From Wikipedia, the free encyclopedia
Էկզոսոմ կամ PM/Scl-համալիր, բազմասպիտակուցային համալիր, որը կարող է քանդել տարբեր տեսակի ՌՆԹ-ներ։ Էկզոսոմներ ունեն էուկարիոտները և արքեաները, մինչ բակտերիաների մոտ նույն ֆունկցիան կատարում է նման կառուցվածք ունեցող դեգրադոսոմը։
Էկզոսոմի կեղևային (կենտրոնական) մասը կազմում է վեցանկյուն օղակը, որին միանում են այլ սպիտակուցներ։ Էուկարիոտների մոտ էկզոսոմներ առկա են ցիտոպլազմայում, կորիզում և հատկապես կորիզակում, թեպետ այդ կառույցներում առկա են սպիտակուցներ, որոնք փոխազդում են էկզոսոմների հետ և կարգավորում են նրանց ակտիվությունը ՌՆԹ-սուբստրատի դեգրադացիայի մեջ, որոնք սպեցիֆիկ են այդ կառույցների համար։ Էկզոսոմային համակարգի սուբստրատների թվին դասվում են ի-ՌՆԹ-ն, ռ-ՌՆԹ-ն և փոքր ՌՆԹ-ների այլ տեսակներ։ Էկզոսոմը օժտված է էկզոռիբոնուկլոլիտիկ ակտիվությամբ, այսինքն քանդում է ՌՆԹ-ի մոլեկուլները՝ սկսած նրանց ծայրից (3′-ծայր), իսկ էուկարիոտների մոտ նրանց հատկանշական է նաև էնդոռիբոնուկլեոլիտիկ ակտիվությունը, այսինքն այն կարող է ՌՆԹ-ն կտրել մոլեկուլի ներսի հատվածի մասերում (սայթեր)։
Որոշ էկզոսոմային սպիտակուցներ համարվում են ավտոհակածիններ այն հիվանդների մոտ, որոնք տառապում են սպեցիֆիկ ավտոիմունային հիվանդություններով, հատկապես սկլերոմիոզիտով, Բացի այդ, էկզոսոմների ֆունկցիաները արգելափակվում են որոշ հակաքաղցկեղային անտիմետաբոլիկ քիմիաբուժության միջոցով։ Վերջապես, էկզոսոմային համակարգ 3-ի մուտացիան առաջ է բերում կամրջային հիպոպլազմա և երկարավուն ուղեղի շարժական նեյրոնների նիրհում։
Էկզոսոման առաջին անգամ նկարագրվել է 1997 թվականին Saccharomyces cerevisiae խմորասնկերի մոտ որպես ՌՆԹազա փաթեթավորող[1]։ Հետագայում, 1999 թվականին, հաստատվել է, որ խմորասնկերի էկզոսոման էկվիվալենտ է այն ժամանակ հայտնաբերված մարդու PM/Scl համալիրներին, որոնք մի քանի տարի առաջ որոշ ավտոիմունային հիվանդների մոտ նկարագրվել էին որպես ավտոհակածին[2]։ Մարդու այդպիսի PM/Scl-համալիրների առանձնացումը հնարավորություն տվեց նաև հայտնաբերել այլ էկզոսոմային սպիտակուցներ, թեպետ առաջին էկզոսոմային համալիրը նկարագրվեց արքեաների մոտ՝ 2 տարի անց[3][4].[5][6]։
Համալիրի կեղևային (կենտրոնական) մասը ունի օղակաձև կառուցվածք և կազմված է 6 սպիտակուցներից, որոնցից յուրաքանչյուրը պատկանում է ՌՆԹազաների միևնույն կարգին, սպիտակուցներ որոնք նման են ՌՆԹազա РН-ին[7]։ Արքեաների մոտ կան երկու տարբեր սպիտակուցներ, որոնք նման են ՌՆԹազա РН-ին՝ Rrp41 և Rrp42, որոնցից յուրաքանչյուրը երեք անգամ հանդիպում է օղակում միաձուլվում է այլ տեսակի սպիտակուցի հետ[8][9]։ Էուկարիոտների մոտ օղակաձև կառույցը կազմավորված է 6 տեսակի սպիտակուցներից։ Էուկարիոտների 6 սպիտակուցներից 3-ը կառուցվածքով նման են արքեաների Rrp41-ին, իսկ մյուս երեքը՝ Rrp42[10]։
