From Wikipedia, the free encyclopedia
Mano ha'e tekove paha; mba'e ndaikatúiva oñemboguevi ojehúva opávo oimeraẽ tekove rete ñemboguata omomba'apóva peteĩ oikovévape.[1] Oikovéva retekue oñepyrũ oñembyai omano riremi.[2] Opaite umi oikovéva sapy'ánte ha ojejoko'ỹre omanokuaáta. Oĩ umi oikovéva, ha'eháicha medúsa nomanóiva (Turritopsis dohrnii), nomanói itujaitévo, hákatu omanokuaa gueteri ambueháicha ndaha'éirõ itujaitégui.[3] Peteĩ mba'e ndojehechakuaáiva peteĩ oikovéva ramo, ha'eháicha peteĩ víru, ikatu oñehundipa térã oñemboguete ha katu ndaikatúi ja'e omanoha, peteĩ víru ndojehechakuaáigui peteĩ oikovéva ramo.[4]
Sa'ary XXI ñepyrũ jave, ojeipapa amo 56 sua tapicha omanóva ary ha ary. Hetave omano iñe'ãrasýgui, ápe oĩ umi mba'asy ombyaíva ñande korasõ ha omopa'ãva ñande ruguy rape.[5] Yvypóra ombopukukuaa hekove pukukue, ndaha'éiramo jepe opa árape guarã, ho'u porãitévo, oguejývo caloria ha ojetepysóvo.[6]
Ojehechakuaáma hasyha jaikuaaporã hag̃ua omanoite peteĩ tapicha. Ñepyrũme, ojehechakuaa omanoha peteĩ tapicha naipytuhẽvéirõ ha iñe'ã ndaipuvéima, kóva hína ojehechakuaa gueteri mano clínico ramo.[7] Upéicharõ jepe, ojeguerojera rire ñemoingove jey ñe'ã ha ñe'ãvevúi ñemomba'apo rupive (RPC, héra karaiñe'ẽgui: reanimación cardiopulmonar) sapy'ánte oñemboguevikuaa upe mano clínico, ojeguerekóramo opa mba'e tekotevẽva ñemoingove jeyrã.[8] Apytu'ũ mano oiko porãve oñemyesakã hag̃ua omanópa peteĩ tapicha, hákatu nde'iséi peteĩ mba'e añónte. Oĩ he'íva oñemboguete va'erãha opaite apytu'ũ rembiapo. Oĩ ambue oguerovia oĩramo jepe apytu'ũ rembiapo michimĩ, okañypáma tapicha mandu'a, rekotee ha jepy'amongeta, ha upéva noñemboguevikuaái, upéicharõ ojehechakuaa va'erã omanohague.[9] Leikuéra he tekome'ẽ kuatiápe sapy'apy'a ojeiporu ko apytu'ũ mano omyesakã hag̃ua mano.[10] Jepivénte ojejuhu va'erã mba'érepa omano, ha upévare oñeikytĩ va'erã omanóva retekue ha oñehesa'ỹijo va'erã mba'épa ojehecha.
Heta arandupy ha jeroviapy oguerovia oĩha mano rire tekove ikatuhápe oiko oñembohovakéva mba'épa ojapo tapicha hekovépe, imarangatúrõ térã iñañárõ. Upéicha avei ojehecha opaichagua ogueromandu'áva omanóvare ha oñangarekóva hetekuére, taha'e ha'éva oñembyatývo hapichakuéra oñoty térã ohapy hag̃ua hetekue.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.