VIH ak SIDA an Ayiti
From Wikipedia, the free encyclopedia
VIH ak SIDA an Ayiti
Viris iminodefisyan imèn (VIH), se ajan patojèn ki lakòz sendwom iminodefisyan aki a (SIDA). Enfeksyon sa a lakòz kò moun la paka goumen ak lòt enfeksyon yo. Nan tout zòn oksidantal la, se nan peyi Dayiti ou jwenn plis moun ki enfekte ak viris sa a, kidonk se youn nan pi gwo epidemi nan peyi a. Nan karayib la, peyi Dayiti reprezante 48% moun enfekte ak VIH, ki se 2 fwa plis nan peyi Sendomeng e 4 fwa plis nan peyi Jamayik.[1]
Fanm kou gason ka gen VIH, men nan peyi Dayiti, se jèn ak fanm yo ki pi enfekte, se yo tou ki atrape viris la pi fasil. Enfeksyon sa kapab lakòz gwo dega sou sante moun la, maladi SIDA a kapab grav anpil pou moun lan. Viris ki bay VIH la se yon retwoviris ki atake defans kò a. Gen prekosyon ou ka pran, pou pa atrape viris la. Moun ki enfekte yo, ka viv lontan e byen ak tout viris la nan san yo, si yo pran medikaman yo nomalman.
Nan peyi Dayiti yo bay medikaman (ARV) yo gratis. Malgre tout efò Ministè Sante Piblik (MSPP) fè pou bese kantite moun k ap enfekte yo ak pou tretman a, nivo edikasyon moun yo, ak inyorans yo sou koze VIH/SIDA a, rete on gwo defi pou Leta.
Nan gouvènman Ayisyen a, "Programme National de Lutte contre le Sida" (PNLS) gen responsabilite pou l’ kontwole epidemi maladi a, epi jere tout entèvansyon ak aktivite ki gen rapò ak VIH/DIDA sou teritwa a. "President's Emergency Plan for AIDS Relief" (PEPFAR) ki se pwogram nasyonzini a ki responsab koze VIH/SIDA a, ak "Fonds mondial de lutte contre le sida, la tuberculose, et le paludisme" (FMSTP) se de pi gwo enstitisyon entènasyonal ki bay èd teknik, lajan, zouti pou fè tès yo ak medikaman ARV yo nan peyi Dayiti.