matemático francés From Wikipedia, the free encyclopedia
François Viète, nado en Fontenay-le-Comte en 1541 e finado en París o 23 de febreiro de 1630, foi un matemático francés, que realizou traballos que supuxeron importantes pasos cara á álxebra moderna,[1] debido ao seu innovador uso das letras como parámetros nas ecuacións. Era avogado de formación e serviu como conselleiro privado dos reis Henrique III e Henrique IV.
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1540 Fontenay-le-Comte (Reino de Francia) |
| Morte | 23 de febreiro de 1603 (62/63 anos) París (Reino de Francia) |
| Educación | Universidade de Poitiers (pt)  (1558–1559) |
| Actividade | |
| Campo de traballo | Álxebra, criptografía, xeometría e matemáticas |
| Ocupación | avogado (1571–), criptógrafo, matemático |
| Empregador | Henrique IV de Francia, criptógrafo (1589–1602) Henrique III de Francia (1576–1585) Antoinette d'Aubeterre (pt) (1564–1571) |
| Alumnos | Jacques Aleaume (pt) , Marino Ghetaldi (pt) , Jean de Beaugrand (pt) e Alexander Anderson (pt) |
| Influencias | |
| Obra | |
Obras destacables
| |
| Arquivos en |
|
Sinatura  | |
 | |
| Descrito pola fonte | Nordisk familjebok Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Виет Франсуа) Enciclopedia Católica |
 | |
François Viète naceu en Fontenay-le-Comte arredor de 1540. Fillo do avogado Étienne Viète, realizou estudos xurídicos na Universidade de Poitiers onde se licenciou en dereito en 1560, ano en que comezou a súa carreira como avogado.[2] Non obstante, só exerceu a avogacía durante catro anos, xa que axiña se converteu no gardián dos fillos dun fidalgo de La Rochelle,[3] Jean de Parthenay, cargo que lle permitiu continuar o estudo das ciencias e das matemáticas. Da súa breve carreira como avogado, quedáronlle contactos con figuras importantes como María Estuardo, raíña dos escoceses e Henrique de Navarra que, co tempo, se converteu en rei de Francia.[4]
Durante os anos que serviu na casa de Parthenay, escribiu varias obras sobre matemáticas e astronomía que foron compiladas e editadas en 1637 baixo o título Principes de cosmographie, tirés d'un manuscrit de Viette, et traduits en français, así como a árbore xenealóxica dos Parthenays e unha biografía de Xoán V de Parthenays.
Viète era hugonote e sufriu os problemas das guerras de relixión no seu país. Non obstante, entre 1570 e 1602 ocupou varios cargos gobernamentais, como membro do parlamento, maître de requêtes (unha especie de maxistrado de alto rango) e asesor privado dos reis Carlos IX, Henrique III e Henrique IV.
En 1589, o exército francés interceptou unha mensaxe cifrada destinada a Filipe II, rei de España. Despois de cinco meses traballando coa mensaxe, Viète atopou a clave, moi complexa para a época, e foi acusado por Filipe II de bruxería.[5] Por iso foi considerado tamén o pai da criptoloxía.[6]
O 14 de decembro de 1602, Henrique IV relevouno de todos os seus deberes. Viète morreu dous meses despois.
Viète nunca ocupou ningún cargo directamente relacionado coas matemáticas e todo o seu traballo pode considerarse como a obra dun afeccionado. Os dous períodos en que se dedicou intensamente ao traballo matemático foron entre 1564 e 1567 cando foi titor na casa dos Parthenay e entre 1584 e 1589, cando a súa condición de hugonote o mantivo fóra da función pública.
Da súa primeira etapa pódense destacar dous libros importantes:
Con todo, as obras máis influentes son as do segundo período:
Viète tamén desempeñou un papel na determinación do calendario gregoriano, aínda que máis tarde se involucrou nunha estéril e inxusta polémica con Clavius, contra quen publicou os folletos Libellorum supplicum in regia magistri relatio kalendarii vere Gregoriani ad eccelesiasticos doctores exhibita pontifici maximo Clement VIII (1600) e Francis Vietae adversus Christophorum Clavium expostulatio (1602).
Postumamente, publicáronse:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
