Cuevas del Almanzora

Cuevas del Almanzora é un concello da provincia de Almería. A súa extensión é de 263 km² e ten unha densidade de 49,52 hab/km². Está situada a unha altitude de 88 metros e a 97 quilómetros da capital da provincia, Almería. Segundo o INE, no ano 2010 contaba con 12.891 habitantes.

Cuevas del Almanzora

Localización
37°17′49″N 1°52′47″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Andalucía
Provincia	Provincia de Almería
Capital	Cuevas del Almanzora (en)
Poboación
Poboación	15.023 (2023) (56,96 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Distrito notarial de Vera Mancomunidade de concellos do Levante Almeriense Levante Almeriense
Superficie	263,76 km²
Bañado por	Mar Mediterráneo
Altitude	88 m
Comparte fronteira con	Vera Huércal-Overa Antas Pulpí
Organización política
• Alcalde	Jesús Caicedo Bernabé
Identificador descritivo
Código postal	04610
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	04035
Outro
Irmandado con	Saintes
Sitio web	cuevasdelalmanzora.es

Xeografía

O concello de Cuevas del Almanzora sitúase no nordeste da provincia de Almería. Limita ao norte con Huércal-Overa e Pulpí, ao sur con Vera e Antas, ao leste co mar Mediterráneo e ao oeste con Antas e Huércal-Overa, novamente. Ten unha extensión de 263 quilómetros cadrados e uns 14 quilómetros de costa.

Algúns dos accidentes xeográficos que conforman a xeografía do concello son o río Almanzora, o delta deste mesmo río e a Serra Almagrera ou a Serra de Almagro, na cal atópase o cerro Cucharón, de 711 metros de altura (a máxima elevación do concello).

Demografía

Número de habitantes no período 2000-2010.

2000	10.792
2002	10.155
2003	10.776
2004	11.001
2005	11.484
2006	11.422
2007	11.649
2008	12.596
2009	13.025
2010	12.891

Clima

As mesmas temperaturas adoitan manterse ao longo do ano, mentres que as precipitacións se concentran entre os meses de outubro ata abril, sendo a media anual de 200 mm. En ocasións as precipitacións móstranse en forma de chuvias torrenciais, dando lugar a riadas que, a finais do século XIX e no 1973 causaron o derbordamento do río Almanzora, inundando así cultivos e núcleos de poboación. Debido a esta última riada construíuse un sistema de canalización do río e unha presa para así controlar o seu caudal en períodos de alta pluviosidade.

Autoestradas e autovías

• Autovía do Mediterráneo (A-7 E-15), que comunica Cuevas del Almanzora nun sentido con Huércal-Overa e, na Rexión de Murcia, Puerto Lumbreras, Lorca e Murcia ademais da Comunidade Valenciana; e no outro sentido con Antas, Vera, Los Gallardos, Níjar, o aeroporto de Almería, Almería e o resto de Andalucía.
• Autoestrada do Mediterráneo (AP-7 E-15) nun sentido cara a Vera, onde conecta coa Autovía do Mediterráneo(A-7 E-15) ata Almería e o resto de Andalucía pola costa. No outro sentido cara a Pulpí e na Rexión de Murcia con Águilas, a pedanía de Calabardina, a pedanía de Ramonete, Mazarrón, Fuente Álamo de Murcia e Cartagena, pasando despois polo aeropoerto de San Javier na Rexión de Murcia e por Crevillent, na provincia de Alacant. Conecta tamén coa Autovía do Mediterráneo (A-7 E-15) cara a Elx na provincia de Alacant e Alacant, ademais de toda a costa mediterránea española cara ao norte ata a fronteira francesa.

Barrios e pedanías

• Alhanchete: 79 habitantes.
• Aljarilla: 145 habitantes.
• Arnilla: 29 habitantes.
• Barrio Bravo.
• Burgallana.
• Burjulú: 239 habitantes.
• Cañada de Lorca: 2 habitantes.
• Cala Panizo: 7 habitantes.
• Campos.
• Cirera: 29 habitantes.
• Comara.
• Cuatro Higueras: 32 habitantes.
• El Arteal: 18 habitantes.
• El Calguerín: 59 habitantes.
• El Calón: 47 habitantes.
• El Largo: 150 habitantes.
• El Martinete: 409 habitantes.
• El Morro: 305 habitantes.
• El Realengo: 448 habitantes.
• El Rulador: 199 habitantes.
• El Molino del Tarahal: 14 habitantes.
• El Piojo.
• El Tomillar: 3 habitantes.
• Era Alta: 28 habitantes.
• Grima: 43 habitantes.
• Guazamara: 595 habitantes.
• Jordana: deshabitado.
• Jucainí: 149 habitantes.
• La Algarrobina: 97 habitantes.
• La Ballabona: 11 habitantes.
• La Mulería: 124 habitantes.
• La Portilla: 337 habitantes.
• La Rioja: 8 habitantes.
• Las Canalejas: 48 habitantes.
• Las Cunas: 31 habitantes.
• Las Cupillas: 68 habitantes.
• Las Herrerías: 275 habitantes.
• Las Orillas: 23 habitantes.
• Las Rozas: 32 habitantes.
• Los Algarrobos: deshabitado.
• Los Guiraos: 184 habitantes.
• Los Lobos: 378 habitantes.
• Los Perdigones: 15 haitantes.
• Los Pocos Bollos: 35 habitantes.
• Los Silos: 4 habitantes.
• Palomares: 1575 habitantes.
• Pozo del Esparto: 102 habitantes.
• Puente Jaula: 18 habitantes.
• Villaricos: 664 habitantes.
• El Vizcaíno: 20 habitantes.
• Zutijar.
• Los Uribes (inundado polo pantano)