Այս օղակային սպիտակուցների վրա տեղակայված են երեք սպիտակուցներ, որոնք պարունակում են ՌՆԹ-կախյալ դոմեն S1։ Այս երեք սպիտակուցներից երկուսը, Բացի այդ, պարունակում են К-հոմոլոգ դոմեն[7]։ Էուկարիոտների մոտ բոլոր երեք S1-պարունակող սպիտակուցները տարբեր են, իսկ արքեաների մոտ նրանք ներկայացված են սպիտակուցների երկու կամ երեք տեսակներով, թեպետ բոլոր դեպքերում օղակին միանում են միայն 3 ենթամիավորներ)[11]։
։
Էկզոսոմի օղակային կառույցը շատ նման է ՌՆԹազա РН-ի և պոլինուկլեոտիդֆոսֆորիլազի (PNPազաներ) նույնատիպ կառույցներին։ Բակտերիաների մոտ ՌՆԹազա РН-ը, որը մասնակցում է փ-ՌՆԹ-ների պրոցեսինգին, կազմավորում է վեցանկյուն օղակ, որը կազմված է վեց միանմնա ենթամիավորներից։ PNPազաների դեպքում (ՌՆԹ-դեգրադացիոն ֆոսֆորոլիտիկ ֆերմենտ, որը առկա է բակտերիաների, ինչպես նաև որոշ էուկարիոտների քլորոպլաստներում և միտոքոնդրիումներում) ՌՆԹազա РН-ի երկու դոմեններն էլ, ինչպես նաև S1- և КН-ՌՆԹ-կապվող դոմենները համարվում են մեկ ընդհանուր սպիտակուցի մասերը, որը ձևավորում է եռաչափ համալիր, որը կառուցվածքով գրեթե ամբողջությամբ համընկնում է էկզոսոմի հետ[13]։ Դոմենների և սպիտակուցների մեծ նմանության պատճառով այս համալիրները համարվում են էվոլյուցիոն բարեկամներ և ունեն ընդհանուր նախնի[14]։ Էկզոսոմային սպիտակուցները, ինչպիսիք են ՌՆԹազա РН-RNPազա և ՌՆԹազա РН-ը, մտնում են ՌՆԹազա ընտանիքի մեջ և համարվում են ֆոսֆորոլիտիկ էկզոռիբոնուկլեազներ, այսինքն ՌՆԹ-ի մոլեկուլի 3′-ծայրի նուկլեոտիդների հեռացման համար օգտագործում է անօրգանական ֆոսֆատ[7][15]։
Բացի վերոհիշյալ ինը կեղևային սպիտակուցներից, էուկարիոտների էկզոսոմների հետ կապվում են նաև ևս երկու սպիտակուցներ։ Նրանցից մեկը՝ Rrp44-ը, հիդրոլիտիկ էկզոռիբոնուկլեազ է (նուկլեոտիդների միջև կապերի քանդման համար օգտագործում է ջուր)։ Բացի էկզոռիբոնուկլեոտիդային ակտիվությունից, Rrp44 կարող է հանդես գալ որպես էնդոռիբոնուկլեազ, ընդ որում այդ ակտիվությունը պայմանավորված է այդ սպիտակուցի առանձին դոմենով[16][17]։ Խմորասնկերի մոտ Rrp44-ը կապված է բոլոր էկզոսոմային համալիրների հետ և անհրաժեշտ է նրանց ֆունկցիաների համար[18]։ Թեպետ մարդու մոտ առկա է Rrp44-ի հոմոլոգ-սպիտակուցը, երկար ժամանակ չկար ապացույց, որ այդ սպիտակուցը նույնպես կախված է էկզոսոմների հետ[7]։ Սակայն 2010 թվականին հաստատվել է, որ մարդու կա Rrp44-ի երեք հոմոլոգ և նրանցից երկուսը աշխատում են էկզոսոմների հետ։ Առավել հավանական է, որ այդ երկու սպիտակուցները քայքայում են տարբեր ՌՆԹ-սուբստրատներ բջջի մեջ տարբեր տեղակայում ունենալու պատճառով․ մեկը՝ Dis3L1-ը, գտնվում է ցիտոպլազմայում, իսկ մյուսը՝ Dis3-ը՝ կորիզում)[19][20] ։
