Paul J. Crutzen

Paul Jozef Crutzen, nado en Ámsterdan (Países Baixos) o 3 de decembro de 1933 e finado o 28 de xaneiro de 2021, foi un químico holandés, gañador do premio Nobel de Química en 1995 polas súas investigacións sobre a incidencia do ozono na atmosfera.

Paul J. Crutzen

(2010)
Biografía
Nacemento	3 de decembro de 1933 Ámsterdam, Países Baixos
Morte	28 de xaneiro de 2021 (87 anos) Maguncia, Alemaña
Educación	Universidade de Estocolmo - meteoroloxía (–1973) Ignatius Gymnasium
Director de tese	Bert Bolin (en)
Actividade
Campo de traballo	Química atmosférica (pt) , meteoroloxía e Ozonosfera
Lugar de traballo	Ámsterdam Maguncia San Diego
Ocupación	químico, administrador acadêmico (pt) , meteorólogo, climatólogo, enxeñeiro, profesor universitario, investigador
Período de actividade	1980 - 2019
Empregador	Instituto de Química Max Planck (pt) (1980–2000) Universidade de Estocolmo (1958–) Ámsterdam Universidade de Maguncia Instituto de Tecnoloxía de Xeorxia Universidade de Utrecht
Membro de	Accademia Nazionale dei Lincei (1997–) Academia Naciona de Ciencias dos Estados Unidos (asociado estranxeiro da Academia Nacional de Ciencias) (1994–) Academia Europaea (1988–) Real Academia de Artes e Ciencias dos Países Baixos Royal Swedish Academy of Engineering Sciences (en) Royal Society Academia de Ciencias de Rusia Academia Pontificia das Ciencias Academia das Artes e das Ciencias dos Estados Unidos Leopoldina Real Academia das Ciencias de Suecia Sociedade Filosófica Estadounidense
Obra
Doutorando	Johannes Lelieveld e Deliang Chen (en)
Premios
(2019)  Medalla de Ouro Lomonosov (2010)  doutor honoris causa pola Universidade Ca' Foscari de Venecia (2006)  Membro estranxeiro da Royal Society (1 de xaneiro de 2005)  honorary doctorate from Joseph Fourier University (en) (17 de xullo de 1997, 24 de outubro de 1997)  doutor honoris causa pola Universidade de Borgoña (26 de abril de 1996)  Commander of the Order of the Netherlands Lion (en) (1995)  Premio Nobel de Química (1994)  Max Planck Research Award (en) (1994)  German Environmental Prize (en) (1991)  Prêmio Ambiental Volvo (pt) (1989)  Prêmio Tyler de Conquista Ambiental (pt) (1985)  Premio Cátedra Leó Szilárd  Humboldt Research Fellowship (en)  doutor honoris causa pola Universidade Católica de Louvain  doutor honoris causa pola Universidade de Atenas  Premio Humboldt  doutor honoris causa pola Universidade de Lieja  Gran Cruz do Mérito con Estrela da Orde do Mérito da República Federal de Alemaña  Doutor honoris causa pola Universidade de Tel Aviv  Fellow of the American Geophysical Union (en)
Descrito pola fonte	Paul Crutzen, Nobel Laureate Who Fought Climate Change, Dies at 87 (en)

Traxectoria

Naceu en Ámsterdam en 1933 e en 1973, estudou enxeñería, en 1958 estabeleceuse en Suecia coa súa familia, traballou na Universidade de Estocolmo ata 1974 e onde obtivo o título de doutor en Meteoroloxía. Traballou na Universidade de Oxford, Inglaterra e no "National Center for Atmospheric Research" (NCAR), Boulder, Colorado, nos Estados Unidos. Desde 1980 foi membro da Sociedade Max-Planck para o avance da ciencia e Director da División de química atmosférica do Instituto Max-Planck, en Maguncia (Alemaña) e desde 1983 director executivo desta mesma institución.

Traballo científico

Activista no campo das ciencias ambientais contribuíu, xunto a Mario J. Molina e Frank Sherwood Rowland, á comprensión da formación do buraco da capa de ozono. Os seus estudos sobre as substancias contaminantes permitiron a comprensión do posible cambio climático que padece a Terra, relacionada coa emisión dos Clorofluorocarbonos (CFC) e outros gases organohalóxenos cun desprazamento do equilibrio químico na formación e destrución do ozono estratosférico.

En 1995 foi galardoado xunto a Molina e Rowland, co Premio Nobel de Química polos seus traballos sobre a química da atmosfera, especialmente sobre a formación e descomposición do ozono.

Véxase tamén

Outros artigos

• Antropoceno

Ligazóns externas

• Páxina do Instituto Nobel, Premio Nobel de Química 1995 (en inglés)
• Autobiografía na páxina do Instituto Nobel 1995 (en inglés)
• Paul J. Crutzen en Biografías y vidas (en castelán)
• Perfil de Paul J. Crutzen en NNDB (en inglés)
• A súa páxina web

Predecesor: George Andrew Olah

Premio Nobel de Química 1995 con Mario J. Molina e Frank Sherwood Rowland

Sucesor: Robert Curl, Harold Walter Kroto e Richard Errett Smalley