MF

Onda Media (OM), ás veces denominada tamén Frecuencia Media (MF), (do inglés, Medium Frecuency) é a banda do espectro electromagnético que ocupa as frecuencias de 300 kHz a 3 MHz.

Características da banda de onda media

A propagación nesta banda segue a curvatura da Terra, e as ondas poden reflectirse na ionosfera.

Isto fai que o seu alcance sexa duns centos de km perante o día, e é maior canto máis baixa é a frecuencia da onda. De noite propágase mellor que polo día, porque desaparece a capa D da ionosfera que absorbe fortemente as ondas medias.

Trátase dunha banda sumamente vulnerable ao ruído:

• ao ruído atmosférico (pódense oír tormentas a varios centos de quilómetros).
• ao ruído de fontes creadas polo ser humano.
  • Exemplo: a PLC, determinados reguladores de tensión de alumeado.
• ao ruído natural, propio á ionosfera.

Sistemas que funcionan na onda media

Radiodifusión

Dende os comezos da radio (nos anos da década de 1920), as ondas nestas frecuencias úsanse para a radiodifusión en AM debido á facilidade con que atravesan obstáculos e á relativa simplicidade dos equipos de entón:

• A estabilidade dos osciladores suscita serios problemas a partir dos 10 MHz.
• Naqueles anos as radios a válvulas termoiónicas tiñan grandes capacidades parasitas, impedindo usar frecuencias máis altas.
• As ondas medias foron caendo progresivamente en desuso coa chegada da FM, que por mor necesitar moito ancho de banda, foi hospedada na rexión VHF. As emisoras de onda media acollen polo xeral contidos de novas ou informacións que non requiren excesiva fidelidade do son, mentres que, pola contra, as estacións especializadas na retransmisión de música sitúanse na FM da VHF.
• Actualmente, as frecuencias en ondas medias están a ser progresivamente usadas para portar sinais de son dixital (DRM).
  • Por exemplo, en Francia, a partir de 2005, Radio France obtivo varias frecuencias en onda media que están sendo transformadas en emisoras DRM. Pouco despois, Radio Nacional de España iniciou emisións experimentais DRM dende a estación emisora de Arganda del Rey ao sueste de Madrid, na frecuencia de 1359 quilohercios^[1].
• As estacións de radiodifusión de onda media cobren en Europa e África as frecuencias comprendidas entre 531 e 1602 kilohercios, en puntos ou canles predesignados separados 9 quilohercios un doutro. Deste xeito, as frecuencias posibles onde situar unha estación radiodifusora serían 531, 540, 549, 558, 567, 576, 585... e así ata 1575, 1584, 1593 e 1602 quilohercios. En América a separación de canles vai de 10 en 10 kHz, e está autorizado o uso da radiodifusión comercial ata a frecuencia de 1710 quilohercios.
• Nalgúns países situados entre o Trópico de Cáncer e o Trópico de Capricornio están autorizados a instalar servizos de radiodifusión na banda de 2300 a 2498 kHz, aínda que na maior parte dos receptores de consumo masivo inclúense entre as de onda curta, fisicamente pertencen a onda media por estar por embaixo dos 3000 kHz.

Frecuencias utilizables na onda media europea (en kHz)

531	540	549	558	567	576	585	594	603	612	621	630
639	648	657	666	675	684	693	702	711	720	729	738
747	756	765	774	783	792	801	810	819	828	837	846
855	864	873	882	891	900	909	918	927	936	945	954
963	972	981	990	999	1008	1017	1026	1035	1044	1053	1062
1071	1080	1089	1098	1107	1116	1125	1134	1143	1152	1161	1170
1179	1188	1197	1206	1215	1224	1233	1242	1251	1260	1269	1278
1287	1296	1305	1314	1323	1332	1341	1350	1359	1368	1377	1386
1395	1404	1413	1422	1431	1440	1449	1458	1467	1476	1485	1494
1503	1512	1521	1530	1539	1548	1557	1566	1575	1584	1593	1602

Radioafección

Os radioafeccionados teñen asignada unha banda nesta parte do espectro: a banda de 160m, que abarca dende os 1800 ata os 2000 quilohercios, dependendo dos países. A título experimental, estanse autorizando estacións de afeccionados arredor dos 500 quilohercios (banda de 600 metros) ao desaparecer o uso nesa frecuencia para as chamadas de emerxencia no mar^[2].

Radioaxudas

Entre os 300 e os 500 quilohercios existen estacións chamadas radioaxudas ou radiofaros destinadas na súa orixe a orientar o tráfico marítimo, e complementadas dende a década de 1940 con outras destinadas a servir de balizas á aviación. Son as instalacións denominadas NDB, iniciais en inglés de Non-Directional Beacon, balizas non direccionais. Estas emisoras son de funcionamento automático e radian cada poucos segundos nunha combinación de letras en código morse.

Antenas de ferrita

Módulo de antena de ferrita con amplificador de sinal.

Unha peculiaridade da radiodifusión en onda media é a presenza no interior de moitos aparatos receptores dunha barra, de entre 4 e 20 centímetros de lonxitude, composta de ferrita e arredor da cal van enroladas varias espiras de cable moi fino. Isto dálle aos aparatos un carácter altamente direccional, que permite ao oínte colocalos da maneira mais óptima para a escoita (coa barra perpendicular ao lugar de procedencia da emisión).

Notas

1. Web de RNE http://www.rtve.es/drm/inicio.htm, consultada o 27 de decembro de 2011.
2. Web de radioafeccionados da banda de 500 kHz (en inglés) en http://www.500kc.com/

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Listaxe por frecuencias de tódalas emisoras de radiodifusión en Onda Media de Europa e África (en inglés)