Էկզոսոմի հետ կապված այլ սպիտակուցը՝ Rrp6 (խմորասնկերի մոտ) կամ PM/Scl-100 (մարդու մոտ), ինչպես Rrp44-ն, այս սպիտակուցը համարվում է հիդրոլիտիկ էկզոռիբոնուկլեազ, սակայն պատկանում է ՌՆԹազա D ընտանիքին։ PM/Scl-100 սպիտակուցը առավել հաճախ կորիզում տեղակայված էկզոսոմային կոմպլեքսներում, սակայն կարող է մտնել նաև ցիտոպլազմային էկզոսոմների կազմի մեջ[21][22] ։
Բացի վերոհիշյալ երկու սպիտակուցներից, որոնք ամուր կապված են էկզոսոմային կոմպլեքսի հետ, կորիզում և ցիտոպլազմայում մի շարք սպիտակուցներ փոխազդում են էկզոսոմային համալիրի հետ։ Այս սպիտակուցները, որոնք թույլ են կապված էկզոսոմների հետ, կարող են կարգավորել էկզոսոմային համալիրների ակտիվությունը և յուրահատկությունը։ Ցիտոպլազմում էկզոսոմը փոխազդում է սպիտակուցների հետ, որոնք կապվում են AU-առատ տարրերի հետ, այդ թվում KRSP և TTP հետ, որոնք նպաստում կամ կանխում են ՌՆԹ-ի դեգրադացիան։ Կորիզային էկզոսոմները կապվում են ՌՆԹ-կախյալ սպիտակուցների հետ (այդ թվում MPP6/Mpp6 և C1D/Rrp47 մարդ/խմորասնկերի մոտ), որոնք անհրաժեշտ են որոշ սուբստրատների պրոցեսինգի համար[7]։
Էկզոսոմների հետ փոխազդում են ոչ միայն առանձին սպիտակուցներ այլ նաև սպիտակուցային համալիրներ։ Նրանցից մեկը՝ ցիտոպլազմային Ski-համալիրը, որի մեջ մտնում են ՌՆԹ-հելիկազան (Ski2)․ այն մասնակցում է ի-ՌՆԹ-ի դեգրադացիային[23]։ Կորիզում ռ-ՌՆԹ-ի և կորիզակային փոքր ՌՆԹ-ների էկզոսեմների միջոցով պրոցեսինգը կարգավորվում է TRAMP համալիրով, որը նպաստում է ՌՆԹ-հելիակզի (Mtr4) և ՌՆԹ-պոլիադենիլիզացնողի (Trf4) ակտիվությունը[24]։
Ինչպես ցույց տրվեց վերևում, էկզոսոմային համալիրի մեջ մտնում են մի շարք սպիտակուցներ՝ ռիբոնուկլեազային դոմեններով։ Այս դոմենների բնույթը էվոլյուցիայի ընթացքում փոխվել է բակտերիաների համալիրներից մինչև խմորասնկերի և էուկարիոտների համալիրներ, և տարբեր ֆերմենտային ակտիվությունները հետ են զարգացել կամ նոր են առաջացել։ Էկզոսոման գործում է գլխավորապես որպես 3′→5′-էկզոռիբոնուկլեազ, այսինքն ՌՆԹ-ի մոլեկուլները քանդում է 3′-ծայրից սկսած։ Էկզոսոմի կազմի մեջ մտնող էկզոռիբոնուկլեազները կարող են լինել ինչպես ֆոսֆորոլիտիկ (ինչպես ՌՆԹազա РН-ի