Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն

Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն (անգլ.՝ Edwin Arlington Robinson, դեկտեմբերի 22, 1869(1869-12-22)^{[1][2][3][…]}, Մեն, ԱՄՆ - ապրիլի 6, 1935(1935-04-06)^[2][3][4], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), քսաներորդ դարի ամերիկացի բանաստեղծ, արձակագիր, թատերագիր, Պուլիտցերյան մրցանակի եռակի դափնեկիր։ Չորս անգամ առաջադրվել է Նոբելյան մրցանակով պարգևատրման։

Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն
Ծնվել է	դեկտեմբերի 22, 1869(1869-12-22)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Մեն, ԱՄՆ
Վախճանվել է	ապրիլի 6, 1935(1935-04-06)[2][3][4] (65 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Գերեզման	Oak Grove Cemetery[5]
Մասնագիտություն	բանաստեղծ և գրող
Լեզու	անգլերեն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Հարվարդի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներ	The torrent and The night before? և The Town Down the River?
Անդամակցություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
Պարգևներ	Պոեզիայի պուլիցերյան մրցանակ [6] Պոեզիայի պուլիցերյան մրցանակ [6] և Պոեզիայի պուլիցերյան մրցանակ [6]
Edwin Arlington Robinson Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Էդվինը դժվարին մանկություն է ունեցել։ Պատանեկան տարիքից գրել է բանաստեղծություններ և պատմվածքներ, որոնցում արտահայտել է իր ափսոսանքն ու ցավը «անցյալ դարձած ամերիկյան երազանքի» առնչությամբ^[7]։ Նրա ավագ եղբայրը՝ Դենը, բժիշկ էր, որն իր նյարդային հիվանդության ինքնաբուժմամբ զբաղվելով՝ լաունդանում դեղամիջոցից կախվածություն էր ձեռք բերել^[8]։ Միջնեկ եղբայրը՝ Հերմանը, ամուսնացել էր մի աղջկա հետ, ում սիրահարված էր Էդվինը^[9]։ Ի դեպ, այդ աղջիկը դարձել էր Էդվինի բանաստեղծական մուսան և ոգեշնչում, ոգևորում էր նրան^[8][9]։ Դժվար չէ պատկերացնել, թե այդ ամուսնությունը ինչ ծանր հարված էր Էդվինի սրտին։ Եղբոր հարսանիքի օրը՝ 1890 թվականի փետրվարի 12-ին, նա փակվել է իր սենյակում և գրել “Cortège” բանաստեղծությունը՝ գանգատվելով իր դառը բախտից^[10]։ Հերման Ռոբինսոնը նյութական ծանր վիճակի մեջ է ընկել, դարձել արբեմոլ և 1909 թվականին աղքատության մեջ մահացել թոքախտից^[11]։ Այդ առիթով է Էդվինը գրել "Richard Cory" բանաստեղծությունը^[12][13]։

Քսանմեկ տարեկանում Էդվինն ընդունվել է Հարվարդի համալսարան, որտեղ ուսումնասիրել է անգլերեն, ֆրանսերեն, անգլոսաքսոնյան լեզուներ, խորացել է Վիլյամ Շեքսպիրի ստեղծագործությունների ուսումնասիրման մեջ։ Հարվարդում ուսանելու արդեն իսկ երկրորդ շաբաթվա ընթացքում իրականացրել է իր երազանքներից մեկը. համալսարանի «The Harvard Advocate» գրական ամսագրում լույս է ընծայել "Ballad of a ship" բանաստեղծությունը, որ նրա առաջին տպագիր գործն էր։ Ընդսմին՝ ամսագրի խմբագիրն այնքան էր տպավորված, որ ուսանող բանաստեղծին հրավիրել է հանդիպման։

Հոր մահից հետո ընտանիքը պահելու հոգսն ընկել է Էդվինի ուսերին։ Սկզբնական շրջանում նա միջոցներ է հայթայթել գյուղատնտեսական աշխատանքներ կատարելով։ Իր Հերման եղբոր մահից հետո երկու անգամ ամուսնության առաջարկություն է արել հանգուցյալի այրուն ու իր առաջին նվիրական սիրուն՝ Էմմային, բայց մերժում է ստացել։ Էդվինը լքել է հայրենի Գարդինիրն ու մեկնել Նյու Յորք, որտեղ նոր ծանոթություններ է հաստատել, մտերմացել մի շարք գրողների, նկարիչների, դերասանների, մտավորականների հետ։ 1896 թվականին նա հրատարակել է իր առաջին գիրքը՝ ընդամենը հինգ հարյուր օրինակ տպաքանակով (տպագրության համար վճարել է հարյուր դոլար)։ Երկրորդ ժողովածուն՝ «Children of the Night»-ը ավելի մեծ տպաքանակով է լույս ընծայվել, ջերմորեն ընդունվել ընթերցողների կողմից։ Երիտասարդ բանաստեղծի երկրպագուների մեջ էր նաև ԱՄՆ-ի այն ժամանակվա նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտի որդին՝ Քերմիթը, ով Էդվին Ռոբինսոնին ներկայացրել է հորը։ Վերջինս նրան աշխատանքի է տեղավորել Նյու Յորքի մաքսատանը։

