Borinaj

Borinaj se yon rejyon Bèljik nan rejyon Walon ki sitiye nan pwovens Hainaut, nan lwès ak sidwès vil Mons. Li pwolonje nan Fwontyè Franco-Bèljikik, nan pwent lwès Sillon Sambre-et-Meuse. Rejyon an se yon ansyen sit min ki te pwodwi yon fwa chabon nan afloraman an, patikilyèman nan Forè Charbonnière. Venn yo te pwolonje pi lwen pase fwontyè Franco-Bèlj la, ak sou bò franse a, chabon an te lokalize pi fon, sifas la te kouvri ak sediman siperyè. Teknoloji te tèlman evolye ke eksplwatasyon min chabon konsiderab te fè rejyon sa a youn nan bèso revolisyon endistriyèl la apre Angletè.

Borinaj

Rejyon wallonne

koodone yo	lat 50° 26′ nò lon , 3° 50′ ès

jewografi

Depi fizyon minisipalite yo an 1977, rejyon istorik la bay non li yon distri administratif ki gen ladan Mons epi yo rele Mons-Borinage. Distri sa a se 13 komin: Boussu, Colfontaine, Dour, Frameries, Hensies, Honnelles , Jurbise, Lens (Bèljik)Lens, Mons, Quaregnon, Quévy, Quiévrain ak Saint-Ghislain^[1],^[2].

Toponimi

Mo borain ateste omwen depi 17yèm syèk la. Anviwon 1645 nou jwenn nan Mons yon kay ki te gen siy "Aux trois borennes", e an 1655, yon rapò tribinal mansyone yon "kar de borain"^[3]. Borain se tou mansyone nan 1673 ak 1680 nan demann konsènan komès la chabon ak navigasyon sou Haine la. Zak konsesyon pou min chabon Bois-du-Luc ki gen dat 20 out ak 17 desanm 1685 fè fas ak itilizasyon ki te fèt nan Borinaj^[4].

Detay nan yon kat ki soti nan premye mwatye nan s-XVIII. Yo enkli non "Bourinaj" la

.

An 1789, chapit Sainte-Waudru te anboche "borennes" pou pote brik ki t ap itilize pou travay legliz Nimy^[3]. Sou yon kat jeyografik figire ki soti nan premye mwatye 18tyèm syèk la, rejyon sid Mons ki koresponn ak Borinage jodi a dekri kòm "Bourinnage kote yo jwenn chabon [sic. ]"^[5]. Antoine Gosse (1744-1794), yon istoryen ki soti Saint-Amand ki te viv nan 18yèm syèk la, te rapòte nan epòk li ke Borinage se yon tèm ki "dènyèman nou te itilize [...] pou deziyen peyi yo rete [Borains yo]", kenbe sepandan ke mo borain te gen plis ansyen orijin^[3]. Borain egziste tou kòm yon ti non. Etimoloji Borinaj se fènwa ak sijè a nan plizyè ipotèz.

• Resanblans fonetik fòm Bourinnage ak vèb 'bourrer' te kapab endike yon etimoloji komen. Mo sa a sanble tou ak vokabilè min. An 1926 yo te bay li siyifikasyon an: "Egzekite tamping nan yon twou eksplozyon"^[6]
• An 1805, borin te defini nan Nouveau Dictionnaire François-Anglois kòm "moun ki pran chabon ki sou tè a soti nan min la"^[7].

An 1850, Arthur Dinaux te gen rapò ak borain ak Bures nan rejyon Liège, yon pi ki te itilize pou fè ekstraksyon chabon. Borain la vin tounen "nonm ki travay nan biwo a"^[8]. Gonzalès Decamps demanti etimoloji sa a, li fè konnen bures yo te itilize nan lòt basen min san yo pa te parèt mo borains oswa borinage la, li fè remake tou ke minè Borinaj yo ta sèlman kòmanse. sèvi ak mo bure ki soti nan fen XVIII^e syèk^[4]. Ki te site pa Arthur Dinaux, Louis L'Évêque de la Basse-Moûturie pote ansanm, nan 19yèm syèk la, Borain soti nan Olandè boer (agrikiltè)^[8].

• An 1880, Eman Martin te sòti Borinage apati yon rasin jèrmanik, sa ki te pote li mòfolojikman ak leksikal pi pre Alman bohren, angle to bore ak Olandè booren, sa vle di. fouye^[9].
• Anviwon 1990, Pierre Ruelle te pwopoze lyen Borin ak mo Bourain, ki te ateste an 1680 nan Floreffe, ki t ap vin yon prè nan men boer Flamand, jan Louis L'Évêque te sijere. de Basse-Moûturie^[10]

Referans

1. Mons-Borinage, pòtal distri Mons.
2. Yon rejyon ki gen yon tradisyon endistriyèl: Mons - Borinage , Myriam Honorez, Bilten Sosyete Jeyografik Liège, 1994, p. 85.
3. Maurice-Aurélien Arnould., « Istwa Borinage », tradisyon vallon,‎ 1989, p. 24-26
4. Gonzalès Decamps, Memwa istorik sou orijin ak devlopman endistri chabon nan basen Couchant de Mons, Dequesne-Masquillier, 1879, p. 98
5. V. de Bauffe, « Fè kat jeyografik parèt pou wè, li te pran distans ki kòrèk la soti nan youn nan objè yo ak lòt la, epi li te make ak diferan pwojè wout pou transpò chabon soti Mons nan Tournay atravè Ath, trase pa Kolonèl V. de Bauffe. , nan premye mwatye 18yèm syèk la »
6. Carrières, plâtriers, carrières adwaz, Paris, Librairie J.B. Baillière et Fils, 1926
7. Nouvo Diksyonè Fransè-Angle & Angle-François, vol. 1, London, Cadell & Davies, 1805
8. Arthur Dinaux, Achiv istorik ak literè nan Nò Lafrans ak Sid la nan Bèljik, Valenciennes, Bureau des Archives, rue de la Nouvelle Hollande, 7 bis, 1850, p. 127
9. Eman Martin, « Kisa Borinage vle di ak kote mo sa a soti », Le Courrier de Vaugelas,‎ 15 janvye 1880, p. 5 (https: //books.google .be/books?id=YYI-AAAAYAAJ)
10. Non lari Louvain-la-Neuve: yon nouvo vil nan Wallonie: modènite ak rasin, 1999 (ISBN 2-9600072-2-0 ak 978-2-9600072-2-0, OCLC 52004366)