Pico Sacro

O Pico Sagro, chamado modernamente Pico Sacro e coñecido na antigüidade como monte Ilicino e Mons Sacer,^[1] está situado no concello de Boqueixón, na parroquia da Granxa.^[2]

Pico Sacro

Tipo	montaña
Localización
Continente	Europa
División administrativa	Boqueixón, España
42°48′26″N 8°26′48″O
Cordilleira	Macizo Galaico
Características
Altitude	490 m

Descrición

No cume existen unha ermida, unha cova con varias entradas, os restos dun castelo medieval e un vértice xeodésico.

O monte é un filón de cuarzo de 533 m de altura, illado doutras montañas.^[3] O cume está dividido por unha fenda, posibelmente artificial, chamada Rúa da Raíña Lupa,^[4] desde alí vense os cimentos dunha pequena fortaleza, reconstruída polo arcebispo de Compostela Alonso II de Fonseca en 1473.^[5]

Poucos metros por baixo da cima está a ermida de San Sebastián, fundada no século X e restaurada en varias ocasións. O 20 de xaneiro celébrase unha romaría neste lugar.^[6]

Unha cova estreita e profunda atravesa o pico, lugar que segundo a tradición xacobea era unha das entradas ao inferno. A Vía da Prata, chamado ás veces camiño seabrés ou mozárabe, bordea a aba do pico.^[7]

Lendas

Mapa sobre a lenda xacobea da translación en Historia del Apostol de Iesus Christo Sanctiago Zebedeo (1610), de Mauro Castellá Ferrer, no cal aparece o Pico Sacro.

Na mitoloxía galega, a Raíña Lupa mandou os discípulos do apóstolo Santiago ó Pico Sacro (Mons Illicinus tal como se recolle no códice Calixtino)^[8] para que construísen un sepulcro para o apóstolo, sen saber estes que no lugar estaba a cova do Inferno, e que alí vivía un dragón.

A uns 2 km ao SE do pico atopamos unha capela dedicada a Santiago coñecida como "de Santiaguiño" e unha fonte do século XVII que narra o encontro dos discípulos de Santiago co dragón do Pico Sacro.^[9]

Cando o ergotismo (fogardente ou lume de Santo Antón) inzaba Galicia, había o costume de que os doentes fosen ó Pico Sacro e, tras facer no cume unha ofrenda dun pan, rezaban a seguinte oración:

Pico Sagro, Pico Sagro,

que te consagróu o bendito Sant-Iago,

líbrame deste fogo airado,

pola intercesión de la Virgen María,

un Padre-nuestro e un Ave María.

Ou, simplemente: "Pico Sagro, Pico Sagro, sáname do mal que eu trago".

Vicente Risco, que supón que este ensalmo data do século XIII, fai fincapé no feito de que non se dirixe a santo ningún, senón ó monte mesmo, como se este puidese escoitar e sandar^[10].

Galería de imaxes

• 
  Vista do Pico Sacro desde o pé.
• 
  Vista do pico desde o pé
• 
  Vista desde o pé
• 
  Vértice xeodésico
• 
  Panorama polar do Pico Sacro
• 
  Vista da crista do Pico Sacro desde o cume, cos cimentos do castelo en primeiro plano.
• 
  Cume do pico
• 
  Gabia denominada Rúa da Raíña Lupa, que divide o cume do pico.
• 
  Cova do Pico Sacro, acceso Norte.
• 
  Cova do Pico Sacro, acceso occidental, situado máis preto da cima.
• 
  Ermida de San Sebastián do Pico Sacro.
• 
  Fonte do Santiaguiño en San Pedro de Vilanova (Vedra), onde se narra o encontro co dragón.