Ginéa, héra tee hína Tavakuairetã Ginéa (hyãsiañe'ẽme: République de Guinée), ha sapy'apy'a hérava Ginéa-Konakri oñembojuavy hag̃ua umi tetã ambuégui, upe tetã ijykegua Ginéa Mbisáu ha Ginéa Ekuatógua, ha'e peteĩ tetã hekosãsóva Áfrika kuarahyreiképe, ymaguare ojeikuaa ku tetã Ginéa Hyãsiagua réra ramo. Ijerére ojejuhu pe tetã Ginéa Mbisáu ha Senegal yvate gotyo, Mali yvate ha yvate kuarahyresẽ ngotyo, Marfil Rembe'y ñemby kuarahyresẽ ngotyo, Livéria ñemby gotyo ha kuarahyreike gotyo ojejuhu Sierra Leona.
Tavakuairetã Ginéa | ||||
---|---|---|---|---|
Ginéa | ||||
| ||||
Tetã ñe'ẽ akã: Travail - Justice - Solidarité (hyãsiañe'ẽme: «Mba'apo - Tekojoja - Jekupyty») | ||||
Tetã Momorãhéi: Liberté (hyãsiañe'ẽme: «Tekosãso») | ||||
Tavusu (ha táva tuichavéva) | Konakri | |||
Ñe'ẽ tee | Hyãsiañe'ẽ (tee) | |||
Tetãygua réra | Gineagua | |||
Tekuái reko | Tavakuairetã mburuvicharapépe | |||
Tendota Sãmbyhyhára peteĩha |
Mamady Doumbouya | |||
Tetã Amandaje | Asamblea Nacional de Guinea | |||
Sãso - arange |
Hyãsia pegua 2 jasypa ary 1958 | |||
Yvy apekue | Ñemoĩha 79.º | |||
• Opaite | 245857 [1] km² | |||
• Y (%) | Imichĩeterei | |||
Tembe'y | 3399 km | |||
Y rembe'y | 320 km | |||
Yvyty yvatevéva | Monte Nimba | |||
Ava hetakue | Ñemoĩha 74.º | |||
• Hetakue | 11 628 972 hab. | |||
• Typy'ũ | 47,3 hab./km²* | |||
PIB (PPA) | Ñemoĩha 149.º | |||
• Opaite (2016) | US$ 16.214 sua | |||
• Per cápita | US$ 1.394 | |||
IDH (2015) | 0,414[2] (183.º) – Ivai | |||
Viru | Franco guineano (GNF) | |||
Ára | GMT | |||
• Arahakúpe | ndorekói | |||
ISO Jehero | 324 / GIN / GN | |||
Tetã renda tee Ñandutíme |
.gn | |||
Tetã pumbyry papapy |
+224 | |||
Tetã puhoe papapy |
3XA-3XZ | |||
COI Jehero | GUI | |||
Opaite Tetã Yvýgui | ||||
[editar datos en Wikidata] |
Ginéa oñemohenda poapy tetãvore rehe ha umíva oñemohenda jey 33 táva.[3] Konakri ha'e Ginéa itavusu.
Umi 10.000.000 Ginéa retãygua oiko 24 te'ýi ymaguare guive oñombojuavýva. Umi te'ýi tuichavéva ha'e n´ko, amo 40 % Ginéa retãygua pegua, te'ýi fula, amo 30 % ha te'ýi susu, amo 20 %. Ginéa ha'e tetã haimete oĩmbáva Islã rapépe (85 %) ha Ginéa ñembýpe, umi ka'aguy guasúre, ojejuhu heta oĩva Hesu rapépe avei.
Ginéa ijapekuére heteite kuarepoti porã oĩ, itaju ha itavera. Oñeñemúnte koga'a ha opaichagua kuarepoti oñemosẽva yvýgui.[4] Ginéa hína ne'ĩra oñemoporãite, Ginéa retãygua oiko mboriahúpe (amo 60 % Ginéa retãygua pegua).
Hyãsiañe'ẽ ha'e Gynéra retã ñe'ẽ tee ha ñe'ẽ ojeipuruvéva mbo'ehaópe, tetã rekuái atyvetépe, ñemomarandúme ha ambuéva. es la lengua oficial de Guinea y es el lenguaje más usado en las escuelas, la administración, los medios de comunicación y las fuerzas de seguridad. Oñeñe'ẽramo jepe peteĩ ñe'ẽ ambuéva opaite 24 te'ýi imbytépe.
Ginéa retãme oiko upe mba'asy isarambíva évola 2014 pegua, Livéria ha Sierra Leona ndive, amo 4500 tapichakuéra omano ã mbohapy retãme.[5]
Mandu'apy
Joaju
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.