From Wikipedia, the free encyclopedia
Լուսացույցի մարդուկ (Արևելյան Գերմանիա) խորհրդանիշն է, որը ցուցադրվում է Գերմանիայում հետիոտների ազդանշանների վրա։ Նախքան 1990 թվականին երկու Գերմանիաների վերամիավորումը, տարբեր էին լուսացույցի մարդուկները՝ Արևմտյան Գերմանիայում ընդհանուր մարդկային կերպարանքով էր, իսկ Արևելքում գլխարկ կրող «արական» կերպարով մարդուկ էր։
Առաջին լուսացույցները հետիոտնային անցումներում տեղադրվեցին 1950-ականներին։ Այն ժամանակ լուսացույցները նույնն էին մեքենաների, հեծանիվների և հետիոտների համար[1]։ Արևելյան Գերմանիայի լուսացույցի մարդուկը 1961 թվականին ստեղծել է հոգեբան Կարլ Պեգլաուն (1927–2009)։ Պեգլաուն քննադատել է այն փաստը, որ լուսացույցների ստանդարտ գույները (կարմիր, դեղին, կանաչ) չեն նախատեսվում ճանապարհային այն օգտվողների համար, ովքեր չեն կարողանում տարբերել գույները։ Պեգլաուն առաջարկել է պահպանել երեք գույները՝ միաժամանակ ինտուիտիվ ձևեր ներկայացնելով յուրաքանչյուր գունավոր լույսի համար։ Այս գաղափարը դուր եկավ շատերին[2]։
Պեգլաուն ստեղծեց փոքրիկ մարդու պատկերներ, որոնց մարմինները ցույց էին տալիս համապատասխան գործողություններ. կարմիր տղամարդու պարզած ձեռքերը ազդանշան են տալիս «դադար»-ի մասին, մինչդեռ կողք նայող, քայլող կանաչ մարդը ազդարարում է «առաջ գնալու» մասին[2]։
Պեգլաուի քարտուղար՝ Անելիզ Վեգները նկարեց լուսացույցի մարդուկի իր տարբերակը։ Նախնական գաղափարով նախատեսվում էր, որ լուսացույցի մարդուկը պետք է ունենա մատներ, սակայն այս գաղափարը հանվեց լուսավորության հետ կապված տեխնիկական դժվարությունների պատճառով։ Այնուամենայնիվ, տղամարդու «փոքր բուրժուական» գլխարկը, որը ոգեշնչված է Էրիխ Հոնեկերի ամառային լուսանկարից՝ ծղոտե գլխարկով պահպանվել է։ Լուսացույցների մարդուկների նախատիպերը կառուցվել են VEB-Leuchtenbau Berlin-ում[2]։
Դիզայնը պաշտոնապես ներկայացվել է 1961 թվականի հոկտեմբերի 13-ին Բեռլինում, այդ ժամանակ ԶԼՄ-ների ուշադրությունը և հանրային հետաքրքրությունը կենտրոնացած էր նոր լուսացույցների վրա, այլ ոչ թե խորհրդանիշների[2]։ Առաջին լուսացույցի մարդուկները արտադրվել են որպես էժան պիտակներ։ 1973 թվականից սկսած մարդուկներով լուսացույցները արտադրվել են VEB Signaltechnik Wildenfels-ում և մասնավոր արհեստագործական խանութներում[3]։
Տասնամյակներ անց Դանիել Մեուրենը՝ գերմանական Der Spiegel շաբաթաթերթից, նկարագրեց լուսացույցի մարդուկը, որպես «գեղեցկությունը արդյունավետության հետ, հմայքը օգտակարության հետ»[4]։ Մարդուկը հիշեցնում էր ուրիշներին մեծ գլխով և կարճ ոտքերով մանկական կերպարի կամ կրոնական առաջնորդի[5]։
Լուսացույցի մարդուկը այնքան հայտնի դարձավ, որ 1980-ականների սկզբին դարձավ երեխաների ճանապարհային անվտանգության կրթության մի մասը[2]։ Արևելյան Գերմանիայի ՆԳՆ-ն գաղափար ուներ՝ լուսացույցի երկու գործիչներին, որպես խոսող կերպարներ, կյանքի կոչել։ Մարդուկները հայտնվեցին մեդիայում։ Նրանք հայտնվել են մուլտֆիլմերում, նաև առանց լուսացույցի իրավիճակներում։ Կարմիր մարդուկը հայտնվել է պոտենցիալ վտանգավոր միջավայրերում, իսկ կանաչ մարդուկը հանդես է եկել որպես խորհրդատու։ Junge Welt հրատարակչական ընկերությունը մշակեց խաղեր[6]։ Մասամբ անիմացիոն պատմությունները Stiefelchen und Kompaßkalle անունով հեռարձակվում էին ամիսը մեկ անգամ՝ որպես երեխաների քնելուց առաջ Sandmännchen հեռուստատեսային ծրագրի մի մաս։ Այն ուներ դիտումների շատ մեծ քանակ[7]։
