From Wikipedia, the free encyclopedia
Unha bóla é unha pequena esfera de vidro, alabastro, cerámica, arxila, metal,[1] cristal, aceiro, pedra, mármore,[2] madeira ou porcelana[3] que se emprega en diversos xogos infantís. Tamén se denominan así algúns xogos en que se utilizan as bólas.[4] Estes xogos son practicamente universais, e aínda que existen moitas variantes, a esencia é case sempre a mesma: lanzar unha ou varias bólas para intentar aproximarse a outras ou a buratos obxectivo. Cando se gaña unha man adoitan tomarse as bólas do outro xogador ou dos xogadores contrarios.[1]
Ademais de como xogo, as bólas empréganse para uso industrial, sendo principalmente utilizadas no interior dos envases de aerosoles e en rodamentos.[5]
Se ben non se coñece o verdadeiro orixe das bólas e son xogos tradicionais, a súa orixe aparentemente se remonta ata o antigo Exipto e á antiga Roma.[6] En efecto, atopáronse bólas na tumba dun neno exipcio de arredor do ano 3000 a.C. En Creta, pola súa banda, os nenos xogaban con bólas feitas a partir de materiais preciosos. Outros materiais empregados na antigüidade son os ósos de olivas, abelás ou castañas. Ata principios do século XX, algunhas aínda estaban feitas de pedra.[1] A principios do século XX, atopáronse pequenas esferas de pedra de aproximadamente do 2500 a.C., identificadas polos arqueólogos como bólas en escavacións preto de Mohenjo-daro, nun lugar asociado á civilización do val do Indo.[7] Menciónanse na literatura romana como no poema "Nux" de Ovidio. A súa popularidade estendeuse ata a idade media.[1] As bólas chegaron a Gran Bretaña, importadas dos Países Baixos, durante a era medieval.[8]
En 1503 o concello de Nürnberg, Alemaña, limitou o xogo das bólas a un prado fóra da cidade.[9]
Non se sabe onde se fabricaron por primeira vez as bólas.[10] Un soprador de vidro alemán inventou un dispositivo para facer bólas en 1846.[11]
En América, crese que o costume das bólas se estendeu desde Europa.[12] Non obstante, tamén existen indicios que apuntan a que puideron empregarse na América precolombiana.[3] O xogo fíxose popular nos Estados Unidos e noutros países.[13] As primeiras bólas de xoguete fabricadas en masa (arxila) nos Estados Unidos fabricáronse en Akron, Ohio, por S. C. Dyke, a principios da década de 1890. Algúns dos primeiros mármores de vidro producidos nos Estados Unidos tamén foron fabricados en Akron, por James Harvey Leighton. En 1903, Martin Frederick Christensen, tamén de Akron, fixo as primeiras bólas de vidro fabricadas mediante unha máquina patentada por el. A súa compañía, The M. F. Christensen & Son Co., fabricou millóns de bólas ata que cesaron as súas operacións en 1917. A seguinte compañía estadounidense en entrar no mercado do mármore de vidro foi Akro Agate. Esta empresa foi creada por Akronites en 1911, mais situada en Clarksburg, Virxinia Occidental.[14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
