ઝેનોન એ એક રાસાયણિક તત્વ છે જેની સંજ્ઞા Xe છે અને અણુ ક્રમાંક ૫૪ છે. આ એજ રગહીન, ભારે, ગંધહીન નિષ્ક્રીય વાયુ છે. ઝેનોન પૃથ્વીના વાતાવરણમાં વિરલ પ્રમાણમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે.[1] સામાન્ય સ્થિતિમાં આ તત્વ નિષ્ક્રીય હોય છે પણ અમુક રાયણિક ક્રિયામાં ભાગ લઈ તે ઝેનોન હેક્ઝાફ્લોરોપ્લેટીનેટ બનાવે છે. જે સર્વ પ્રથમ કૃત્રિમ સંયોજીત વાયુ સંયોજન છે. [2][3][4]
પ્રાકૃતિક રીતે મળી આવતો ઝેનોન નવ સ્થિર સમશાનિકો ધરાવે છે. આના ૪૦ સસ્થિર સમસ્થાનિકો છે જેઓ કિરણોત્સારી સડણ કે ખવાણ પામે છે. ઝેનોનના સમસ્થાનિકિય ગુણોત્તરો સૌર મંડળનો ઇતિહાસ સમજવા મદદ કરે છે.[5] ઝેનોન - ૧૩૫ સમસ્થાનિક નાભિકીય ખંડન દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે અને અણુ ભઠ્ઠીમાં ન્યૂટ્રોન શોષક તરીકે તે વપરાય છે.[6]
ઝેનોનનો ઉપયોગ ફ્લેશ લેમ્પ બનાવવા માટે થાય છે. [7] અને ઝેનોન તણખા (આર્ક) લેમ્પ,[8],અને સામાન્ય શરીરનો ભાગ ને અચેતન બનાવવા [9] અને અવાહક વાયુ ઢાલ બનાવવા માટે ક્રિપ્ટોન સાથે થાય છે. સૌ પ્રથમ લેસર માટે આ તત્વનો ઉપયોગ થાય છે. આ સાથે તેનો ઉપયોગ રાસાયણિક રીતે નબળા હ્ય તેવા ભારે સંયોજનો બનાવવા માટે અને અવકાશયાનમાં આયન ધકેલવા માટે થાય છે.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
