From Wikipedia, the free encyclopedia
Լեոնիդ Վիտալևիչ Սոբինով (ուկրաիներեն՝ Собінов Леонід Віталійович, մայիսի 26 (հունիսի 7), 1872[1][2], Յարոսլավլ, Ռուսական կայսրություն[3][4][2] - հոկտեմբերի 14, 1934[3][1][4], Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն[4]), խորհրդային երգիչ (քնարական տենոր)։ Հանրապետության ժողովրդական արտիստ (1923)։
Լեոնիդ Սոբինով | |
---|---|
Բնօրինակ անուն | ռուս.՝ Леони́д Со́бинов |
Ծնվել է | մայիսի 26 (հունիսի 7), 1872[1][2] Յարոսլավլ, Ռուսական կայսրություն[3][4][2] |
Երկիր | Ռուսական կայսրություն, ՌԽՖՍՀ և ԽՍՀՄ |
Մահացել է | հոկտեմբերի 14, 1934[3][1][4] (62 տարեկան) Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն[4] |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Մասնագիտություն | օպերային երգիչ և փաստաբան |
Երգչաձայն | լիրիկական տենոր[2] |
Գործիքներ | վոկալ |
Կրթություն | Մոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ (1894)[2] և Q64438412? (1897)[2] |
Պարգևներ | |
Leonid Sobinov Վիքիպահեստում |
Լեոնիդ Սոբինովը ծնվել է վաճառական ծառայող յարոսլավյան քաղքենի Վիտալի Վասիլևիչ Սոբինովի ընտանիքում։ 1881 թվականին ընդունվել է գիմնազիա։ Գիմնազիայի երգչախմբում երգել է սովորել։ 1888 թվականին նրա առաջին հաջող ելույթը տեղի է ունեցել գիմնազիայի բարեգործական երեկոյին (երգչախմբի մենակատար Վիլբոայի «Նատաշա, կամ Վոլգայի ավազակները» օպերայում)։ 1890 թվականին, գիմնազիան արծաթե մեդալով ավարտելուց հետո, Սոբինովն ընդունվել է Մոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ։ Համալսարանում սովորելու ընթացքում մասնակցել է ուսանողական երգչախմբի ելույթներին։ 1892 թվականի աշնանը Պյոտր Շոստակովսկու հրավերով ընդունվել է երաժշտա-դրամատիկական ուսումնարան (հետագայում՝ Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան (ԳԻՏԻՍ)), որտեղ մինչ 1897 թվականը վոկալ է սովորել Ալեքսանդր Դոդոնովի և Ալեքսանդրա Սանտագանո-Գորչակովայի մոտ)։ Այդ տարիներին նա ելույթներ է ունեցել իտալական օպերային երգչախմբի հետ։ 1893 թվականին երգիչն ամուսնացել է այդ ուսումնարանի աշակերտուհի Մարիա Կարժավինայի հետ (1898 թվականին նրանք բաժանվել են)։
Ուսումնարանում սովորելուն զուգահեռ Սոբինովը ուսումը շարունակել է համալսարանում։ 1894 թվականին հաջողությամբ ավարտել է համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, ապա մեկ տարի ծառայել որպես յունկեր Մոսկվայի հետևակային ուսումնարանում։ Դրանից հետո աշխատել է որպես հայտնի փաստաբան Ֆեոդոր Նիկիֆորովիչ Պլևակոյի օգնական։ 1897 թվականին ուսումնարանում քննությանը մասնակցել է Մեծ թատրոնի դիրիժոր Իպոլիտ Ալտանին, ով Սոբինովին հրավիրել է Մեծ թատրոն լսումների։ Նույն տարում նա դառնում է Մեծ թատրոնի մենակատար։ Լեոնիդ Սոբինովն իր նորամուտը նշեց Մեծ թատրոնում Անտոն Ռուբինշտեյնի «Դևը» օպերայով։ Մեծ թատրոնում իր ողջ ծառայության ընթացքում երգիչն ունեցել է 35 դեր, նա բեմում երգել է 623 անգամ[5]։ 1899 թվականի աշնանը Սոբինովը հրաժարվել է փաստաբանական գործունեությունից և ամբողջովին նվիրվել երաժշտությանը։ Սոբինովն իր մասին ասել է․
Ինքը փաստաբանների մեջ լավագույն երգիչն էր, իսկ երգիչների շրջանում լավագույն փաստաբանը[5]։ |
1900-ականներին Սոբինովը հյուրախաղերով հանդես է եկել մի շարք բեմերում՝ Միլանի «Լա Սկալա» թատրոնում (1904-1906), որտեղ երգել է իտալական ավանդական երգացանկով, ելույթներ է ունեցել Մոնտե Կառլոյում, Մադրիդում, Լոնդոնում, Բեռլինում, Փարիզում (1909) և Ռուսաստանի մի շարք քաղաքներումում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում համերգային հյուրախաղերի միջոցով նա հավաքել և նվիրաբերել է ավելի քան 200 հազար ռուբլի վիրավորներին օգնելու և բարեգործական նպատակների համար։ Երկու անգամ եղել է Մեծ թատրոնի տնօրեն՝ 1917-1918 թվականներին և 1921 թվականին։ 1917 թվականի հոկտեմբերից եղել է Մոսկվայի թատերական խորհրդի կոմիսար, իսկ 1919 թվականին ընտրվել է Մեծ թատրոնի Դիրեկտորիայի անդամ։