Գրականության ասպարեզում Ռոբինսոնը նորանոր հաջողություններ է ձեռք բերել, լայն ճանաչման ու հեղինակավոր գրական մրցանակների արժանացել։ Ընդ որում՝ 1920-ական թվականներին երեք անգամ արժանացել է Պուլիտցերյան մրցանակի, չորս անգամ էլ ներկայացվել է Նոբելյան մրցանակով պարգևատրման։ Նրա ստեղծագործությունները համեմատել են Թոմաս Հարդիի ու Ռոբերտ Ֆրոսթի գործերի հետ^[14][15]։ Կյանքի վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում Էդվին Ռոբինսոնը հայտնվել է աչքի ընկնող մի քանի կանանց ուշադրության կենտրոնում^[16], ռոմանտիկ հարաբերություններ հաստատել նկարչուհի Էլիզաբեթ Սփարհոուք-Ջոնսի հետ^[17][18]։ Նա այդպես էլ չի ամուսնացել^[16]։ Մահացել է քաղցկեղից, 1935 թվականի ապրիլի 6-ին, Նյու Յորքի Քորնել հիվանդանոցում^[19]։ Անվանի գրողի մահից հետո Էլիզաբեթը հիշողությամբ վրձնել է նրա դիմանկարներից մի քանիսը^[20]։

• 
• 
• 

Երկերի ընտրանի

Պոեզիա

• The Torren and The Night Before (1896),
• Luke Havergal (1897)
• The Children of the Night (1897)
• Richard Cory (1897)
• Captain Craig and Other Poems (1902)
• The Town Down the River (1910)
• Miniver Cheevy (1910)
• The Man Against the Sky (1916)
• Ben Trovato (1920)
• The Three Taverns (1920)
• Avon’s Harvest (1921)
• Collected Poems (1921)
• Haunted House (1921)
• Roman Bartholomew (1923)
• The Man Who Died Twice (1924)
• Dionysus in Doubt (1925)
• Fortunatus (1928)
• Sonnets, 1889—1917 (1928)
• Cavender’s House (1929)
• Modred (1929)
• The Glory of the Nightingales (1930)
• Matthias at the Door (1931)
• Selected Poems (1931)
• Talifer (1933)
• Amaranth (1934)
• King Jasper (1935)
• Collected Poems (1937)

Թատերգություններ

• Van Zorn (1914)
• The Porcupine (1915)

Նամականի

• Selected Letters (1940)
• Untriangulated Stars։ Letters to Harry de Forest Smith 1890—1905 (1947)
• Edwin Arlington Robinson’s Letters to Edith Brower (1968)

Մրցանակներ

Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոնը երեք անգամ Պուլիտցերյան մրցանակի է արժանացել իր բանաստեղծական լավագույն ստեղծագործությունների համար։

• 1922 թ. — «Collected Poems» բանաստեղծական ժողովածուի համար
• 1925 թ. — «The Man Who Died Twice»
• 1928 թ. — «Tristram» պոեմի համար

Գրականություն

• Van Doren, Mark (2010). Mark Van Doren - Edwin Arlington Robinson http://books.google.com/books?id=2xpvDwEACAAJ%7Caño(չաշխատող+հղում) = 2010|edición = Reprint|editorial = Kessinger Publishing|isbn = 978-1-169-10983-4}} Mark Van Doren - Edwin Arlington Robinson http://books.google.com/books?id=2xpvDwEACAAJ%7Caño(չաշխատող+հղում) = 2010|edición = Reprint|editorial = Kessinger Publishing|isbn = 978-1-169-10983-4}}