նման սպիտակուցները), կամ էուկարիոտների մոտ, հիդրոլիտիկ (սպիտակուցներ որոնք պարունակում են ՌՆԹազա R և D դոմեններ)։ Ֆոսֆորոլիտիկ ֆերմենտները ֆոսֆոդիեթերային կապերի քանդման համար օգտագործում են անօրգանական ֆոսֆատ և ազատում են նուկլեոտիդդիֆոսֆատ։ Հիդրոլիտիկ ֆերմենտները այդ կապերի հիդրոլիզի համար օգտագործում են ջուրը՝ արտազատելով նուկլեոտիդմոնոֆոսֆատ։
Արքեաների մոտ էկզոսոմային համակարգի Rrp41 սպիտակուցը համարվում է ֆոսֆորոլիտիկ էկզոռիբոնուկլեազ։ Օղակում առկա են այդ սպիտակուցի երեք պատճեն, որոնք պատասխանատու են համալիրի ակտիվության համար, այսինքն մարդու էկզոսոմի կեղևային օղակը չի պարունակում ակտիվ ֆերմենտ[9][25]։ Չնայած կատալիտիկ ակտիվության կորստին, էկզոսոմի կեղևի կառուցվախխքը՝ արքեաներից մինչև մարդ բարձրակոնսերվատիվ է, ինչը հաստատում է, որ այդ համակարգը կենսականորեն անհրաժեշտ է բջջի համար։ Էուկարիոտների մոտ ֆոսֆորոլիտիկ ակտիվության կորուստը փոխհատուցվում է հիդրոլիտիկ ֆերմենտների միջոցով, որոնք այդ օրգանիզմների մոտ ապահովում են էկզոսոմի ռիբոնուկլեազային ակտիվությունը[26][27][28]։
Ինչպես նշվեց վերևում, հիդրոլիտիկ Rrp6 և Rrp44 ֆերմենտները կապված են խմորասնկերի և մարդկանց էկզոսոմների հետ, Բացի այդ, Rrp6 և ևս երկու՝ Dis3 և Dis3L1 սպիտակուցներ կարող են խմորասնկերի մոտ Rrp44-ի փոխարեն կապվել[19][20]։ Թեպետ սկզբում կարծում էին, որ սպիտակուցները, որոնք պարունակում են S1-դոմեն, դրսևորում են 3′→5′-էկզոռիբոնուկլեազային ակտիվություն, վերջերս այդ ակտիվության մասին փաստերը հարցականի տակ ընկան, և այդ սպիտակուցները կարող են միայն կարևոր դեր խաղալ դեգրադացիայից առաջ սուբստրատի կապման մեջ[26] ։
Էկզոսոմները ներգրավված էն մի շարք ՌՆԹ-ների պրոցեսինգի և դեգրադացիայի մեջ, բջջի ցիտոպլազմայում մասնակցում են ի-ՌՆԹ-ի շրջանառությանը։ Էկզոսոմները կարող են քանդել ՌՆԹ-ներ, որոնք դեգրադացիայի համար նշվել էին սեփական սխալի պատճառով, սպիտակուցների հետ փոխազդեցության հետևանքով․ վերջիններս ապահովում են նոնսենս և նոն-ստոպ տրոհումները։ Մյուս կողմից, քանդումը անպայման փուլ է ի-ՌՆԹ-ի կենսացիկլում։ Որոշ սպիտակուցներ, որոնք ի-ՌՆԹ-ն կայունացնում կամ ապակայունացնում են AU-առատ տարրերի միջոցով, գտնվում են ՌՆԹ-ի 3′-տեղամասում, փոխազդում են էկզոսոմային համալիրի հետ[29][30][31]։ Կորիզում էկզոսոմները անհրաժեշտ են կորիզային փոքր ՌՆԹ-ների պրոցեսինգի համար։ Էկզոսոմների մեծամասնությունը գտնվում է կորիզակում[32]։ Այստեղ նրանք մասնակցում են 5,8S ռ-ՌՆԹ-ի (էկզոսոմների առաջին հայտնաբերված ֆունկցիան) և փոքր ՌՆԹ-ների պրոցեսինգին]][1][32][33]։
