![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Exosome_ribbon.png/640px-Exosome_ribbon.png&w=640&q=50)
Էկզոսոմ (համալիր)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Էկզոսոմ կամ PM/Scl-համալիր, բազմասպիտակուցային համալիր, որը կարող է քանդել տարբեր տեսակի ՌՆԹ-ներ։ Էկզոսոմներ ունեն էուկարիոտները և արքեաները, մինչ բակտերիաների մոտ նույն ֆունկցիան կատարում է նման կառուցվածք ունեցող դեգրադոսոմը։
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Exosome_ribbon.png/640px-Exosome_ribbon.png)
Էկզոսոմի կեղևային (կենտրոնական) մասը կազմում է վեցանկյուն օղակը, որին միանում են այլ սպիտակուցներ։ Էուկարիոտների մոտ էկզոսոմներ առկա են ցիտոպլազմայում, կորիզում և հատկապես կորիզակում, թեպետ այդ կառույցներում առկա են սպիտակուցներ, որոնք փոխազդում են էկզոսոմների հետ և կարգավորում են նրանց ակտիվությունը ՌՆԹ-սուբստրատի դեգրադացիայի մեջ, որոնք սպեցիֆիկ են այդ կառույցների համար։ Էկզոսոմային համակարգի սուբստրատների թվին դասվում են ի-ՌՆԹ-ն, ռ-ՌՆԹ-ն և փոքր ՌՆԹ-ների այլ տեսակներ։ Էկզոսոմը օժտված է էկզոռիբոնուկլոլիտիկ ակտիվությամբ, այսինքն քանդում է ՌՆԹ-ի մոլեկուլները՝ սկսած նրանց ծայրից (3′-ծայր), իսկ էուկարիոտների մոտ նրանց հատկանշական է նաև էնդոռիբոնուկլեոլիտիկ ակտիվությունը, այսինքն այն կարող է ՌՆԹ-ն կտրել մոլեկուլի ներսի հատվածի մասերում (սայթեր)։
Որոշ էկզոսոմային սպիտակուցներ համարվում են ավտոհակածիններ այն հիվանդների մոտ, որոնք տառապում են սպեցիֆիկ ավտոիմունային հիվանդություններով, հատկապես սկլերոմիոզիտով, Բացի այդ, էկզոսոմների ֆունկցիաները արգելափակվում են որոշ հակաքաղցկեղային անտիմետաբոլիկ քիմիաբուժության միջոցով։ Վերջապես, էկզոսոմային համակարգ 3-ի մուտացիան առաջ է բերում կամրջային հիպոպլազմա և երկարավուն ուղեղի շարժական նեյրոնների նիրհում։