ઝેર
From Wikipedia, the free encyclopedia
જીવવિજ્ઞાનના સંદર્ભમાં વાત કરીએ તો, ઝેર એવા પદાર્થો છે જેના કારણે શરીરતંત્રમાં ખામી સર્જાઇ શકે, જ્યારે જીવતંત્ર[1] દ્વારા ચોક્કસ માત્રામાં તેને ગ્રહણ કરવામાં આવે છે ત્યારે, અણુમાં રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાના કારણે કે અન્ય ક્રિયાઓના કારણે જીવતંત્રોમાં ખામી સર્જાય છે. કાયદાકીય રીતે, જોખમી રાસાયણોને, જોખમી રસાયણ અને પ્રમાણમાં ઓછાં ઝેરી રસાયણોને "હાનિકારક" કે "દાહક" એવી શ્રેણીમાં મુકવામાં આવે છે, અથવા તો કોઇ પણ શ્રેણીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં નથી આવતા. ઔષધ વિજ્ઞાનમાં (ખાસ કરીને પશુચિકિત્સા) તથા પ્રાણીશાસ્ત્રમાં ઝેરને જૈવિક વિષ અને સાંપના ઝેરથી વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. જૈવિક વિષ એક એવું ઝેર છે જે પ્રકૃતિમાં કેટલાક જૈવ કાર્યોથી ઉત્પન્ન થાય છે, અને સાંપના ઝેરને મોટાભાગે જૈવિક વિષ તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે, જે બચકાં કે ડંખ દ્વારા શરીરમાં નાંખવાથી તેની અસર બતાવે છે, જ્યારે અન્ય ઝેરોને વિશિષ્ટ પદાર્થો તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરાય છે, જે શરીરના બાહ્ય સ્તર જેવા કે ચામડી કે આંતરડા દ્વારા શોષવામાં આવે છે.