Թեպետ բջիջների մեծամասնությունը պարունակում են նաև այլ ֆերմենտներ, որոնք քանդում են ՌՆԹ-ն 3′- կամ 5′- ծայրից, էկզոսոմները պարտադիր են բջիջների գոյության համար։ Եթե էկզոսոմային գեների էքսպրեսիան արհեստականորեն նվազեցվում կամ դադարեցվում է, օրինակ ՌՆԹ-ինտերֆերենցիայի ուղղով, ապա բջջի աճը կանգնում է և այն մահանում է։ Էկզոսոմի աշխատանքի համար անհրաժեշտ են 9 կեղևային և երկու գլխավոր կախյալ սպիտակուցների առկայությունը[34]։ Բակտերիաների մոտ էկզոսոմ չկա, սակայն նմանատիպ ֆունկցիա կատարում են ավելի պարզ համալիր՝ դեգրադոսոմ, որը պարունակում է RNPազա[35]։
Էկզոսոման համարվում է գլխավոր համալիրը, որը ապահովում է բջջային ՌՆԹ-ի որակի կարգավորումը։ Ի տարբերություն պրոկարիոտների, էուկարիոտները ունեն ակտիվ համակարգեր, որոնք կարգավորում են բջջային ՌՆԹ-ները և տարբերակում են պրոցեսինգի չենթարկված կամ սխալ սինթեզված ՌՆԹ-սպիտակուցային համալիրներ (օրինակ ռիբոսոմներ) մինչ այն, երբ նրանք կլքեն կորիզը։ Համարվում է, որ այդ համակարգերը կանխում են անպետք կոմպլեքսների մասնակցությունը այնպիսի կենսական կարևոր պրոցեսներում, ինչպիսիք են սպիտակուցների սինթեզը]][36]։
Հայտնաբերվել է, որ էպիդերմիսում էկզոսոմները ընտրողաբար քանդում են ի-ՌՆԹ-ներ, որոնք գաղտնագրում են տրանսկրիպցիոն գործոններ, առաջ բերելով դիֆերենցացիա (մասնավորապես GRHL3-ի տրանսկրիպցիայի գործոններ)[37][38]։ Շնորհիվ դրա թույլ տալով էպիդերմիսի պրոգենիտորայի բջիջների մնալ չդիֆերենցեցված վիճակում, ինչը անհրաժեշտ է նրանց պրոլիֆերացիայի հատկության պահպանման համար[39]։
Բացի պրոցեսինգի, շրջապտույտի և որակի կարգավորման մասնակցությանը, էկզոսոմները կարևոր դեր են խաղում այսպես կոչված կրիպտիկապես անկայուն տրանսկրիպտների (CUT) դեգրադացիայի մեջ, որոնք խմորասնկերի մոտ հաշվվում են հազարերորդ լոկուսից։ Այդ անկայուն ՌՆԹ-ների կարևորությունը և նրանց դեգրադացիան մնում են չուսումնասիրված, սակայն նմանատիպ ՌՆԹ-ներ առանձնացվել են նաև մարդկային բջիջներում։
Էկզոսոմային համալիրները ավտոիմունային հիվանդություններ ունեցող մարդկանց մոտ համարվում են հակամարմինների թիրախներ։ Այդպիսի ավտոհակամարմինները գլխավորապես հանդիպում են այն մարդկանց մոտ, որոնք տառապում են սկլերոմիոզիտով՝ ավտոիմունային հիվանդությամբ, որի դեպքում հիվանդները ունենում են սկլերոդերմայի և պոլիմիոզիտի կամ դերմատոմիոզիտի նախանշաններ]][40]։ Հիվանդների արյան պլազմայում ավտոհակամարմինների առկայությունը կարելի է որոշել տարբեր եղանակներով։ Անցյալում այդ նպատակով առավել հաճախ օգտագործում էին կրկնակի իմունոդիֆուզիան՝ օգտագործելով թիմուսի էքստրակտ, HEp-2 բջիջների մոտ իմունոֆլուորեսցենցիա կամ մարդու բջիջներում իմունոպրեցիպիտացիա։ Արյան պլազման այլ պլազմայի (որը պարունակում է հակաէկզոսոմային հակամարմիններ) հետ իմունոպրեցիպիտացիայի դեպքում տեղի է ունենում որոշակի սպիտակուցների պրեցիպիտացիա։ Էկզոսոմների բացահայտումից առաջ այս կոմպլեքսները անվանվել են PM/Scl-համալիրներ[41]։ Հիվանդների արյան պլազմայի իմունոֆլուորեսցենցիան ցույց է տալիս կորիզի յուրահատուկ գունավորում, թույլ տալով առաջ քաշել ենթադրություն, որ հակածինը, որը ճանաչվում է ավտոհակամարմինների կողմից, կարող է կարևոր դեր խաղալ ռիբոսոմների սինթեզում[42]։ Վերջերս հասանեի դարձան ռեկոմբինատային էկզոսոմային սպիտակուցներ, որոնք օգտագործվում են գծային իմունոանալիզի կազման և իմունոֆերմենըային անալիզի (ELISA) մեջ[7]։
Այդպիսի ավտոիմունային հիվանդությունների դեպքում հակամարմինները ուղղված են էկզոսոմային կոմպլեքսի հիմնականում երկու սպիտակուցների վրա՝ PM/Scl-100 (սպիտակուց, որը նման է ՌՆԹազա D-ին) и PM/Scl-75 (օղակի սպիտակուցներից մեկը, որը նման է ՌՆԹազա РН-ին)[43]։ Հակամարմինները, որոնք ճանաչում են այդ սպիտակուցները, հայտնաբերվել են ուսումնասիրված հիվանդների 30 %-ի մոտ, որոնք տառապում էին սկլերոմիոզիտով։ Թեպետ այս երկու սպիտակուցները համարվում են ավտոհակամարմինների հիմնական թիրախները, այս մարմինների կողմից կարող են խոցվել նաև այլ էկզոսոմային ենթամիավորներ և կախյալ սպիտակուցներ (օրինակ C1D)[44][45]։ Ներկա ժամանակներում այս հակամարմինների հայտնաբերման առավել զգայուն միջոցը համարվում է պեպտիդի օգտագործումը, որը ձևավորվում է PM/Scl-100 սպիտակուցից, այլ ոչ թե ամբողջական սպիտակուցից, որպես ELISA-ի հակամարմին։ Այս մեթոդի շնորհիվ սկլերոմիոզիտով հիվանդների 55 %-ի մոտ է հայտնաբերվում, սակայն նրանք կարող են հայտնաբերվել այն հիվանդների մոտ, որոնք տառապում են միայն սկլերոդերմայով, պոլիմիոզիտով կամ դերմատոմիոզիտով[46][47]։
Թեպետ ավտոհակամարմիններ հանդիպում են այն հիվանդների մոտ, որոնք ունենում են մի քանի ավտոիմունային հիվանդությունների ախտանիշներ, այս հիվանդությունների կլինիկական դրսևորումները շատ լայն են տատանվում։ Առավել հաճախ հանդիպող ախտանիշները, որպես կանոն, նման են տիպիկ ավտոիմունային հիվանդություններին․ այդպիսի ախտանիշների թվին դասվում են Ռեյնոյի հիվանդությունը, արտրիտը, միոզիտը և սկլերոդերման[48]։
