Ավստրալիայի կենդանական աշխարհ

Ավստրալիայի կենդանական աշխարհը, ներառում է կենդանիների մոտ 200 000 տեսակ, որոնց մեծ մասն ունիկալ են։ Ավստրալիայում էնդեմիկ են կաթնասունների 83%-ը, սողունների 89%-ը, ձկների և միջատների 90%-ը և երկկենցաղների 93%-ը^[1]։

Շիկակարմիր կենգուրուն Ավստրալիայի խորհրդանիշն է և նրա զինանշանի տարրը

Կաթնասուններ

Ավստրալիայի կենդանական աշխարհը ներառում է կաթնասուների 379 տեսակ, այդ թվում՝ 159 պարկավոր, 76 չղջիկ և 69 կրծող։ Մայրցամաքում էնդեմիկ են մի քանի խմբեր և ընտանիքներ։

• Պարկավոր խլուրդների խումբ (Notoryctemorphia, 1 ընտանիք, 1 ցեղ և 2 տեսակ)
• Գիշատիչ պարկավորների խումբ (Dasyuromorphia)
• Միանցքանիների խումբ (Monotremata): Բադակտուցներ և եքիդնաներ
• Պարկավոր գայլերի ընտանիք (Thylacinidae), անհետացած է 1 տեսակ` պարկավոր գայլը կամ տիլացին (Thylacinus cynocephalus): Թասմանիա կղզի։
• Պարկավոր մրջնակերերի ընտանիք (Myrmecobiidae) 1 տեսակ Ավստրալիայում
• Վոմբատավորների ընտանիք (Vombatidae)
• Պարկավոր արջերի ընտանիք (Phascolarctidae): Կոալա կամ պարկավոր արջ (Phascolarctos cinereus):

Ավստրալիայի կաթնասունների լուսանկարներ

• 
  Տիլացին, անհետացել է 1936 թվականին
• 
  Կարճամռութ կենգուրու
• 
  Առույգ վալաբի
• 
  Կենգուրու դերբի
• 
  Հսկա կենգուրու, Macropus giganteus
• 
  Մեծ շիկակարմիր կենգուրու, Macropus rufus
• 
  Հսկա թևոտուկ, Pteropus vampyrus
• 
  Կոալա, Phascolarctos cinereus
• 
  Շիկակարմրաոտ առնետ
• 
  Թասմանյան սատանա, Sarcophilus harrisii
• 
  Եքիդնաներ, Ավստրիալական եքիդնա
• 
  Ճաղատ կուզու
• 
  Վոմբաթ, Vombatus ursinus
• 
  Պրոեքիդնա, Zaglossus bruijni
• 
  Բադակտուց, Ornithorhynchus anatinus

Թռչուններ

Ավստրալիայում բնակվում են ավելի քան 800 տեսակի թռչուններ, որոնցից մոտ 350-ը այդ կենդանաաշխարհագրական տարածաշրջանում էնդեմիկ են, ներառյալ Նոր Գվինեան, Նոր Կալեդոնիան (Կագու) և Նոր Զելանդիան (Կիվի)

Ավստրալիայի թռչունների լուսանկարներ

• 
  Էմու ջայլամ, Dromaius novaehollandiae
• 
  Մացառային երկարաոտ
• 
  Սաղավարտաքիթ կակադու, Callocephalon fimbriatum
• 
  Ծիծաղկոտ կուկաբարա, Dacelo novaeguineae

Սողուններ

Ավստրալիայի կենդանական աշխարհն ունի ավելի քան 950 տեսակ սողուններ^[2]։

Ավստրալիայի սողունների լուսանկարներ

• 
  Վիթխարի մողեսներ
• 
  Հսկա վարան
• 
  Կատարավոր կոկորդիլոս

Երկկենցաղներ

Ավստրալիայի տարածքում ներկայացված չեն պոչավոր ու անոտ երկկենցաղները։ Անպոչ երկկենցաղներն Ավստրալիայում կազմում են 216 բնիկ տեսակներ և մեկ ինտրոդուկցիոնավոր՝ եղեգի դոդոշ^[3]։

Ավստրալիայի երկկենցաղների լուսանկարներ

• 
  Արևելյան բանջո դոդոշ
• 
  Վառ կեղծ դոդոշ
• 
  Լեռնային ֆիլորիա

Ձկներ

Մուրեյան ձողաձուկ` Ավստրալիայի քաղցրահամ ջրում ապրող ամենամեծ ձուկը:

Ավստրալիայի ջրերում և շրջակա տարածքներում հայտնաբերվել է ավելի քան 4400 ձկան տեսակ^[4], որոնցից 90%-ը էնդեմիկ է։ Բայց միայն 170 տեսակն է ապրում քաղցրահամ ջրում։

Անողնաշարավորներ

Ավստրալիայի 200 000 կենդանատեսակներից գրեթե 96%-ը անողնաշարավորներ են, իսկ 90%-ը` միջատներն ու կակղամորթները։

Միջատների շարքում ամենամեծ բազմազանությամբ առանձնանում է բզեզների խումը, որն Ավստրալիայում ներկայացված է մոտավորապես 28 000 տեսակով (հիմնականում կոյաբզեզների և կուրկուլիոնոիդների ենթաընտանիքները)։ Թիթեռների (Lepidoptera) խումբն այստեղ ներկայացված է 20 816 տեսակներով, թաղանթաթևավորներինը (Hymenoptera)՝ 12 781 տեսակներով (այդ թվում՝ մրջյուններ՝ 1275 տեսակ և ենթատեսակներ^[5]։ Երկթևանիների խումբը կազմում է 7786 տեսակ։

Ավստրալիայում ակարների կենդանական աշխարհը (Acari) ներառում է 2700 տեսակ՝ 240 ընտանիքից (ըստ խմբերի՝ Astigmata՝ 330 տեսակ, Oribatida՝ 330, Prostigmata՝ 1270, Տզեր՝ 80, Holothyrida՝ 3, Mesostigmata՝ 675): Խոշորագույն ընտանիքներն են՝ Atopomelidae (98 տեսակ), Steganacaridae (63), Eriophyidae (49), Trombiculidae (114), Tetranychidae (54), Frythraeidae (102), Ixodidae (68), Laelapidae (147), Phytoseiidae (109) և Rhinonyssidae (90)^[6]:

Ավստրալիան հայտնի է բազմաթիվ էնդեմիկ սարդանմաններով։

Տաքսոնոմիկ խումբ	Նկարագրված տեսակներ	Տեսակների թվի գնահատում
Սպունգներ	1416	~3500
Խայթողներ	1270	~1760
Տափակ որդեր	1506	~10 800
Կարթաճիճուներ	57	~160
Կլոր որդեր	2060	30 000
Փափկամարմիններ	9336	~12 250
Օղակավոր որդեր	2125	~4230
Օնիխոֆորներ	56	~56
Խեցգետնանմաններ	6426	~9500
Սարդակերպեր	5666	~27 960
Միջատներ	58 532	~83 860
Փշամորթներ	1206	~1400
Այլ անողնաշարավորներ	2929	~7230
По данным: Williams et al. 2001.[1]

Ծանոթագրություններ

1. Williams, J. et al. 2001. Biodiversity, Australia State of the Environment Report 2001 (Theme Report). — CSIRO Publishing on behalf of the Department of the Environment and Heritage, Canberra. — ISBN 0-643-06749-3 .pdf(չաշխատող հղում — պատմություն, կրկնօրինակ)
2. The Reptile Database: Australia
3. «Frogs Australia Network». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
4. CSIRO. 2004. Standard Names of Australian Fish Արխիվացված 2016-05-03 Wayback Machine
5. Shattuck, S. and Barnett, N. 2001. Australian Ants Online Արխիվացված 2008-03-15 Wayback Machine, CSIRO Entomology
6. Halliday Robert B. (1998). Mites of Australia: A Checklist and Bibliography. CSIRO (Australia) Series: Monographs on invertebrate taxonomy; vol 5. Csiro Publishing. 1998. Pp.1870— 2842. ISBN 0-643-06370-6

Գրականություն

• Berra, T. M. 1998. A Natural History of Australia. — Academic Press. — ISBN 0-12-093155-9
• Walton, D. W. Ed. 1987. Fauna of Australia. Volume 1A. — Australian Government Publishing Service, Canberra. — ISBN 0-644-06055-7

Արտաքին հղումներ

• Australian Biological Resources Study Արխիվացված 2009-01-08 Wayback Machine(անգլ.)
• Australian Insect Common names Արխիվացված 2005-07-07 Wayback Machine(անգլ.)
• Australian Museum, Australia’s natural history museum(անգլ.)
• Numbers of Living Species in Australia and the World.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ավստրալիայի կենդանական աշխարհ» հոդվածին։