Xesús Ferro Ruibal

Xesús Ferro Ruibal, nado en Rebón (Moraña) o 28 de setembro de 1944, é un lingüista, teólogo, latinista e escritor galego.

Xesús Ferro Ruibal

(2010)
Biografía
Nacemento	28 de setembro de 1944 (80 anos) Rebón, España
Educación	Universidade de Santiago de Compostela Pontificium Institutum Altioris Latinitatis
Actividade
Ocupación	tradutor, catedrático, filólogo, escritor
Membro de	Real Academia Galega (académico de número) (1996–)
Premios
(1994)  Medalla Castelao (1991)  Premio de xornalismo Julio Camba

Traxectoria

Fixo e rematou os estudos de Humanidades, Filosofía e Teoloxía no Seminario de Santiago de Compostela en 1965, e de Filoloxía Clásica en Roma en 1969. Foi membro do grupo Os irmandiños, un grupo de cregos e seminaristas que apostaban pola galeguización da igrexa. Colaborou na tradución ó galego do Novo Testamento (en 1978) e da Biblia (en 1989), obra colectiva que recibiu o Premio Nacional de Tradución en 1990.

En 1994 foi galardoado coa Medalla Castelao. O 17 de xuño de 1995 foi elixido membro numerario da Real Academia Galega, por proposta de Constantino García González, Carlos Casares Mouriño e Andrés Torres Queiruga, e ingresou o 4 de maio de 1996. O seu discurso de ingreso versou sobre a fraseoloxía: Cadaquén fala coma quen é. Reflexións verbo da fraseoloxía enxebre^[1], e foi respondido por Carlos Casares.

Desde o ano 1994 e ata o 2014 dirixiu o proxecto de Fraseoloxía Galega do Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, que edita periodicamente os Cadernos de Fraseoloxía Galega, que xa van polo número 22 (2022) ^[2].

No ano 2004 formou parte da Comisión técnica que organizou e redactou o Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega.

No 2008 recibiu o Premio Lois Peña Novo^[3].

Do 2007 ao 2011 dirixiu e presentou na Televisión de Galicia 470 programas de Ben falado!, microespazo de cinco minutos de duración dedicado á lingua galega.

Foi colaborador no Dicionario da Real Academia Galega^[4] e na revista Irimia.^[5]

Vida persoal

Xesús Ferro está casado e ten dous fillos.

Obra

Refraneiro galego básico, BBdCG.

• Dido e Eneas. Xénese, nacemento e vida de dous personaxes polémicos da Eneida, en Concepción Arenal. Ciencias y Humanidades, 1983.
• Refraneiro galego básico, Biblioteca Básica da Cultura Galega, 1987.
• A Igrexa e a lingua galega, 1988, Consello da Cultura Galega.
• Latín de onte a hoxe, Xerais, 1989 (en colaboración).
• Lingua galega e relixión, en Grial 107, 1990, 335-357.
• A miña oportunidade, Contos do Castromil nº 7, 1992.
• Os papiros do Medulio, Contos do Castromil nº 28, 1992.
• Ferro, Xesús (dir.); Ana Isabel Boullón Agrelo, Xesús Ferro Ruibal, Xosé M. García Álvarez, Xosé María Lema Suárez, Fernando R. Tato Plaza (1992). Diccionario dos nomes galegos (1ª ed.). Vigo: Ir Indo. p. 664. ISBN 84-7680-096-7.
• Refraneiro galego da vaca, Centro de Investigacións Lingüísticas e Literarias Ramón Piñeiro, 1995 (en colaboración)
• Notas para unha bibliografía paremiolóxica galega, en Cadernos de Fraseoloxía Galega 4, 2003, 35-58 (en colaboración).
• Refraneiro do Seminario de Santiago (1947-1958), en Cadernos de Fraseoloxía Galega 4, 2003, 173-343 (en colaboración).
• Explicitación e implicitación fraseolóxica. Notas galegas, en Cadernos de Fraseoloxía Galega 6, 2004, 57-80.
• Locucións e fórmulas comparativas ou elativas galegas, en Cadernos de Fraseoloxía Galega 8, 2006, 179-264.
• Xosé Chao Rego: renacer galego. (Actas do Simposio-Homenaxe), Fundación Bautista Álvarez de Estudos Nacionalistas, 2010.
• O libro da vaca. Monografía etnolingüística do gando vacún, Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2010, ISBN 978-84-453-4948-9 (en colaboración con Pedro Benavente Jareño) ^[6]

Notas

1. "Cadaquén fala coma quen é. Reflexións verbo da fraseoloxía enxebre". Real Academia Galega. Consultado o 10 de novembro de 2007.
2. Os 22 números publicados e mais os anexos son accesibles de forma libre no servidor do CRPIH Arquivado 24 de xuño de 2021 en Wayback Machine..
3. "Xesús Ferro Ruibal, Manuel Pereira Costas e Vilar de Santos recollen os premios Lois Peña Novo". Cultura Galega. 27 de xuño de 2008.
4. "Créditos do Dicionario da RAG". Arquivado dende o orixinal o 03 de xuño de 2012. Consultado o 06 de xuño de 2012.
5. Abr, 29; Galegas, 2023 | Letras; Irimia, Revista. "Xesús Ferro Ruibal, autor en Asociacion Irimia". Asociacion Irimia. Consultado o 2024-10-07.
6. "Ficha do libro no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades". Arquivado dende o orixinal o 29 de xuño de 2018. Consultado o 18 de outubro de 2011.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Xesús Ferro Ruibal

Outros artigos

• Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades

Ligazóns externas

• Servidor que alberga os Cadernos de Fraseoloxía
• O programa Ben falado na web da TVG