Ցույց է տրվել, որ էկզոսոմների գործունեությունը ճնշվում է 5-ֆտորուրացիլ անտիմետաբոլիտի՝ հակաքաղցկեղային քիմիաբուժության պատրաստուկի միջոցով։ Այն համարվում է խոշոր քաղցկեղների բուժման ամենաարդյունավետ դեղանյութերից մեկը։ Խմորասնկերի մոտ, որոնք մշակվում են 5-ֆտորուրացիլով, նկատվում են ռ-ՌՆԹ-ի պրոցեսինգի դեֆեկտներ, որոնք նման են նրանց, որոնք առաջանում էին մոլեկուլա-կենսաԲանական մեթոդով էկզոսոմների ակտիվության դեպքում։ Ռ-ՌՆԹ-ի ճիշտ պրոցեսինգի Բացակայության դեպքում բջիջը մահանում է, որով և բացատրվում է պատրաստուկի էֆեկտիվությունը[49]
։
Էկզոսոմային համալիր 3-ի մուտացիայի դեպքում առաջանում է երկարավուն ուղեղի մոտոնեյրոնների հիվանդություն, ուղեղիկի ատրոֆիա, պրոգրեսիվ միկրոցեֆալիա և զարգացման խանգարումներ․ ինչը բնորոշ է կամրջաուղեղիկային 1В տիպի հիպոպլազմային(PCH1B; MIM 614678)։
№ | Ենթամիավոր | Դոմեն | Մարդու | Խմորասնկերի | Արքեաների | MW(kD) | Մարդու գեն | Խմորասնկերի գեն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Csl4 | S1 RBD | hCsl4 | Csl4p/Ski4p | Csl4 | 21-32 | EXOSC1 | YNL232W Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
2 | Rrp4 | S1/KH RBD | hRrp4 | Rrp4p | Rrp4 | 28-39 | EXOSC2 | YHR069C Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
3 | Rrp40 | S1/KH RBD | hRrp40 | Rrp40p | (Rrp4)A | 27-32 | EXOSC3 | YOL142W Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
4 | Rrp41 | ՌՆԹազա PH | hRrp41 | Rrp41p/Ski6p | Rrp41C | 26-28 | EXOSC4 | YGR195W Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
5 | Rrp46 | ՌՆԹազա PH | hRrp46 | Rrp46p | (Rrp41)A,C | 25-28 | EXOSC5 | YGR095C Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
6 | Mtr3 | ՌՆԹազա PH | hMtr3 | Mtr3p | (Rrp41)A,C | 24-37 | EXOSC6 | YGR158C Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
7 | Rrp42 | ՌՆԹազա PH | hRrp42 | Rrp42p | Rrp42 | 29-32 | EXOSC7 | YDL111C Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
8 | Rrp43 | ՌՆԹազա PH | OIP2 | Rrp43p | (Rrp42)A | 30-44 | EXOSC8 | YCR035C Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
9 | Rrp45 | ՌՆԹազա PH | PM/Scl-75 | Rrp45p | (Rrp42)A | 34-49 | EXOSC9 | YDR280W Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
10 | Rrp6 | ՌՆԹազա D | PM/Scl-100C | Rrp6pC | n/a | 84-100 | EXOSC10 | YOR001W Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
11 | Rrp44 | ՌՆԹազա R | Dis3B,C | Rrp44p/Dis3pC | n/a | 105-113 | DIS3 | YOL021C Արխիվացված 2014-03-13 Wayback Machine |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.