A xiz, xiz de Creta, pedra calcaria de Creta ou só creta[1][2] é unha rocha sedimentaria branca, porosa e branda de orixe orgánica, unha forma de pedra calcaria usada para a cal. A súa formación débese á acumulación de enormes cantidades de restos de cocolitóforos, algas microscópicas cubertas por diminutas placas de calcita (cocolitos). É frecuente atopar nódulos de sílex asociados ao xiz.
| Creta (xeoloxía) | |
|---|---|
 | |
| Fórmula química | CaCO3 |
| Cor | branca |
Un exemplo de rochas feitas de giz son os cantís de Dover, no sur de Inglaterra.
O sistema e período Cretáceo toma o seu nome desta rocha.[3]
Descrición
Está composto principalmente por pequenos fragmentos de calcita de cunchas ou esqueletos de plancto, como os foraminíferos ou cocolitóforos.[4] Estes toman principalmente a forma de placas de calcita que van desde 0,5 a 4 micras (micrómetros) de tamaño, aínda que preto de 10% a 25% dunha creta típica está composto por fragmentos que son de 10 a 100 micras de tamaño. Os fragmentos máis grandes inclúen esqueletos de plancto intactos e fragmentos esqueléticos de organismos máis grandes, como moluscos, equinodermos ou briozoos.[5][6]
A creta ou xiz é normalmente calcita case pura, CaCO
3, con só entre un 2% e un 4% doutros minerais. Normalmente son cuarzo e minerais de arxila, aínda que ás veces tamén está presente colofano (apatita criptocristalina, un mineral fosfato, como nódulos ou pequenos gránulos interpretados como gránulos fecais).
O giz é moi poroso, con valores típicos de porosidade que oscilan entre o 35 e o 47 %.
É identificable pola súa dureza, o contido en fósil e a súa reacción ao ácido (produce efervescencia ao contacto).[6]
Notas
Véxase tamén
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
