատուկջոկատայինների, որոնք ռազմավարական նշանակության մի շարք օբյեկտներ գրավեցին։ 1991 թվականի հունվարի 12-ի լույս 13-ի գիշերը Կարմիր բանակի զրահատեխնիկան մտցվեց մայրաքաղաք Վիլնյուսի կենտրոն՝ շարժվելով դեպի հեռուստաաշտարակ^[3]։ Հատուկ ջոկատայինների (մասնավորապես՝ ՊԱԿ Ալֆա ջոկատի) և խաղաղ ցուցարարների բախման հետևանքով սպանվեց 14 քաղաքացի և ևս 702-ը ստացան տարբեր աստիճանի վիրավորումներ^[2][4]։

Զանգվածային ցույցեր անցկացվեցին նաև Ալիտուսում, Կաունասում, Շյաուլյայում և Վարենայում։

Ծանոթագրություններ

1. Լիտվացիները նշում են խորհրդային ուժերի կողմից Վիլնյուսի հեռուսաաշտարակի հրաձգության 20-ամյակը, «Ուկրաինսկայա պրավդա», հունվարի 11, 2011
2. «Գորբաչովը ծանուցագիր է ստացել 1991-ի հունվարի 13-ին Վիլնյուսում տեղի ունեցած իրադարձությունների գործով». «Արարատ նյուզ». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 1-ին.
3. «Պատմության մեջ այս օրը». «Shabat.am». Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 1-ին.
4. «On This Day 13 January, 1991: Bloodshed at Lithuanian TV station». BBC News. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.(անգլ.)

Արտաքին հղումներ

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հունվարյան դեպքեր կատեգորիայում։

• Հունվարյան դեպքերի 15-ամյակին նվիրված պորտալ Արխիվացված 2018-02-02 Wayback Machine(լիտվ.)