1990 թվականին Գերմանիայի վերամիավորումից հետո փորձեր եղան ստանդարտացնել բոլոր ճանապարհային նշանները արևմտյան գերմանական ձևերին[8]։ Արևելյան Գերմանիայի կրթական ծրագրերը անհետացան[9][10]։ Դրանք վերադարձնելու առաջին արշավները տեղի ունեցան Բեռլինում 1995 թվականի սկզբին։
Մարկուս Հեքհաուզենը՝ գրաֆիկական դիզայներ Արևմտյան Գերմանիայի Տյուբինգեն քաղաքից և Բեռլինում Ampelmann GmbH-ի հիմնադիրը[9], առաջին անգամ նկատել էր լուսացույցի մարդուկները 1980-ականներին Արևելյան Բեռլին կատարած իր այցելությունների ժամանակ։ Երբ նա փնտրում էր դիզայնի նոր տարբերակներ 1995 թվականին, նրա մոտ միտք առաջացավ հավաքել ապամոնտաժված լուսացույցային մարդուկը և լամպեր կառուցել։ Բայց նա դժվարացավ գտնել հին տարբերակը և ի վերջո կապվեց նախկին VEB Signaltechnik-ի հետ (այժմ Signaltechnik Roßberg GmbH): Ընկերությունը դեռ արտադրում էր այն։ Գերմանական հաջողակ ամենօրյա սերիալը՝ Gute Zeiten, schlechte Zeiten-ը, օգտագործել է մարդուկներով լւոսացույցը իրենց սրճարանի հավաքածուում[5]։
Լուսացույցի մարդուկը դարձավ վիրտուալ թալիսման Արևելյան Գերմանիայի նոստալգիայի շարժման համար, որը հայտնի է որպես Ostalgie անունով[10]։ Բողոքի ցույցերը հաջող են անցել, և լուսացույցի մարդուկը վերադարձել է հետիոտնային անցումներին։ Այժմ դրանք կարելի է տեսնել նաև Բեռլինի որոշ արևմտյան թաղամասերում[1]։ Արևմտյան Գերմանիայի որոշ քաղաքներ, ինչպիսիք են Սաարբրյուկենը[11] և Հայդելբերգը[12] այն ժամանակից ի վեր ընդունել են որոշ խաչմերուկների նախագիծը։ Սաարբրյուկենի մարշալ Փիթեր Բեքերը բացատրեց, որ Արևելյան Գերմանիայի լուսացույցի լույսերն ավելի մեծ ազդանշանի ուժ ունեն, քան Արևմտյան Գերմանիայի լուսացույցները[11][12]։
Բեռլինը սկսեց արդիականացնել իր լուսացույցները՝ սովորական լամպերի օգտագործումից մինչև LED տեխնոլոգիա 2006 թվականի սկզբին, ինչը խոստանում էր ավելի լավ տեսանելիություն և սպասարկման ավելի ցածր ծախսեր[13]։
Ժամանակակից Գերմանիայում կա երեք լուսացույցի տարբերակ՝ հին արևելյան գերմանական տարբերակը, հին արևմտյան գերմանական տարբերակը և համագերմանական տարբերակը, որը ներկայացվել է 1992 թվականին։ Յուրաքանչյուր գերմանական նահանգ իրավունք ունի որոշել իր օգտագործվող տարբերակը[14]։ Արևելյան գերմանացիները 1980-ականների սկզբից փոխել են լուսացույցների տեսքը որպես կատակ[15]։ Էրֆուրտի մի քանի լուսացույցների մարդուկը փոխվել է և այն կրում է ուսապարկ կամ տեսախցիկ[12]։
2004-ին Յոահիմ Ռոսբերգը հորինեց մարդուկի իգական սեռը` Ampelfrau-ն, որը տեղադրվեց Ցվիկաուում[16], Դրեզդենում[17] և Ֆյուրստենվալդենում[18]։ Ampelfrau-ն հայտնվում է նաև Իսլանդիայի Ռեյկյավիկի որոշ լուսացույցներում[19]։
2015 թվականի մայիսի 11-ին, Վիեննայում կայանալիք Life Ball-ից և Եվրատեսիլ երգի մրցույթից առաջ, քաղաքը որոշ լուսացույցներ փոխեց հոմո- և հետերոսեքսուալ զույգերի հետ՝ գրկախառնված կամ ձեռք բռնած։ 2015 թվականի հունիսին Զալցբուրգը (Staatsbrücke-ում) և Լինցը (Mozartkreuzung-ում) հետևեցին նույն ձևավորումներին։ Այնուամենայնիվ, 2015 թվականի դեկտեմբերին FPÖ կուսակցության քաղաքային տրանսպորտի նախարարի կողմից դրանք հանվեցին[20][21][22][23]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.