Sandžak
From Wikipedia, the free encyclopedia
O Sandžak, en serbio, montenegrino, e bosníaco, Sandžak, en cirílico, Санџак, (pronuncia IPA /sǎndʒak/), en turco Sancak, tamén coñecido como Raška [1] (en serbio latino Sandžak, en serbio cirílico Рашка, pronuncia IPA /râʃka/) é unha rexión histórica situada ao longo da fronteira entre Serbia e Montenegro.
- Para a división administrativa do Imperio otomán, véxase Sandjak.
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Xeografía | |||||
| Superficie | 8.686 km²  | ||||
O nome Sandžak deriva do Sandjak de Novi Pazar, antigo distrito administrativo do Imperio Otomán que existiu até as Guerras balcánicas (1912), mentres que Raška era o nome do prominente reino medieval serbio que o precedeu.[2]
A rexión coñécese como Novopazarski Sandžak (Sandžak de Novi Pazar) ou, simplemente, como Sandžak por un grupo étnico local (os bosníacos).
O nome oficial administrativo da rexión, porén, é de distrito de Raška ou óblast de Raška (Raška Oblast / Рашка Област).
Internacionalmente, durante o Imperio Otomán e o dominio dos Habsburgo, a zona era coñecida como Sanjak de Novi Pazar, o Sanjak (distrito) de Novi Pazar.
Na Serbia medieval e no último Estado-nación independente, a rexión denomínase polo seu nome preotomán (Raška).
Sandžak é a transcrición local eslava da palabra turca sancak, que literalmente significa "bandeira" ou "bandeira nacional", e que foi utilizado como un termo que representaba a "provincia" ou "distrito". Os Sanjaks orixinariamente foron os primeiros niveis das subdivisións do Imperio Otomán. Xurdiron a mediados do século XIV como distritos militares que formaban parte dun sistema militar-feudal.
Ademais do exército profesional remunerado, os otománs tiñan un corpo de soldados de cabalería (chamado dos espahís ou sipahi) que realizaban o servizo militar a cambio de terreos outorgadas polo Sultán (terreos máis grandes foron os chamados zaim ou zeamet, e máis pequenas os timar). Os espahís reuníanse para a guerra segundo o Sanjak en que viviran, e eran dirixidos por un oficial chamado Sanjak-beg ou Sanjak bei (equivalente a "gobernador de distrito").
O Sandžak ocupa o territorio fronteirizo entre Serbia e Montenegro, desde de Bosnia-Hercegovina até Kosovo, e ten unha extensión de 8.686 km2.
Seis dos municipios do Sandžak son de Serbia (Novi Pazar, Sjenica, Tutin, Prijepolje, Nova Varoš e Priboj), e outros seis de Montenegro (Pljevlja, Bijelo Polje, Berane, Andrijevica, Rožaje e Plav).
A cidade máis poboada da rexión é Novi Pazar (55.000 habitantes), e outras cidades importantes son Pljevlja (23.800) e Priboj (19.600).
En Serbia, os municipios de Novi Pazar e Tutin están incluídos no distrito de Raška, mentres que os de Sjenica, Prijepolje, Nova Varoš e Priboj pertencen ao distrito de Zlatibor.
- Véxase tamén: Sandjak de Novi Pazar.
Os primeiros habitantes coñecidos da rexión do Sandžak foron os ilirios. No século I, a rexión foi conquistada polos romanos, e nos séculos VI e VII asentáronse nela tribos eslavas, entre elas a dos serbios.
Durante a Idade Media a rexión formou parte do estado serbio de Raška. A capital de Raška foi a cidade de Ras, situada preto da actual Novi Pazar. Máis tarde formaría parte dos diferentes estados serbios, até que foi conquistada polo Imperio Otomán no século XV.
Durante os séculos de dominio otomán, o Sandjak de Novi Pazar foi parte da Provincia de Bosnia antes de formar parte da provincia de Kosovo, en 1878.
O Congreso de Berlín de 1878 permitiu o establecemento de gornicións militares austro-húgaras no Sandžak, que se mantiveron alí até finais de 1909.
En outubro de 1912, o Sandžak foi ocupado por tropas serbias e montenegrinas na Primeira guerra balcánica, e o seu territorio foi dividido entre os reinos de Serbia e Montenegro. Moitos dos seus habitantes bosníacos e albaneses emigraron cara a Turquía como consecuencia da opresión das novas autoridades serbias e montenegrinas.
A vagada migratoria continuou desde 1912 a 1970. Ao redor dun millón de turcos teñen a súa orixe ancestral no Sandžak. Hai numerosas colonias de bosníacos do Sandžak en Turquía, nas zonas de Edirne, Istambul, Adapazarı, Bursa e Samsun, entre outras.
Durante a primeira guerra mundial o Sandžak foi ocupado polo Imperio Austrohúngaro desde 1914 a 1918. En 1918, os reinos de Serbia e de Montenegro uníronse creando o Reino dos Serbios, Croatas e Eslovenos, que máis tarde (1929) se denominaría Reino de Iugoslavia. Entre 1929 e 1941, o Sandžak formou parte dunha nova provincia ou banovina, a Banovina de Zeta, con capital en Cetinje.
A maior parte do Sandžak foi ocupada polos italianos durante a segunda guerra mundial, e posta baixo o goberno de Montenegro (a cidade de Novi Pazar foi incluída na Serbia de Nedić, mentres que Plav e Rožaje foron incluídas en Albania, que estaba baixo administración italiana), quedando baixo ocupación alemá desde 1943. Ao acabar a guerra, o Sandžak foi dividido de novo entre Serbia e Montenegro, segundo o acordo de división inicial entre os dous estados de 1913 (véxase mapa do cabezallo).
As Guerras iugoslavas da década de 1990 deixaron o Sandžak fortemente danado, xa que as guerras de Bosania e de Kosovo comportaron tensións étnicas e (no último caso) bombardeos das forzas da OTAN. Segundo os partidos políticos bosníacos do Sandžak, uns 60.000-80.000 bosníacos emigraron da rexión nese período, como resultado da opresión e dos ataques policiais no Sandžak.[Cómpre referencia]
En 1995 producíronse algunhas matanzas masivas de bosníacos, a máis notable en Sjeverin (Priboj), Bukovica[3][4]
Cos cambios democráticos en Serbia no ano 2000, os bosníacos puideron participar na vida política de Serbia e Montenegro, como Rasim Ljajić, bosníaco que foi ministro do goberno de Serbia e Montenegro, ou Rifat Rastoder, actual presidente do Parlamento de Montenegro.
Os datos dos censos mostran unha emigración xeral de todas as nacionalidades desta rexión subdesenvolvida.
(incluíndo Plav e Andrijevica) segundo os censos de 2002 de Serbia e de 2003 de Montenegro.
Notas:
1. O mapa mostra as maiorías da poboación nos municipios.
2. A liña vermella sinala a fronteira entre Serbia e Montenegro.
O Sandžak é unha rexión etnicamente moi mesturada. De acordo con datos do censo da poboación de 2002 da parte serbia, vivían alí un total de 235.567 persoas, cunha gran diversidade étnica, aínda que os bosníacos manteñen a maioría na zona, co occidente con maioría serbia e o oriente con maioría bosníaca.
- 134.128 Bosníacos (56,94 %)
- 89.396 Serbios (37,95 %)
- 8.222 Musulmáns étnicos (3,49 %)
- 928 Montenegrinos (0,4 %)
- 171 Albaneses (0,07 %)
- 2.724 Outros (non declaran a nacionalidade, ou descoñecidos) (1,15 %)
De acordo cos datos estatísticos de Montenegro (censo de 2004), na parte montenegrina vivían 163.441 presoas, de maioría serbkia, agás no extremo oriental, ao longo da fronteira, onde os bosníacos son maioría.
