El Museo Universal

El Museo Universal foi unha revista editada na cidade española de Madrid entre 1857 e 1869.

El Museo Universal
Fundación	15 de xaneiro de 1857
Remata	28 de novembro de 1869
Lingua	castelán
Localidade	Madrid
Periodicidade	quincenal; semanal
ISSN	1889-8440
Descrito por	Apuntes para un catálogo de periódicos madrileños desde el año 1661 al 1870 (1894)
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]

Historia

A vitrina da empresa Gaspar y Roig cando se exhibe «El Museo Universal».

De distribución nun primeiro momento quincenal, que pasou a ser semanal. Publicouse entre 1857 e 1869 e contiña unha notable cantidade de láminas e gravados.^[1][2] Os seus fundadores foron José Gaspar Maristany e Fernando Roig.^[3] El Museo Universal foi herdeira de Semanario Pintoresco Español,^[1] cuxa publicación finalizou precisamente en 1857, e, á súa vez, unha especie de xerme da revista La Ilustración Española y Americana, fundada en 1869.^[4][a]

O seu principal director foi o xornalista Nemesio Fernández Cuesta y Picatoste,^[6] do que Cecilio Alonso afirma que levou á revista a cruzar límites de «intencionalidade política» por encima do que se consideraba normal nunha revista ilustrada de arte, literatura e ciencia.^[7] A partir de 1865 a revista tivo un importante colaborador en Gustavo Adolfo Bécquer.^[8] Nela publicou tamén Manuel Murguía. Entre os artistas gráficos, contou con achegas de Valeriano Domínguez Bécquer,^[b] Bernardo Rico,^[9] Enrique Laporta,^[11] Francisco Laporta,^[9] Daniel Urrabieta,^[c] Francisco Ortego,^[6] Carlos Ribeira,^[d] Federico Ruiz,^[6] Tomás Carlos Capuz^[13] ou Joaquín Sierra y Ponzano,^[14] entre outros.

En palabras de Charnon-Deutsch, a aparición da revista —xunto ao da súa sucesora, La Ilustración Española y Americana— supuxo o que «España vise por fin "unha revista española ilustrada que combinase noticias do día a día cunha visión monumental do seu pasado nacional"»^[15] e segundo Trancón Lagunas formaría xunto a Semanario Pintoresco Español e o Museo de las Familias «a triloxía de revistas máis importantes do século [en España] até a revolución do 68».^[16]

Notas

1. É importante sinalar que esta segunda celebrou o seu vixésimo quinto aniversario en 1882, malia ser fundada en 1869, estando xa que logo relacionada a celebración co ano en que apareceu El Museo Universal, 1857; ao período de publicación de El Museo Universal foi sumada a traxectoria da nova revista, o que deixa clara a gran relación entre ambas publicacións.^[4] El Museo Universal foi de feito adquirida polo propietario de La Ilustración Española y Americana, Abelardo de Carlos.^[5]
2. Esta colaboración é citada por Márquez,^[9] ao parecer asinaba con frecuencia coas súas iniciais: «V. B.».^[10]
3. Aínda que Márquez cita a Daniel Urrabieta,^[9] é posible que se tratase do seu pai, Vicente Urrabieta, pois o primeiro naceu en 1851, asinaba como «Vierge» e non con «Urrabieta» e segundo a bibliografía consultada non trabalou apenas para publicaciós en España antes de marchar a Francia cara a 1869-1870.
4. Cecilio Alonso cita a «Carlos Ribera».^[6] Na Galería biográfica de artistas españoles del siglo XIX de Manuel Ossorio y Bernard, de 1868, só aparecen dous artistas co apelido «Ribera»: Carlos Luis de Ribera y Fieve e Juan Antonio Ribera, ambos pintores,^[12] polo que é posible que Alonso faga referencia ao primeiro.

Referencias

1. Trancón Lagunas 1998, pp. 49-50.
2. Riego 2001, p. 220.
3. Riego 2001, p. 219.
4. Riego 2001, p. 158.
5. Márquez 2005, pp. 190-191.
6. Alonso 2013, p. 56.
7. Alonso 2013, p. 59.
8. Navarro Martín, José Félix (30 de abril de 1957). "Gustavo Adolfo Bécquer y la Feria de Sevilla". ABC: 11.
9. Márquez 2005, pp. 191.
10. Rubio Jiménez 2006, p. 378. «A partir de 1865 fueron relativamente frecuentes las viñetas firmadas con las iniciales de Valeriano Bécquer: "V. B." tanto en la revista como en el almanaque anual que repartía entre sus suscriptores El Museo Universal.».
11. Ossorio y Bernard 1868, p. 352.
12. Ossorio y Bernard 1868b, pp. 152-162.
13. Ossorio y Bernard 1868, p. 118.
14. Ossorio y Bernard 1868b, p. 222.
15. Charnon-Deutsch 2008, p. 85.
16. Trancón Lagunas 2000, p. 66.

Véxase tamén

Bibliografía

• Alonso, C. (2013). "Las revistas de actualidad germen de la crónica literaria. Algunas calas en la evolución de un género periodístico entre 1845 y 1868" (PDF). Anales de Literatura Española (UA) (25): 45–67. ISSN 0212-5889.
• Charnon-Deutsch, Lou (2008). Hold That Pose: Visual Culture in the Late Nineteenth-Century Spanish Periodical (en inglés). Penn State Press. ISBN 9780271047140.
• Fraguas, Rafael (12 de abril de 2012). "Grabados para un espejo social". El País (Madrid).
• Márquez, Miguel B. (2005). "D. Abelardo de Carlos y "La Ilustración Española y Americana"" (PDF). Ámbitos: Revista internacional de comunicación (13-14): 185–209. ISSN 1139-1979. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 11 de setembro de 2010. Consultado o 06 de marzo de 2017.
• Ossorio y Bernard, Manuel (1868). Galería biográfica de artistas españoles del siglo XIX 1. Imprenta de Ramón Moreno.
• ——— (1868). Galería biográfica de artistas españoles del siglo XIX 2. Imprenta de Ramón Moreno.
• Riego, Bernardo (2001). La construcción social de la realidad a través de la fotografía y el grabado informativo en la España del siglo XIX. Ed. Universidad de Cantabria. ISBN 9788481022872., Bernardo (2001)
• Rubio Jiménez, Jesús (2006). Pintura y Literatura en Gustavo Adolfo Bécquer. Fundación José Manuel Lara. ISBN 9788496556836.
• ——— (2011). Universidad de Zaragoza, ed. La fama póstuma de Gustavo Adolfo y Valeriano Bécquer. ISBN 9788415031666.
• Trancón Lagunas, María Montserrat (1998). ""El puñal" de Augusto Ferrán". En Jaume Pont. El cuento español en el siglo XIX. Autores raros y olvidados. Universitat de Lleida. ISBN 9788484095491.
• ——— (2000). Institució Alfons el Magnánim, ed. La literatura fantástica en la prensa del romanticismo. ISBN 84-7822-331-2.
• Vilavedra, Dolores, ed. (1997). Diccionario da literatura galega. Publicacións Periódicas II. Vigo: Editorial Galaxia. p. 322. ISBN 84-8288-137-X.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  El Museo Universal

Outros artigos

• La Ilustración Española y Americana

Ligazóns externas

• Exemplares de El Museo Universal na Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes