Աֆեթ Ինան

Այշե Աֆեթ Ինան կամ Աֆեթինան (թուրքերեն՝ Ayşe Afet İnan, նոյեմբերի 29, 1908(1908-11-29), Սալոնիկի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հունիսի 8, 1985(1985-06-08)^[1], Անկարա, Թուրքիա), թուրք պատմաբան և սոցիոլոգ։ Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրքի որդեգրած ութ աղջիկներից մեկն էր։

Աֆեթ Ինան թուրքերեն՝ Afet İnan
Ծնվել է	նոյեմբերի 29, 1908(1908-11-29) Սալոնիկի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 8, 1985(1985-06-08)[1] (76 տարեկան) Անկարա, Թուրքիա բնական մահով
Գերեզման	Ջեբեջի Ասրի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և  Թուրքիա
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, պատմաբան, սոցիոլոգ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Անկարայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	պատմություն
Պաշտոն(ներ)	պրոֆեսոր
Ալմա մատեր	Ժնևի համալսարան և Նոտր դամ դը Սիոն դպրոց
Տիրապետում է լեզուներին	թուրքերեն[2][3]
Հայր	İsmail Hakkı Uzmay?
Afet İnan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Աֆեթ Ինանը ծնվել է Իսմայիլ Հակկի Բեյի և Շևզանե հանըմի ընտանիքում^[4]՝ 1908 թվականին, Քեսենդիրի շրջանում (Պոլյորոզ, ներկայիս՝ Կասանդրա), Սալոնիկի Վիլայեթում^[5]։

Ընթացող Բալկանյան պատերազմների պատճառով նա և նրա ընտանիքը արտագաթել են Ադապազար։ 1913 թվականի մարտի 4-ին սկսել է հաճախել Ադապազարի միջնակարգ դպրոց։ Ապա նրանք տեղափոխվել են Անկարա, Միհալիչչիկ, Կարաոգլան, Բիգա։ Նրա մայրը` Շևզանե հանըմը, մահացել է տուբերկուլյոզից` 1915 թվականի մայիսի 15-ին։ Քանի որ նրա հայրն ամուսնանում է մի երտասարդ աղջկա հետ, Այշեն որոշում է դառնալ ուսուցչուհի և իր աշխատած գումարով առանձին ապրել^[6]։ Բիգայում գտնվելու ժամանակ հորից և նրա երկրորդ կնոջից ծնվում է նրա փոքր քույրը՝ Նազիհեն։ 1920 թվականին նա ավարտել է իր վեցամյա տարրական կրթությունը։ 1921 թվականին նրանք բնակություն են հաստատում Ալանյայում։ 1922 թվականին Էլմալիում ստանում է ուսուցչի որակավորում և նշանակվում է Էլմալի աղջիկների համար նախատեսված դպրոցի տնօրենի պաշտոնին։ 1925 թվականին ավարտել է Բուրսայի կանանց համար նախատեսված մանկավարժական քոլեջը և Իզմիրի միջնակարգ դպրոցում աշխատել է որպես ուսուցիչ։ Նույն տարվա հոկտեմբերին Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի Իզմիր կատարած այցի ժամանակ նրանք հանդիպել են։

Ձախից աջ. Ռուկիե (Էրկին), Սաբիհա (Գյոքչեն), Աֆեթ (Ինան) և Զեհրա Այլին՝ Մ. Ք. Աթաթուրքի որդեգրած դուստրերը:

Ապա 1925 թվականին Մուսթաֆան Աֆեթին ուղարկում է Լոզան, Շվեյցարիա՝ ֆրանսերեն սովորելու նպատակով։ 1927 թվականին Թուրքիա վերադառնալուց հետո նա ընդունվում է Ստամբուլի Նոտր Դամ դե Սիոն ֆրանսիական լիցեյը։ Լիցեյն ավարտելուց հետո նա նշանակվում է միջնակարգ դպրոցի պատմության ուսուցչուհու պաշտոնին։ 1935 թվականին Աֆեթ Ինանը դարձյալ մեկնում է Շվեյցարիա և 1936 թվականից մինչև 1938 թվականը սովորում է Ժնևի համալսարանում։ 1939 թվականին՝ ուսումն ավարտելուց հետո, նա սոցիոլոգիայի ոլորտում ստանում է դոկտորի կոչում։ 1950 թվականին դառնում է Անկարայի համալսարանի պրոֆեսոր։

Նա եղել է Թուրքական պատմական ընկերության համահիմնադիրն ու ղեկավար անդամը։

Ինանը մահացել է 1985 թվականի հունիսի 8-ին Անկարայում՝ թողնելով իր ամուսնուն և զավակներին։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
3. CONOR.Sl
4. Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, Remzi Kitabevi, 2005, 978-975-14-1065-8, p. 16. (թուրքերեն)
5. Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, p. 23.
6. İpek Çalışlar, Latife Hanım, ISBN Doğan Kitap, 2006, 978-975-293-478-8, p. 384. (թուրքերեն)

Մատենագրություն

• Medeni bilgiler ve M. Kemal Atatürk'ün el yazıları, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1969
• Atatürk'ten yazdıklarım, Ankara, 1969
• Recherches Sur les Caractéres Anthropologiques des Population de la Turquie, Genève, 1939
• Türk Amirali Piri Reis'in Hayatı ve Eserleri
• L'émancipation de la Femme Turque
• Eski Mısır Tarih ve Medeniyeti, 1956 (History of the Ancient Egypt)
• Biography Արխիվացված 2020-08-11 Wayback Machine (թուրքերեն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆեթ Ինան» հոդվածին։