Patrimonio artístico e monumental

Museos

• Museo de Arte Contemporánea Antonio Manuel Campoy: o museo consta de diversas coleccións, entre as que destaca a de pintura, cunhas 400 obras de autores contemporáneos tan significativos como Picasso, Solana, Miró, Pedro Bueno, Tapies, Revello de Toro, Vela Zanetti, Cristóbal Toral, Matías Quetglas, César Enrique, Barceló, Benjamín Palencia, Álvaro Delgado, Lapayese, Clavé ou Redondela.
• Sala Goya: exposición permanente de dúas carpetas de gravados de Goya, Los Proverbios o Disparates y Tauromaquia.
• Cova-Museo: esta cova representa a forma de vida das covas de medidados do século XX, pero con todos os utensilios significativos.
• Museo Sotomayor: Situado na Casa Figueras, está formado por catro salas de exposición permanente nas que se pode ver o ambiente de traballo do poeta, con mobiliario do seu propio despacho, comedor, dormitorio e biblioteca. Expóñense tamén máis de 200 obras literarias dos séculos XVIII e XIX, que compoñía a biblioteca persoal de Sotomayor, e unha serie de imaxes, gravados e cadros do poeta.
• Museo Arqueolóxico: Fuente Álamo é un sitio arqueolóxico prehistórico da Cultura de El Argar. O percorrido polas salas interpreta o territorio, o poboado e a vida e a morte dos habitantes deste lugar, que ocuparon estas terras durante máis de 600 anos (desde hai 4.000 anos ata hai 3.300).

Bens inmobles protexidos

Castelo do Marqués dos Vélez

O Castelo do Marqués dos Vélez, símbolo de Cuevas del Almanzora, é un palacio-fortaleza de estilo gótico mandado construír por Pedro Fajardo no século XVI, primeiro Marquesado dos Vélez, e restaurado posteriormente nos séculos XVIII e XX. Atópase situado no alto dun outeiro, dominando a poboación, e consérvase en moi bo estado. Todo o conxunto está formado polo Palacio do Marqués, o anfiteatro, o patio empedrado e a Torre da Homenaxe, ademais de varias dependencias como o Museo Antonio Manuel Campoy e a Casa de la Tercia.

Casa da Tercia

A Casa da Tercia forma parte das dependencias do Castelo do Marqués dos Vélez. Foi levantada no século XVIII, presenta un estilo neoclásico, e na actualidade foi recentemente restaurado. No seu interior acolle o Arquivo Histórico Municipal, a Biblioteca e o Museo Arqueolóxico.

Patrimonio Artístico Relixioso

• Igrexa de Nosa Señora da Encarnación (século XVIII): declarada Monumento Histórico Artístico Nacional en 1983
• Capela do Carmen (século XIX): esta capela pertence á Igrexa de Nosa Señora da Encarnación.
• Convento de San Antonio Abad (século XVII): coñecido como Hospital de San Antón por ter sido durante varios séculos hospital de beneficencia.
• Convento de San Francisco (século XVII): foi fundado polo patrocinio do marqués don Fernando Fajardo e de súa nai, dona Mariana de Toledo. O comezo da súa construción foi en 1651, aínda que a primeira comunidade de freires franciscanos estivo vivindo durante un ano na ermida de San Diego.
• Igrexa de San Sebastián (século XVIII)
• Ermida de San Diego (século XVI-XVII)

Sitios arqueolóxicos

• Sitio arqueolóxico fenicio de Baria (Villaricos): ocupado desde o século VIII a.C. polos fenicios, gregos, cartaxineses, romanos (nesta época crese que en realidade se localizaba en Urci), visigodos, bizantinos, pobos islámicos...
• Sitio de Fuente Álamo: da Cultura del Argar.
• O poboado de Almizaraque de Las Herrerías: sitio arqueolóxico da Cultura del Argar.
• Cova da Zájara I e II: nelas descubríronse importantes restos pertencentes aos períodos Musteriano do Paleolítico e ao Paleolítico Superior, que confirman o paso de numerosas civilizacións xa desde a prehistoria. Son dous, a Zájara I e a Zájara II, e foron descubertas por Luis Siret a principios do século XX.
• Los Algares: conxunto de covas prehistóricas.

Arquitectura mineira

• Ruínas mineiras do Barranco do Jaroso: foi o maior distrito mineiro de prata nativa e arxentífera de toda Europa no século XIX.
• Máquina de Vapor Fixa de Extracción de mineral: é a máis antiga de España e declarada Ben de Interese Cultural.
• Poboado mineiro de El Arteal
• Torre La Atalaya
• Cargadeiro de Cala de las Conchas
• Fundición San Francisco Javier ou Huelín (Palomares)
• Fundición Fábrica Nueva
• Fundición La Invencible
• Pozo Alianza (Las Herrerias)