Škódow (Halštrowska Hola)
wotbagrowana wjes blisko Złeho Komorowa From Wikipedia, the free encyclopedia
Škódow[1] (hornjoserbsce tež Škodow; němsce Scado) bě delnjołužiska wjes we Wojerowskim wokrjesu. Wjes bu w lěće 1964 za Košynsku brunicowu jamu wotbagrowana, při čimž dyrbjachu so po hamtskich ličbach 240 wosobow přesydlić, zwjetša do bliskeje Košyny, Złeho Komorowa a Lubuša.
Po Škódowje pomjenowany je dźensa tak mjenowany „bydlenski přistaw“ z płuwacymi chěžemi při Lejnjanskim jězorje.
Wjes ležeše we Łužiskej holi něhdźe wósom kilometrow wuchodnje Złokomorowskeho stareho města a jedyn kilometer sewjernje Lejnoho při Złokomorowskej Młynskej hrjebi, promjenju Čorneho Halštrowa. Běše na třoch bokach wobdata wot lěsa. Mjez Škódowom a Lejnom běžeše wot lěta 1815 zarjadniska hranica mjez Braniborskej a Šleskej. Mjeztym zo słušeše Škódow do Kalawskeho wokrjesa w knježerstwowym wobwodźe Frankobrod/Wódra, bě Lejno dźěl Wojerowskeho wokrjesa, kotryž přisłušeše knježerstwowemu wobwodej Lěhnica. Po Druhej swětowej wójnje bu Škódow do Wojerowskeho wokrjesa přerjadowany.
Susodne sydlišća běchu Košynka na zapadźe, Parcow (†) na wuchodźe, Lěska a Zasrjew (†) na sewjeru kaž tež Lejno, Ptačecy a Lubuš na juhu. Na městnje něhdyšeje wsy nadeńdźe so dźensa Lejnjanski jězor.
Prěnje pisomne naspomnjenje jako Schkada pochadźa z lěta 1410. Serbske słowo „škoda“, z kotrehož bu wjesne mjeno wotwodźene, pochadźa prěnjotnje z němčiny. Tule bu pak němske mjeno wot serbskeho wotwodźene. Tute poćahuje so pak na połoženje chuduškeje wjeski na njepłódnej pódźe, pak na wosobowe mjeno Škoda. Ležownostne knjejstwo w Škódowje wukonješe ryćerkubło we wsy, kotrež běše wot 1792 hač do Prěnjeje swětoweje wójny we wobsydstwje swójby Nadeborn a bu potom wot Ilse Bergbau-AG přewzate, kotrejž słušeše mjeztym wjetši dźěl wsy a ratarskich płonin.
Cyrkwinsce słušeše Škódow hač do lěta 1876 do Złokomorowskeje wosady a bu w tutym lěće přefarowany do Lejnoho, sprěnja dla wo wjele krótšeho puća a zdruha dla serbskich božich słužbow, kotrež so tamle hišće husćišo wotměwachu.
Wot 1961 słušeše dotal samostatna gmejna do susodneho Lejnoho.[2]
Wobydlerstwo
Po Mukowej statistice měješe Škódow srjedź 1880tych lět 142 wobydlerjow, kiž rěčachu wšitcy serbsce.[3] Samo wobsedźer ryćerkubła rozumješe a rěčeše po Mukowych podaćach trochu serbsce. Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 – někotre lěta do wotbagrowanja – hišće serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot 17,8 %.[4] Mjez nimi běchu hišće štyri serbske dźěći a młodostni; dźesać žonow nošeše hišće serbsku drastu Wojerowskich kónčin.
Najwjetšu ličbu wobydlerstwa měješe wjes w lěće 1925, jako bydlachu tule 265 ludźi.
- Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, str. 261–265, ISBN 978-3-7420-1623-2.
- Margarete Donath: Kindheitserinnerungen aus Scado (seit 1917). W: Lětopis C 24 (1981), str. 85–116.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
