Alexandru Ioan Cuza

B' e oifigear an airm, rèabhlaideach, neach-poileataigs agus prionnsa à Romàinia a bh' ann an Alexandru Ioan Cuza (IPA: ˈalekˈsandru iˈo̯aŋ ˈkuza, Bârlad, 20 am Màrt 1820 - Heidelberg, 15 an Cèitean 1873).^[1] Bhuinneadh e do theaghlach Ortodogsach iar-fhlaitheach - bha athair na uachdaran-fearainn (Romàinis: boyar) roimhe. Fhuair e a chuid foghlaim aig Oilthigh Pharis agus phòs e aig Elena Rosetti à Iași ann an 1844.^[2] Chaidh ainmeachadh Domnitor (Gàidhlig: riaghladair) ann an aonadh pearsanta rìoghail an dà chuid air Moldobha agus Țara Românească ann an 1859.^[3] B' ann mar seo a chaidh Principatele Unite (Gàidhlig: Prionnsalachdan Aonaichte) agus an uair sin Romàinia a chruthachadh. Mar Riaghladair nam Prionnsalachdan Aonaichte, thug e taic dhan iomairt phoileataigeach agus dioplomasach a dh'iarradh air Impireachd nan Otomanach - an stàit àrd-uachdaran os cionn nam Prionnsalachdan fad linntean - gun aithnicheadh i aonadh Moldobha agus Țara Românească. Mu dheireadh thall, ann an 1862, b' urrainn do Chuza aonadh rianachail agus bun-reachdail nam Prionnsalachdan ann an aon stàit le a prìomh-bhaile agus a pàrlamaid ann am Bucharest ruigsinn.^[4] Chuir a dhealas airson ath-leasachadh poileataigeach agus sòisealta na Tòraidhich agus Libearalaich raidigeach na aghaidh, a' mhòr-chuid dhuibh uachdarain-fearainn agus luchd-gnothaich às a' chlas Chalpasach. Air 22 an Gearran 1866, thugadh airsan crùn a leigeil dhe agus b' fheudar dha an dùthaich fhàgail. Chaochail e thall thairis ann an Heidelberg ann an 1873.^[5]

Alexandru Ioan Cuza
lord of Moldavia (en) 5 dhen Fhaoilleach 1859 - 5 dhen Ghearran 1862 ← Grigore Alexandru Ghica (mul) lord of Wallachia (en) 24 dhen Fhaoilleach 1859 - 5 dhen Ghearran 1862 ← Barbu Dimitrie Știrbei (en) Prince of Romania (en) 24 dhen Fhaoilleach 1862 - 23 dhen Ghearran 1866 ← no value - Carol I of Romania (en) →
Beatha
Breith	Bârlad, 20 dhen Mhàrt 1820
Dùthaich	Principality of Moldavia Wallachia United Principalities of Moldavia and Wallachia
Bàs	Heidelberg, 15 dhen Chèitean 1873
Àite-adhlacaidh	Trei Ierarhi Monastery (en) Voinești (en)
Teaghlach
Athair	Ioan Cuza
Màthair	Sultana Cozadini
Cèile	Elena Cuza (en)  (1844 -  unknown value)
Càraid	Marija Obrenović (en)
Clann	liosta Alexandru Al. Ioan Cuza (en) Dimitrie Cuza (en)
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Pharas
Cànain	Fraingis Romàinis
Dreuchd
Dreuchd	neach-poileataigs, oifigear, rèabhlaideach agus lagh-eòlaiche
Duaisean a fhuaras	liosta Order of the Redeemer Order of Saints Maurice and Lazarus Order of the Medjidie Order of Osmanieh
Creideamh
Creideamh	Eaglais Ortodogsach Romàinia

Iomraidhean

1. Dumitru Ivănescu, Unirea Principatelor. Momente, fapte, protagoniști, Iași, 2005.
2. Petre Otu,"«Adevărul rămâne oricare ar fi soarta celor care l-au servit». Gh.I.Brătianu — un istoric printre politicieni", Dosarele Istoriei, 1/VI, 2001.
3. Florin Constantiniu, O istorie sinceră a poporului român, Univers Enciclopedic, Bucharest, 1997.
4. Constantin Bacalbașa, Bucureștii de altădată, vol. I (1871-1877). Ediție îngrijită de Aristița și Tiberiu Avramescu, Editura Eminescu, Bucharest, 1987.
5. Dumitru Ivănescu, Alexandru Ioan Cuza în conștiința posterității, Editura Junimea, Iași, 2001.