From Wikipedia, the free encyclopedia
Անդրեյ Պավլովիչ Լուպան (ռում.՝ Andrei Lupan, 2 (15) փետրվարի, 1912, Միգուլենի, Օրգեևի նահանգ, Բեսարաբիա, Ռուսական կայսրություն — 24 օգոստոսի, 1992, Քիշնև, Մոլդովայի Հանրապետություն), մոլդովացի խորհրդային գրող, հասարակական գործիչ։ Մոլդավիայի ԽՍՀ ժողովրդական գրող (1982), Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1982), ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր (1975)։
Անդրեյ Լուպան Andrei Lupan | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 2, 1912 կամ փետրվարի 15, 1912[1] |
| Ծննդավայր | Միգուլենի, Șoldănești District, Մոլդովա[2] |
| Վախճանվել է | օգոստոսի 24, 1992[3][1] (80 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Քիշնև, Մոլդովա |
| Մասնագիտություն | գրող, քաղաքական գործիչ և բանաստեղծ |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Քաղաքացիություն |  Մոլդովա,  ԽՍՀՄ և  Ռումինիա |
| Կրթություն | Ալեքսանդրու Իոան Կուզայի անվան համալսարան |
| Գրական ուղղություններ | Պրոլետկուլտ |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | «Ноша своя» «Մայրուղիներ» «Закон гостеприимства» |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն և Մոլդովայի գիտությունների ակադեմիա |
| Կուսակցություն | Ռումինիայի կոմունիստական կուսակցություն և ԽՄԿԿ |
| Պարգևներ |    և  |
| Ամուսին | Ռախիլ (Ռայա) Գերշևնա Կրիվորուկ |
 Andrei Lupan Վիքիպահեստում | |
Անդրեյ Լուպանը ծնվել է 1912 թվականի փետրվարի 2-ին (փետրվարի 15) Բեսարաբիայի Միգուլենի գյուղում (ներկայում՝ Մոլդովայի Հանրապետության Շոլդանեշտիի շրջան) գյուղացու ընտանիքում։
1930-ական թվականներին միացել է Բեսարաբիայի՝ ԽՍՀՄ-ին միանալու համար պայքարող մասսայական շարժմանը, դարձել Ռումինիայի Կոմունիստական կուսակցության (1933) ու Կոմունիստ երիտասարդների միության անդամ, մասնակցել է հեղափոխական շարժմանը։ Ընտրվել է Բեսարաբիայի Դեմոկրատական պաշտպանության բլոկի շրջանային կոմիտետի քարտուղար։
Ամուսնացել է Ռախիլ (Ռայա) Գերշևնա Կրիվորուկի հետ, ով նույնպես մասնակցում էր հեղափոխական շարժմանը[4]։
1941 թվականին՝ Մոլդովայի ԽՍՀ ձևովորումից հետո, ավարտել է Քիշնևի պետական գյուղատնտեսական ինստիտուտը։
Անդրեյ Լուպինի ստեղծագործությունները սկսել են տպագրվել 1932 թվականին։ Նրա ստեղծագործության մեջ իր արտացոլումն է գտել հեղափոխական շարժմանը մասնակցությունը։
Առաջին ժողովածուն՝ «Բանաստեղծություններ», հրատարակվել է 1947 թվականին։ Հեղինակը գրում է մոլդովական գյուղի կյանքի, ինչպես նաև պատերազմական տարիների իրադարձությունների մասին։ Այնուհետև լույս են տեսել «Вступление в балладу» (1954), «Мастер-созидатель» (1958), «Брат земли» (1959), «Закон гостеприимства» (1966) և այլ ժողովածուներ։ «Լույս» (1948) պիեսը նվիրված է մոլդովական գյուղի կոլեկտիվացման ժամանակ կատարված դեպքերին։ Լուպանը հեղինակել է նաև հուշագրություններ ու գրական-քննադատական հոդվածներ։ Մոլդովերեն է թարգմանել Ալեքսանդր Պուշկինի, Միխայիլ Լերմոնտովի, Նիկոլայ Նեկրասովի, Վլադիմիր Մայակովսկու, Ալեքսանդր Տվարդովսկու, Տարաս Շևչենկոյի և այլոց ստեղծագործությունները։
Անդրեյ Լուպանը եղել է Մոլդավիայի ԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս (1946—1962), ԽՍՀՄ Գրողների միության քարտուղար (1959-1971), ինչպես նաև ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի 4-5-րդ նստաշրջանի ու Մոլդավիայի ԽՍՀ 2, 3, 6 ու 7-րդ նստաշրջանների դեպուտատ։
Անդրեյ Լուպանը մահացել է 1992 թվականի օգոստոսի 24-ին Քիշնևում։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