Ծանոթագրություններ

1. Robinson, Edwin Arlington // The Enciclopædia Britannica: New Volumes — 12 — London, NYC: 1922.
2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
3. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
4. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
5. Find A Grave — 1996.
6. https://www.pulitzer.org/prize-winners-by-category/224
7. http://www.pbs.org/wnet/ihas/poet/robinson.html%7Ctítulo = I Hear America Singing|editorial = PBS|fecha = |fechaacceso = 2 de marzo de 2014}}
8. apellido = Tracy|nombre = D.H.|título = Aspects of Robinson|url = http://www.cprw.com/Tracy/robinson.htm%7Ceditorial(չաշխատող+հղում) = Contemporary Poetry Review|fechaacceso = 8 de diciembre de 2012}}
9. apellido = Peschel|nombre = Bill|título = Edwin Arlington Robinson's Life and Career|url = http://www.english.illinois.edu/maps/poets/m_r/robinson/life.htm%7Cobra(չաշխատող+հղում) = Modern American Poetry|editorial = University of Illinois at Urbana-Champaign|fechaacceso = 8 de diciembre de 2012}}
10. Smith|nombre = Danny D.|título = Biography of Edwin Arlington Robinson|url = http://www.earobinson.com/pages/HisLife.html%7Cobra(չաշխատող+հղում) = A Virtual Tour of Robinson's Gardiner, Maine|editorial = Gardiner Public Library|fechaacceso = 8 de diciembre de 2012}}
11. http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=35292759%7Ctítulo(չաշխատող+հղում) = Herman Edward Robinson (1869-1903) at Find a Grave|editorial = Findagrave.com|fecha = 28 de marzo de 2009|fechaacceso = 2 de marzo de 2014}}
12. http://www.earobinson.com/pages/sites/site24.html
13. earobinson.com
14. "Search: arlington, edwin, robinson," The Pulitzer Prizes, Pulitzer.org, Web, Apr. 22, 2011.
15. Schmidt, Michael, Lives of the Poets Weidenfeld & Nicolson 1998 ISBN 978-1781857014
16. «East Tennessee State University». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 18-ին.
17. Ruth Gurin Bowman|url = http://www.aaa.si.edu/collections/interviews/oral-history-interview-elizabeth-sparhawkjones-12378%7Ctítulo(չաշխատող+հղում) = Oral history interview with Elizabeth Sparhawk-Jones, 1964 Apr. 26|editorial = Archives of American Art, Smithsonian Institution|fecha = 26 de abril de 1964|fechaacceso = 28 de marzo de 2015}}
18. Barbara Lehman Smith|url = http://www.mdarrive.com/pdf/MDA0611BC.pdf%7Ctítulo(չաշխատող+հղում) = Search for Elizabeth Sparhawk-Jones|editorial = MD Arrive|fecha = junio de 2011|página = 34-36|fechaacceso = 28 de marzo de 2015|urlarchivo = https://web.archive.org/web/20150208152201/http://www.mdarrive.com/pdf/MDA0611BC.pdf%7Cfechaarchivo = 8 de febrero de 2015}}
19. http://www.earobinson.com/pages/HisLife.html%7Ctítulo(չաշխատող+հղում) = Edwin Arlington Robinson | A Brief Biography|editorial = Earobinson.com|fecha = 6 de abril de 1935|fechaacceso = 2 de marzo de 2014}}
20. D. H. Tracy (2008). "Review: Aspects of Robinson, Part 2". Contemporary Poetry Review. Consultado el 29 de marzo de 2015.

Արտաքին հղումներ

• Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն en Find a Grave-ում
• Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն, ամերիկացիբանաստեղծ (Gardiner Biblioteca)
• Robinson Bokardo.com
• Ռոբինսոնի պոեզիայի վերլուծություն Արխիվացված 2008-12-19 Wayback Machine Արխիվացված 2008-12-19 Wayback Machine
• Ռոբինսոնի սոնետների հավաքածու
• 9 de abril de 1916 artículo de New York Times por Joyce Kilmer։ Edwin Arlington Robinson Define Poesía; Una Lengua, Dice Poeta Bien Sabido, Aquello Nos Digo A través de Más o menos Reacción Emocional Algo Cuáles no Pueden Ser Dijo
• E.Un. Robinson: Un Poeta americano, 1869-1935, Una Visita Virtual de Robinson Gardiner, Maine
• Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն Academia de Poetas americanos.
• Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն Fundación de poesía.
• Trabajos por o aproximadamente Edwin Arlington Robinson en Archivo de Internet
• Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոնի երկերը en LibriVox (dominio público audiobooks)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդվին Առլինգտոն Ռոբինսոն» հոդվածին։