- 65.650 Serbios (40,17 %)
- 44.341 Bosníacos (27,13 %)
- 28.249 Montenegrinos (17,28 %)
- 15.456 Musulmáns étnicos (9,46 %)
- 3.802 Albaneses (2,33 %)
- 5.943 Outros (3,63 %)
Un cálculo entre os dous censos permite estimar a poboación do Sandžak en sobre 399.000 habitantes. A maioría relativa é de bosníacos, sobre 178.500, itsto é, o 45 % da poboación da rexión. Seguen os serbios co 39 % (ca. 155.000 habitantes), montenegrinos, co 7 % (ca. 29.000) e os musulmáns étnicos, un 5 % (ca. 23.500). Estímase que forman tamén parte da poboación do Sandžak uns 4.000 albaneses (o 1 %).
Os municipios con maioría étnica serbia son Nova Varoš (90,09 %), Priboj (74,15 %), Pljevlja (59,52 %) e Prijepolje (56,82 %).
Os municipios de poboación mesturada con maioría relativa serbia son Bijelo Polje (36,31 %) e Berane (41,43 %).
Pola súa parte, os bosníacos son maioría nos municipios de:
- Tutin (o 94,23 % sobre un total de 28.319 habitantes)
- Rožaje (o 82,09 % de 27.562)
- Novi Pazar (o 76,28 % de 85.996)
- Sjenica (o 73,34 % de 27,970)
- Plav (o 50,72 % de 21.604);
- Nota
A maioría dos bosníacos étnicos declaráronse como musulmáns no censo de 1991. Nos censos de 2002/2003 a maioría deles declaráronse como bosníacos, pero tamén houbo algúns que aínda se declaraban de nacionalidade musulmá. Por outra parte, a maioría dos serbios da zona montenegrina do Sandžak declaráronse como montenegrinos no censo de 1991, mentres que no censo de 2003 declaráronse serbios.
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde outubro de 2020.) |
Durante a existencia da República Federal de Iugoslavia e de Serbia e Montenegro, algúns políticos bosníacos do de Sandžak (Raška) demandaron a autonomía do territorio. A proposta máis radical foi que se lle dera ao Sandžak o estatuto de República dentro da Federación de Serbia e Montenegro, creada a partir das partes serbia e montenegrina do Sandžak.
Desde que Serbia e Montenegro son Estados independentes separados e o Sandžak está dividido entre eles, é probábel que futuras propostas de autonomía respecten as novas fronteiras internacionais.
Posto que os bosníacos constitúen unha maioría en só tres municipios orientais do Sandžak serbio e dous municipios orientais do montenegrino, e suposto que as poboacións serbias e montenegrinas desta rexión etnicamente mixta opoñeríanse á idea de autonomía, é pouco probábel que exista un eventual Sandžak autónomo que incluíse municipios con poboación con maioría de serbios e montenegrinos.
O Consello Nacional Bosníaco de Serbia e Montgenegro (CNBSM) representan á rexión na Organización das Nacións e Pobos Non Representados (UNPO das súas siglas en inglés Unrepresented Nations and Peoples Organization) desde 1993. Este grupo de presión política o CNBSM) organizou un referendo en outubro de 1991, onde o 98 % dos votantes optaron en favor da autonomía. O Consello informou que a participación fora do 69 %, aínda que isto non foi verificado por ningún organismo internacional independente.
Novi Pazar
Muralla construída durante o período otomán en Novi Pazar
Nova Varoš nos anos 1930
Centro de Nova Varoš en 2004
Mosteiro da Santísima Trindade, Pljevlja
Mesquita do baxá Husein, Pljevlja
Mostairo de Djurdjevi Stupovi, preto de Novi Pazar
Mosteirop de Mileševa, preto de Prijepolje
_2.JPG)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
