Tesa

Tesa ha'e mymba ha yvypóra rete pehẽngue apu'áva tesape oñandukuaáva, hováre ojejuhúva. Tesáre oike tesape ha umi tajyapỹi (neuróna) rupive ojegueraha umi mba'e oikóva tesápe ojehesapévo, upéicha apytu'ũ ohechakuaa. Opaite mymba ha umi oikovéva apytépe 97% hesáva.^[1] Umi mymba okambúva hesa mokõi, tymbachu'i hesa hetáva, upéicha avei umi ñandu'i, japeusa, heta pira ha mymba ambuéva ýpe oikóva.

Yvypóra resa

Yvypóra resa

Yvypóra hesa mokõiva, ohechakuaa porãite, ojekuaáramo jepe oĩha tesape ambuéva yvypóra ndohechakuaái. Yvypóra resa ipehẽngue hetáva:

• Tesahoja: pehẽngue tenondeguáva, mba'e ahoja hesatĩva omo'ãva tesa ra'ỹi ha tesa'ỹi mbyte.
• Tesa'ỹi mbyte: mba'e apu'a hũva yvypóra resa mbytépe oĩva, ohasahápe tesape.
• Tesa ra'ỹi: mba'e apu'a sa'y orekóva, ojejuhúva tesa'ỹi mbyte jerére. Oĩ isa'y opaichagua, ha'éva marrõ, hovy ha hovyũ. Oñangarekokuaa mbovy tesape oike tesápe.
• Tesa morotĩngue: mba'e apu'a morotĩva oĩva tesa ra'ỹi jerére.
• Tesa mba'e resatĩ: mba'e ahoja pererĩva oĩva tesahoja kupépe.
• Rretína: ojejuhuhápe umi tekoveapỹi omoambuekuaáva tesape, upéicha oiko umi mba'e ikatúva ojegueraha tajygue rupive og̃uahẽ meve apytu'ũme.
• Tajygue techarã: tajygue ombojoajúva yvypóra resa ha iñapytu'ũ.

Mandu'apy

1. Land M.F. & Fernald R.D. 1992. „The evolution of eyes“. Annual Review of Neuroscience, 15, 1–29 (1992). DOI:10.1146/annurev.ne.15.030192.000245. ISSN 0147-006X. PMID 1575438.