1920 թվականի նոյեմբերին ղեկավարել է Սևաստոպոլի ժողովրդական կրթության բաժնի արվեստի ենթաաբաժինը։ 1921 թվականի ապրիլին առաջարկել է Սևաստոպոլում ստեղծել կոնսերվատորիա[6]։
Բնակվել է Մոսկվայում՝ Կամերգերսկի նրբանցքի, թիվ 5/7 շենքի No 23 բնակարանում (տան վրա տեղակայված է հուշատախտակ)։ Ողջ կյանքի ընթացքում Սոբինովը անընդհատ հանդես է եկել կամերային վոկալ երգացանկով։ Կոռնեյ Չուկովսկին իր հուշերում նշում է, որ Սոբինովը շատ բարեգործություններ է կատարել, մասնավորապես օգնել է ուսանողներին, այդ թվում՝ ապագա գրող Լեոնիդ Անդրեևին և նվիրաբերություններ է կատարել տարբեր կարիքավոր ընկերությունների և կազմակերպությունների։
Նույն թվականին նա հեռացել է բեմից՝ 60 տարեկան հասակում։
1934 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Ռիգայում գտնվելու ընթացքում Սոբինովը մահացել է սրտի կաթվածից գիշերը` «Սանկտ Պետերբուրգ» հյուրանոցում քնած ժամանակ։ Սոբինովի մարմինը հատուկ հուղարկավորության գնացքով տեղափոխել են Մոսկվա։ Թաղված է Նովոդևիչևյան գերեզմանատանը։ Որոշ աղբյուրներում նշում են Լեոնիդ Սոբինովի մահվան տարօրինակ հանգամանքներ[7]՝ այն կապելով Ռիգայի արքեպիսկոպոս Իոհանի (Պոմմեր) մեկ օր առաջ կատարված սպանության հետ։
Բեմելը կայացել է 1897 թվականին Մեծ թատրոնի բեմում Մինոդալի (Ռուբինշտենի «Դև») դերերգով։ Երգել է նաև Պետերբուրգի (հիմնականում՝ Մարիինյան), 1905-1911 թվականներին Արևմտյան Եվրոպայի օպերային թատրոններում (այդ թվում՝ Միլանի «Լա Սկալա»-ում), համաշխարհային ճանաչման արժանացել։ 1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո զբաղվել է նաև երաժշտական-հասարակական գործունեությամբ։ 1917-1918 թվականներին եղել է Մեծ թատրոնի տնօրեն։ Սոբինոսը ռուսական դասական վոկալ դպրոցի խոշորագույն ներկայացուցիչներից է։ Օժտված է եղել արծաթավուն տեմբրի գերող ձայնով, դրամատիկական տաղանդով, արտիստական բարձր կուլտուրայով։ Սոբինոսին բնորոշ էր երաժշտական կերպարի բանաստեղծականացումը։ Նորովի է մեկնաբանել օպերային շատ դերերգեր։ Նրա լավագույն կերպավորումներից է Լենսկին (Չայկովսկու «Եվգենի Օնեգին»), որ հետագա սերնդի կատարողների համար դարձել է դասական օրինակ։ Դերերգերից են՝ Բայան (Գլինկայի «Ռուսլան և Լյուդմիլա»), Լևկո, Բերենդեյ (Ռիմսկի- Կորսակովի «Մայիսյան գիշեր», «Ձյունանուշիկը»), Լոհենգրին (Վագների «Լոհենգրին»), Ռոմեո (Գունոյի «Ռոմեո և Զուլիետ»), Վերթեր, դե Գրիե (Մասնեի «Վերթեր», «Մանոն»), Ցոնտեկ (Մոնյուշկոյի «Հալկա»), Հերցոգ, Ալֆրեդ (Վերդիի «Ռիգոլետտո», «Տրավիատա»)։ Սոբինոցը կամերային վոկալ ժանրի խոշոր վարպետ էր, Միխայիլ Գլինկայի, Չայկովսկու, Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի, Սերգեյ Ռախմանինովի ռոմանսներ նուրբ մեկնաբան։
1933 թվականի մայիսի 7-ին նա պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։
1937-1994 թվականներին Մոսկվայի Մալի Կիսլովսկու նրբանցքը կրել է նրա անունը։ Երգչի անունով փողոցներ կան Իվանովում, Կիևում, Մինսկում, Պոլտավայում, Խարկովում, Դոնեցկում, Յարոսլավլում, նրա հայրենիքում և ԱՊՀ այլ քաղաքներում։
Ներկայումս Սոբինովի անունն են կրում Սարատովի կոնսերվատորիան, Յարոսլավլի երաժշտական ուսումնարանը (քոլեջ) և ամենամյա երաժշտական փառատոնը։ 2007 թվականի դեկտեմբերի 29-ին Յարոսլավլում (Մաքսիմովա և Տրեֆոլև փողոցների խաչմերուկում) բացվել է Սոբինովի հուշարձանը։ 1969-1993 թվականներին Մոսկովյան գետային նավարկային շոգենավը կրել է նրա անունը[8]։
Բացի այդ, Սոբինովի անունն է կրում Խորհրդային (կառուցվել է Մեծ Բրիտանիայում) օվկիանոսային տուրբինանավը։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.