Covelas, Ribadeo

San Vicente de Covelas é unha parroquia do concello lugués de Ribadeo na comarca da Mariña Oriental. Segundo o censo en 2004 tiña 451 habitantes, agrupados en 19 entidades e un lugar, cunha densidade de poboación de 29,6 hab/km². Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 350 habitantes, sendo 164 homes e 186 mulleres.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Covelas.

Covelas
Exterior da igrexa de S. Vicente
Concello	Ribadeo[1]
Provincia	Lugo
Coordenadas	43°29′54″N 7°07′32″O
Poboación	330 hab. (2020)
Entidades de poboación	20[1]
[ editar datos en Wikidata ]

Toponimia

O topónimo Covelas é un diminutivo do substantivo cova ("burata, cavidade natural do terreo") co sufixo -ela (do latín -ĕlla). Aparece documentado en textos medievais a través de formas como sanctus Uincencius de Couelas (1124), Couelas (1202, 1286), Couellas (1286, 1287), sancti Vincencii de Couelis (1373) ou San Viçenço de Cubelas (1488).^{[Cómpre referencia]}

Xeografía

Limita ao norte coas parroquias de Vilaframil e parte da de Piñeira, ao leste coa de Ove, excepto en Vilausende -nestas o río Grande failles de separación-; ao sur, o mesmo río sepáraa de Cedofeita e o río Lexoso a separa de Arante polo oeste, xunto coa parroquia da Devesa. A parroquia pertence ao arciprestado de Ribadeo. Ten unha altitude media de 160 m.

Evolución da poboación

Evolución do padrón de poboación de Covelas

Covelas presenta unha despoboación continuada no comezo do século XXI^[2]:

	total	homes	mulleres
2018	339	156	183
2017	343	158	185
2016	339	160	179
2015	354	165	189
2014	350	164	186
2013	359	170	189
2012	362	172	190
2011	371	177	194
2010	390	192	198
2009	403	197	206
2008	402	195	207
2007	420	198	222
2006	422	197	225
2005	436	204	232
2004	451	215	236
2003	456	215	241
2002	470	219	251
2001	468	218	250
2000	471	223	248

Entidades de poboación

As entidades de poboación son As Anzas (59), Os Batais (4), A Cabana (4), A Capela (abandonado), Os Carboeiros (4), A Casa da Hedra (10), Celeirós (3), O Esfolado (10), Marelle (9), A Ponte (5), O Pousadoiro (abandonado), Reme de Arriba (12), Sa (24), Salcedo (19), San Vicente (70), A Silveira (abandonado), Somo (7), O Vilar (19) e Vilela (90). O lugar (que xeralmente forman parte dalgunhas das entidades) é O Mondigo.

Historia

Esta documentada como 'Covellas' no s. XIII, en textos no arquivo da Catedral de Mondoñedo, aínda que xa no ano 1488 aparece como 'Cubelas', nome castelán que aínda convive na actualidade co oficial galego de Covelas. Pode derivarse de cuba, procedente do latín cupa e o sufixo diminutivo -ella, o mesmo que de cova, (latín cova), con derivación semellante, e indicando un conxunto de pequenas vlagadas que forma no terreo cara ó río Grande.^[3][4] A longa tradición autóctona decántase pola primeira forma, Cubelas, contra a segunda, Covelas, escollida polo nomenclátor de Galicia.^[5]

En Covelas localízase o Castro da Pumarega.^[6]

En Covelas, Arante e Santalla de Vilausende concéntrase a maior parte da produción agrícola e gandeira do concello de Ribadeo. Nesta parroquia atópase o punto máis alto do concello, o monte Mondigo de 571 metros de altitude. Nel sitúanse repetidores de televisión, radio e comunicacións.

Comunicacións

A principal vía de comunicación que atravesa a parroquia é a estrada LU-133, coa desviación LU-P-5207 que a conecta coa capital do concello.

Festas

Adro da igrexa de Covelas

A festa patronal celébrase o 22 de xaneiro, dedicada a San Vicente. O 15 de setembro celébrase a Festa da Virxe das Dores, que presenta un carácter máis festivo que a anterior.^[7]

Galería de imaxes

• 
  Vista de Sa (o máis próximo), O Somo (casa da dereita, arriba) e Marelle (ó fondo)
• 
  As Anzas, segundo lugar máis poboado de Covelas
• 
  Cemiterio de Covelas
• 
  Límite entre as parroquias de Covelas (ó pé da foto), Arante (fondo dereita) e Cedofeita (fondo)

Lugares e parroquias

Lugares de Covelas

Lugares da parroquia de Covelas no concello de Ribadeo (Lugo)
As Anzas | Os Batais | A Cabana | A Capela | Os Carboeiros | A Casa da Hedra | Celeirós | O Esfolado | Marelle | O Mondigo | A Ponte | O Pousadoiro | Reme de Arriba | Sa | Salcedo | San Vicente | A Silveira | Somo | O Vilar | Vilela

Parroquias de Ribadeo

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Ribadeo
Arante (San Pedro) | Cedofeita (Santa María Madanela) | Couxela (Santiago) | Covelas (San Vicente) | A Devesa (Santalla) | Ove (San Xoán) | Piñeira (San Xoán) | Ribadeo (Santa María) | Rinlo (San Pedro) | Santalla de Vilausende (Santalla) | Vilaframil (San Lourenzo) | Vilaselán (Santa María)

Véxase tamén

Outros artigos

• Lugares de Ribadeo