Խաշթառակ

Խաշթառակ, գյուղ Հայաստանի Տավուշի մարզի Իջևանի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Իջևանից մոտ 4 կմ հյուսիս-արևելք։ Գտնվում է Աղստև գետի աջ ափին, հարակից բնակավայրերն են Լուսահովիտը, Լուսաձորը, Ակնաղբյուրը և Դիտավանը։

Գյուղ
Խաշթառակ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Տավուշ«Տավուշ»
Համայնք	Տավուշի մարզ, Իջևանի շրջան, Ղազախի գավառ և Թիֆլիսի նահանգ
Վարչական ղեկավար	Անդրանիկ Վիրաբյան[1]
Այլ անվանումներ	Խաչթառակ, Խաչդարակ, Սարհատու
ԲԾՄ	750 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	1771[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Խաշթառակ (Հայաստան)
Խաշթառակ Վիքիպահեստում

Խաշթառակի դպրոցը հիմնադրվել է 1921 թվականին, սկզբից եղել է յոթամյա, հետո ութամյա, իսկ 1974 թվականին դարձել է 10֊ամյա դպրոց, իսկ այժմ դպրոցը միջնակարգ է, և ունի 200-ից ավելի աշակերտ։

2012 թվականին Խաշթառակցի Արտակ Քամալյանը եղբոր՝ Դավիթ Քամալյանի հիշատակին գյուղի բարձունքում կառուցել է եկեղեցի։ Ինչպես նաև 2018 թվականին Արտակ Քամալյանի ջանքերով վերանորոգվել է Խաշթառակի Հարություն Ճուղուրյանի անվան միջնակարգ դպրոցի ինֆորմատիկա առարկայի սենյակը։

Անվան ստուգաբանություն

Գյուղի անվանումը ի սկզբանե եղել է Խաչթառակ («Խաչ+թառ+ակ»), քանի որ ժամանակին գյուղի տարբեր կողմերում կառուցված են եղել խաչեր։ Այսօր ևս կարելի տեսնել այդ խաչերը։ Սակայն այդ անվանումն արտասանելը որոշ դժվարություններ էր առաջացնում, և ժամանակի ընթացքում այն ձևափոխվեց և դարձավ Խաշթառակ (չ → շ)^[3]։

Բնակչություն

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Խաշթառակի մշտական բնակչությունը կազմել է 1771, առկա բնակչությունը՝ 1501 մարդ^[2]։ Բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիները գաղթել են Արցախի Ջրաբերդի և Գյուլիստանի գավառներից^[4]։

Խաշթառակի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև^[5].

Տարի	1831	1873	1897	1926	1939	1959	1970	1981	1989	2001	2011
Բնակիչ	214	473[6]	786	1090	1450	1387	2035	1620	1861	1929	1771[2]

Տնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է ծխախոտագործությամբ, այգեգործությամբ, դաշտավարությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Խաշթառակն ունի V-VII դարերի «Եղեգնի» գյուղատեղի և համանուն եկեղեցի։

2012-ին կառուցվել է Սուրբ Դավիթ մարգարե եկեղեցին։

Հայտնի բնակիչներ

• Զավեն Ավետիսյան
• Հարություն Ճուղուրյան
• Հայկ Խանումյան

Հետաքրքիր փաստեր

• Խաշթառակ գյուղում են նկարահանվել «Մենք ենք, մեր սարերը» և «Տղամարդիկ» և մի շարք այլ գեղարվեստական ֆիլմերի տեսարաններ։

Պատկերներ

• 
  Խաշթառակը Իջևան-Թբիլիսի մայրուղուց
• 
  Խաշթառակի խաչերից մեկը
• 
  Տավուշի մարզ, գյուղ Խաշթառակ, Հայրենական մեծ պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձան
• 
  Սուրբ Դավիթ եկեղեցու խորան
• 
  Սուրբ Դավիթ եկեղեցու գմբեթ
• 
  Սուրբ Դավիթ եկեղեցի
• 
  Սուրբ Դավիթ եկեղեցի, 2012 թվական
• 
  «Մենք ենք մեր սարերը» ֆիլմում «Ռևազի քար»
• 
  «Մենք ենք մեր սարերը» ֆիլմում «Ռևազի քար»

Տես նաև

• Խաշթառակի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Տավուշի մարզ)

Ծանոթագրություններ

2. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
3. Հակոբյան Թ.Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ.Տ., Բարսեղյան Հ.Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 2 [Դ-Կ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 657 — 992 էջ։
4. Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 2 [Դ-Կ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 657 — 992 էջ։
5. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 95» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 20-ին.
6. Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»

Հայաստան   Տավուշի մարզ   Աշխարհագրություն