From Wikipedia, the free encyclopedia
Vyolans kont fanm anglobe tout konpòtman vyolan, sitou gason fè, endividyèlman oswa kolektivman, ki dirije kont fanm[1]. Vyolans sa yo gen ladan maryaj fòse, gwosès fòse oswa avòtman fòse, mutilasyon jenital, lapidasyon, defigire asid ak lòt asasina onè, esklavaj, agresyon seksyèl ak vyolans domestik, vyòl netwayaj etnik, trafik fanm, esklavaj seksyèl, privasyon tradisyonèl oswa politikman tolere de fondamantal. dwa moun ak libète nan kondisyon fanm yo.
Anplis trafik kriminèl ak vyolans espesifik nan sèten sosyete, alkòl ak adiksyon dwòg se faktè enpòtan ki lakòz vyolans sou fanm, an patikilye vyolans domestik[2],[3].
Asosyasyon charitab ak asosyasyon imanitè yo se sitou sa yo k ap mobilize jodi a an favè rekonesans ak pwoteksyon viktim pèsekisyon yo espesifik pou fanm[4].
Fanm Sèb ki soti nan Toplica ki montre mak yo nan tòti li pa sòlda Bulgarian, 1919
Anpil moun, kominote, òganizasyon imanitè oswa politik yo te fè efò pou denonse abi ki egziste oswa ki agrave sèlman paske yon moun fè pati sèks. Anjeneral se fanm ki viktim sa yo prezante kòm yon tandans kolektif oswa kiltirèl pou otorize oswa pouse kalite agresyon sa a, agresyon renouvlab.
Plizyè etid ak piblikasyon ki vize ekspoze sijè sa a bay piblik la an jeneral, yo patikilyèman angaje yo nan distenge ak mete aksan sou fenomèn nan diskriminasyon sèksis, ki se enkonpatib ak prensip yo nan Dwa Moun.
Konvansyon Konsèy Ewòp la sou prevansyon ak konbat vyolans kont fanm ak vyolans domestik endike ke tèm "vyolans sou fanm" dwe konprann kòm yon vyolasyon dwa moun, sèks ak yon fòm diskriminasyon kont fanm, epi li vle di tout zak sèks-. vyolans ki baze sou ki lakòz, oswa ki kapab lakòz, mal oswa soufrans pou fanm nan yon domèn fizik, seksyèl, sikolojik oswa ekonomik, ki gen ladan menas pou yo angaje yo nan zak sa yo, fòse oswa privasyon abitrè libète, kit se nan lavi piblik oswa prive[5]. [sous ensifizan].
Nasyonzini Fi enkli vyolans sou fanm nan yon nosyon ki pi jeneral sou vyolans ki baze sou sèks (GBV), ki poutan mete aksan sou ke "dezekilib pouvwa estriktirèl, ki baze sou sèks mete fanm ak tifi nan yon pozisyon ki mete yo nan pi gwo risk pou yo vin objè miltip. fòm vyolans”[6].
Vyolans ka okazyonèl, majinal ak devyann pandan pèsekisyon ap repete, sa ki lakòz pèsistans yap ogmante jiska yon menas, ki kapab anrasinen nan mekanis sosyal[7]. Nosyon pèsekisyon an, plis pase vyolans, fè posib pou lyen fenomèn nan ak kategori legal ki deja egziste nan domèn defans dwa moun fondamantal, dwa entènasyonal imanitè, dwa kriminèl entènasyonal ak dwa azil[8]. Sepandan, vyolans ak pèsekisyon ka menm jan ak relasyon pouvwa. Yon egzanp renouvlab se sa ki vize etabli dominasyon gason sou fanm[9], ki etid sèks yo vize mete ajou.
Foto pran pou yon kanpay kont vyolans sou fanm nan Brezil.
Men kontèks ki ka kache pèsekisyon ki gen rapò ak sèks, ak sèks fi a an patikilye:
Yon asasina onè se yon asasina ki fèt kont yon moun ki gen konpòtman ki te pèsekisyon te pote dezonore sou fanmi yo. Pifò nan viktim yo se fanm. Tipikman, se manm fanmi oswa kominote viktim nan komèt krim sa yo epi, kontrèman ak sa yo rele "krim pasyone", yo premedite. Nan sosyete kote yo komèt yo, yo konsidere yo kòm yon domèn "prive" ak jistis raman pouswiv ansasen yo.
Fanm rekonfòte yo: Vyòl fanm toupatou nan tan lagè yo tou lye ak konstriksyon sèks, epi tou rasis, ki tipikman itilize pou nòmalize rezèv fanm yo kòm pwostitye nan lame yo[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.