Arnošt Černik

Arnošt Černik (němsce Ernst Tschernik; * 12. junija 1910 w Slepom, † 27. februara 1988) bě serbski wučer, wědomostnik a statistikar.

Wón narodźi so w lěće 1910 jako najmłódši syn ludoweho herca Kita Černika a Hany rodźeneje Hančojc do serbskeje chěžkarskeje swójby w Slepom, hdźež tež do ludoweje šule chodźeše. Wot 1925 do 1930 studowaše na namjet profesora Alfonsa Parczewskeho, kiž tehdy w Slepom poby, na wučerskim seminarje w Ostrzeszówje pola Wrócławja. Hač do lěta 1934 skutkowaše jako wučer na wjacorych pólskich dwurěčnych zakładnych šulach. Po nawróće do Němskeje dyrbješe w Berlinje abituru nachwatać, dokelž so pólska matura tu njepřipózna. Studowaše tam a pozdźišo w Kralowcu prawniske a statne wědomosće a zakónči studij w lěće 1940 jako diplomowy ludowy hospodar.

Po Druhej swětowej wójnje steješe najprjedy na čole hospodarskeho wotrjada Domowiny, doniž so w Poznanju na polu statistiki a ekonomiskeje geografije dale njeskwalifikowa. W meji 1947 narěči při zetkanju ze zastupnikami pólskeho knježerstwa hromadźe z Wójćechom Kóčku problematiku němskorěčnych ćěkańcow z wuchodnych stronow Němskeje a jich negatiwny wliw na substancu serbskeje rěče a kultury we Łužicy. Wicepremierej a zdobom ministrej za wróćo zdobyte krajiny, Władysławej Gomułce, přepodaštaj memorandum Domowiny, w kotrymž wabjachu za samostatnosć Serbow. W septembrje 1948 dyrbješe so kaž Pawoł Cyž a Anton Nawka po rozsudźe Domowiny do Łužicy nawróćić. 1950 promowowaše wo hospodarskim a demografiskim połoženju we Łužicy. 1950/51 běše z wučerjom na nowozałoženej Serbskej wyšej šuli w Budyšinje. W lětomaj 1954/55 přewjedźe jako sobudźěłaćer Domowiny resp. Instituta za serbski ludospyt wobšěrnu demografisko-statistisku zběrku w Hornjej a Delnjej Łužicy, zo by ličbu Serbow wuslědźił. Tajke slědźenje bě před nim prěni raz Arnošt Muka we 1880tych lětach přewjedł. Jeho wuslědki buchu wot Černika systematisce zjimane a w lěće 1954 jako kniha wudate. Wuslědki Černikoweje statistiki sameje so w NDRskich časach z politiskich přičin oficielnje njewozjewichu, dokelž běchu po jeho ličenju jenož hišće něhdźe 81.000 Serbow. Hač do lěta 1958 bě Černik ze zamołwitym za wotrjad krajowěda/demografija w Instituće za serbski ludospyt. Wot 1959 bydleše w Berlinje.

Arnošt Černik bě nan dźowki a dweju synow.

Literatura

• Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. [wuslědki Mukoweho slědźenja]
• Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Domowina-Verlag, Bautzen 1995. [wuslědki Černikoweho slědźenja jako přiwěšk]

Žórle

• Piotr Pałys: Přinošk k biografiji Arnošta Černika. W: Rozhlad 2/2014 [lětnik 64], str. 34–37.
• Irena Šěrakowa: Što je znate wo dr. Arnošće Černiku? W: Rozhlad 12/2013 [lětnik 63], str. 30–33.