Disolvente

Denomínase disolvente, ou solvente, á substancia que permite a dispersión doutra, o soluto, no seu seo. Normalmente o disolvente establece o estado físico da disolución, polo que se di que o disolvente é o compoñente da disolución que está no mesmo estado físico que a disolución.

A auga cualifícase moitas veces como o disolvente universal, porque disolve a máis do 50 % dos compostos coñecidos.

Tipos de disolventes

Moléculas de auga (disolvente polar) solvatando un ión de sodio.

• Disolventes apolares. En xeral son substancias de tipo orgánico e nas moléculas das cales a distribución da nube electrónica é simétrica, polo que non presentan un polo positivo nin un polo negativo. Non poden considerarse, por tanto, como dipolos permanentes. Porén, isto non implica que algúns dos seus enlaces sexan polares. Todo dependerá da xeometría das moléculas. Se os momentos dipolares individuais dos seus enlaces están compensados, a molécula será, en conxunto, apolar. Algúns disolventes deste tipo son: o dietiléter, o cloroformo, o benceno, o tolueno, o xileno, as cetonas, o hexano, o ciclohexano, o tetracloruro de carbono etc.
• Disolventes polares. Son substancias formadas por moléculas con distribucións da nube electrónica asimétrica e, por tanto, as súas moléculas presentan un polo positivo e un polo negativo. O exemplo clásico dun disolvente polar é a auga. Os alcohois de baixa masa molecular tamén pertencen a este tipo. Distínguense dous subtipos de disolventes polares:
  • Disolventes polares apróticos. Non liberan ións ao medio.
  • Disolventes polares próticos. Son capaces de achegar ións H⁺ ao medio, como a auga, o ácido acético e os alcohois en xeral.

Propiedades dalgúns disolventes comúns

Disolvente	Fórmula química	Punto de ebulición	Constante dieléctrica	Densidade
Disolventes non polares
Hexano	CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3	69 °C	2,0	0,655 g/ml
Benceno	C6H6	80 °C	2,3	0,879 g/ml
Tolueno	C6H5-CH3	111 °C	2,4	0,867 g/ml
Dietil éter	CH3CH2-O-CH2-CH3	35 °C	4,3	0,713 g/ml
Cloroformo	CHCl3	61 °C	4,8	1,498 g/ml
Acetato de etilo	CH3-C(=O)-O-CH2-CH3	77 °C	6,0	0,894 g/ml
Diclorometano	CH2Cl2	40 °C	9,1	1,326 g/ml
Disolventes polares apróticos
1,4-Dioxano	/-CH2-CH2-O-CH2-CH2-O-\	101 °C	2,3	1,033 g/ml
Tetrahidrofurano (THF)	/-CH2-CH2-O-CH2-CH2-\	66 °C	7,5	0,886 g/ml
Acetona	CH3-C(=O)-CH3	56 °C	21	0,786 g/ml
Acetonitrilo	CH3-C≡N	82 °C	37	0,786 g/ml
Dimetilformamida (DMF)	H-C(=O)N(CH3)2	153 °C	38	0,944 g/ml
Dimetil sulfóxido (DMSO)	CH3-S(=O)-CH3	189 °C	47	1,092 g/ml
Disolventes polares próticos
Ácido acético	CH3-C(=O)OH	118 °C	6,2	1,049 g/ml
n-Butanol	CH3-CH2-CH2-CH2-OH	118 °C	18	0,810 g/ml
Isopropanol	CH3-CH(-OH)-CH3	82 °C	18	0,785 g/ml
n-Propanol	CH3-CH2-CH2-OH	97 °C	20	0,803 g/ml
Etanol	CH3-CH2-OH	79 °C	24	0,789 g/ml
Metanol	CH3-OH	65 °C	33	0,791 g/ml
Ácido fórmico	H-C(=O)OH	100 °C	58	1,21 g/ml
Auga	H-O-H	100 °C	80	1,000 g/ml

Notas:

• 1. En caracteres negros, as densidades dos disolventes que a teñen maior que a da auga.
• 2. Obsérvese que a auga é o disolvente común que ten máis alta constante dieléctica.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Disolvente

Outros artigos

• Disolución.
• Disolvente sostíbel.
• Química verde.
• Solubilidade.
• Concentración (química).
• Liposolúbel.
• Hidrosolúbel.

Ligazóns externas

• A auga como disolvente (en castelán).
• Disolventes alternativos, fluídos supercríticos (en portugués).
• Disolventes orgánicos. Departamento de Medio Ambiente del Gobierno Vasco (en castelán).
• Os disolventes e a electricidade estática (en castelán).